**၀၈.၁၀.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

•  ဖင်လန်လေကြောင်းလိုင်း Finnair ၏ အမေရိကန်ခရီးသည် လျော့ကျမှု၊ 
• ဗဟိုဘဏ်၏ အကျပ်အတည်းစီမံကိန်းနှင့် 
• ဖင်လန်တွင် ဈေးအသက်သာဆုံး ဓာတ်ဆီ

Finnair ၏ အမေရိကန် ခရီးသည် လျော့ကျမှု

နေ့စဉ်ထုတ် Helsingin Sanomat (HS) သတင်းစာအရ၊ Finnair လေကြောင်းလိုင်း၏ စက်တင်ဘာလအတွင်း အမေရိကန်သို့ ဦးတည်သော ခရီးသည်အရေအတွက် သိသိသာသာ လျော့ကျသွားကြောင်း သိရသည်။

• လေကြောင်းလိုင်း၏ ခရီးသည်အချက်အလက်များကို ကိုးကား၍ HS မှ သတင်းထုတ်ပြန်ရာတွင် ပြီးခဲ့သည့်လက မြောက်အမေရိက ခရီးစဉ်များတွင် ခရီးသည် ၂၆,၄၀၀ ကို တင်ဆောင်ခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အလားတူကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားသည်။

• ယင်းသည် အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ၏ လက်ရှိသက်တမ်းအတွင်း လေကြောင်းလိုင်း၏ မြောက်အမေရိက ခရီးသည်အရေအတွက် ပထမဆုံးအကြိမ် လျော့ကျခြင်း ဖြစ်သည်။

• Finnair က မြောက်အတ္တလန္တိတ် ခရီးစဉ်များ လျော့ကျရခြင်းမှာ Dallas, Texas သို့ လေကြောင်းခရီးစဉ်များ လျှော့ချခြင်းကြောင့် "သိသိသာသာ ဖြစ်ကြောင်း" ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် HS က ခရီးသွားများကြား အမေရိကန်နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် ဗီဇာနှင့် နယ်စပ်ဝင်ရောက်ရေး မူဝါဒများ တင်းကျပ်လာမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ခဲ့သည်။

• အထူးသဖြင့် Trump အစိုးရက နိုင်ငံခြား ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များအတွက် H-1B အလုပ်ဗီဇာ ကုန်ကျစရိတ်ကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်သိန်း (US$100,000) အထိ တိုးမြှင့်ရန် ကြေညာခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဤဗီဇာများကို အိန္ဒိယနည်းပညာကုမ္ပဏီများက အဓိကအသုံးပြုပြီး အိန္ဒိယမှ နည်းပညာဝန်ထမ်းအချို့သည် Helsinki မှတစ်ဆင့် အမေရိကန်သို့ ပျံသန်းကြရာ Finnair ကို သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း HS က ဖော်ပြခဲ့သည်။

• ယခုနှစ် တစ်နှစ်လုံးအတွက် Finnair ၏ မြောက်အမေရိက ခရီးသည်အရေအတွက်သည် စက်တင်ဘာလမှလွဲ၍ ကျန်လများတွင် တိုးတက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာကာ ခရီးသည်ပေါင်း ၃၉၀,၀၀၀ နီးပါး ရှိကြောင်း သိရသည်။

အကျပ်အတည်းကာလအတွက် ငွေပေးချေမှု စီစဉ်ခြင်း

ဆွီဒင်ဘာသာစကားဖြင့် နေ့စဉ်ထုတ် Hufvudstadsbladet (HBL) သတင်းစာအရ ဖင်လန်ဘဏ် (Bank of Finland) သည် ပုံမှန်ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်များ အလုပ်မလုပ်နိုင်သည့် အခြေအနေများတွင် ပြည်သူများ အခြေခံလိုအပ်ချက်ပစ္စည်းများ (အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးများ) ဆက်လက်ဝယ်ယူနိုင်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခု ဖန်တီးရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရသည်။

• ဗဟိုဘဏ်၏ ဘဏ္ဍာရေး အခြေခံအဆောက်အအုံ ယူနစ်အကြီးအကဲ Terhi Wathén က ဖင်လန်သည် နိုင်ငံတကာ ငွေပေးချေကတ်ကြီးများဖြစ်သည့် Visa နှင့် Mastercard အပေါ် အလွန်အမင်း မှီခိုနေရသည်ဟု ဆိုသည်။

• သူမက "အထူးသဖြင့် ငွေပေးချေမှု လွှဲပြောင်းမှုများတွင် အနှောင့်အယှက်များရှိလျှင်" ငွေပေးချေမှု နည်းလမ်းများ ပိုမိုလိုအပ်ကြောင်းနှင့် "အင်တာနက်ပြတ်တောက်သည့် အခြေအနေများတွင်ပင် လူတွေဟာ အစားအသောက်၊ ဆေးဝါးနဲ့ လောင်စာဆီအတွက် ပေးချေနိုင်သင့်သည်" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

• ဖင်လန်သည် ၎င်း၏ ပြင်ဆင်မှုနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် အချုပ်အခြာအာဏာကို ခိုင်ခံ့စေရန်အတွက် ငွေသား ကဲ့သို့သော ရိုးရာ ငွေပေးချေမှု စနစ်များကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားရန် လိုအပ်ကြောင်း Wathén က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

• ဗဟိုဘဏ်က အိမ်ထောင်စုများကို ဘဏ်တစ်ခုထက်မက အကောင့်များထားရှိရန်နှင့် အနှောင့်အယှက်များရှိပါက အသုံးပြုနိုင်ရန် ငွေသားအချို့ကို အမြဲတမ်း ဆောင်ထားရန် အကြံပြုထားသည်။

ဖင်လန်တွင် ဈေးအသက်သာဆုံး ဓာတ်ဆီနှင့် ဒီဇယ်

Iltalehti (IL) သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ၊ လောင်စာဆီဈေးနှုန်း စောင့်ကြည့်ရေး ပလက်ဖောင်း Polttoaine.net ၏ အချက်အလက်များအရ ဖင်လန်တွင် ဈေးအသက်သာဆုံး ဓာတ်ဆီကို Lappeenranta မြို့တွင် တွေ့ရှိရပြီး တစ်လီတာလျှင် ၁.၅၁၅ ယူရို ဖြစ်သည်။ ဈေးအသက်သာဆုံး ဒီဇယ်ကိုမူ Tuusula တွင် တစ်လီတာလျှင် ၁.၄၀၁ ယူရို ဖြင့် ရရှိနိုင်သည်။

• ဝန်ကြီးချုပ် Petteri Orpo ၏ အစိုးရသည် လောင်စာဆီခွန် လျှော့ချရန် အဆိုပြုထားသော်လည်း ဓာတ်ဆီအတွက် ၂.၇ ဆင့် နှင့် ဒီဇယ်အတွက် ၂.၄ ဆင့် လျှော့ချခြင်းသည် စားသုံးသူများအတွက် "အရေးမပါသော" အပြောင်းအလဲများသာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု သတင်းစာက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

Stubb နှင့် Orpo တို့ White House သို့ သွားရောက်မည်

ဖင်လန်သမ္မတ Alexander Stubb နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် Petteri Orpo တို့သည် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက် ကြာသပတေးနေ့တွင် ဝါရှင်တန်ရှိ White House ၌ အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump နှင့် တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်သည်။

• ဤအလုပ်ခရီးစဉ်အတွင်း ဖင်လန်-အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ရုရှား၏ ယူကရိန်းကျူးကျော်မှုတို့ကို အဓိကထား ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။

• သမ္မတ Stubb က ရေခဲခွဲသင်္ဘောများ ကိစ္စ ဆွေးနွေးဖြစ်မဖြစ်ကိုမူ အတည်မပြုခဲ့ပေ။ Trump က အမေရိကန်သည် ရေခဲခွဲသင်္ဘောအသစ် ၄၀ အထိ မှာယူရန် စီစဉ်နေပြီး ၎င်းတို့၏ တည်ဆောက်ရေးတွင် ဖင်လန်၏ ကျွမ်းကျင်မှုကို ချီးကျူးဖူးသည်။

တက္ကသိုလ်များမှ အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်မှု (Group Work) အပေါ် ကျောင်းသားများ စိတ်ပျက်မှု

တက္ကသိုလ်နှင့် အသုံးချသိပ္ပံတက္ကသိုလ်များတွင် သင်ကြားမှု၏ ထက်ဝက်ကျော်သည် အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်မှုများ ဖြစ်နိုင်သည်။ တက္ကသိုလ်များက အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးစွမ်းရည် (interaction skills) သည် အလုပ်ခွင်တွင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်ဟု ဆိုကာ ယင်းကို ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ကြသည်။ သို့သော် ကျောင်းသားအများစုမှာ မလိုအပ်ဘဲ ညှိနှိုင်းချိန်များနှင့် free-riding (အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်မှုတွင် အားထုတ်မှုမရှိဘဲ အကျိုးခံစားသူ) များကြောင့် စိတ်ပျက်နေကြသည်။

• Academic Work, ဖင်လန်စည်ပင်သာယာနှင့် လူမှုဖူလုံရေးနယ်မြေ အလုပ်ရှင်များအသင်း (KT) နှင့် ဖင်လန်အင်ဂျင်နီယာများအသင်း တို့မှ အလုပ်ခွင်ကျွမ်းကျင်သူများသည် အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ကို အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆသော်လည်း တစ်ဦးချင်း လွတ်လပ်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း (working independently) ကိုလည်း အလေးပေး ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

• ကျွမ်းကျင်သူများက ဘွဲ့ရများသည် အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်မှု စွမ်းရည် ကောင်းမွန်သော်လည်း မိမိကိုယ်ကို ဦးဆောင်နိုင်စွမ်း (self-direction) နှင့် တာဝန်ယူနိုင်စွမ်း ကို ပိုမိုလိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ကြသည်။ Academic Work မှ Tanja Sikström က "နည်းပညာတိုးတက်မှုများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများ ပြောင်းလဲမှု နှေးကွေးလွန်းသည်" ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ဝါသနာပါရာ လှုပ်ရှားမှုများအတွက် ငွေကြေးအခက်အခဲကြောင့် ကလေးများတွင် မညီမျှမှုများ ဖြစ်ပေါ်

Me Foundation ၏ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ ကလေးများနှင့် လူငယ် ၂၀,၀၀၀ ကျော်သည် အခမဲ့ ဝါသနာပါရာ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များ မရှိပါက ပါဝင်ခွင့်ရမည်မဟုတ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ Pirkkala မှ မိခင်တစ်ဦးဖြစ်သူ Tiina Viiman သည် အလုပ်အကိုင် အခြေအနေကြောင့် သားသမီးများ၏ မြင်းစီးခြင်းနှင့် အက သင်ခန်းစာများကဲ့သို့ ကုန်ကျစရိတ်များသော ဝါသနာပါရာ လှုပ်ရှားမှုများကို ဆိုင်းငံ့ထားရကြောင်း သိရသည်။

• Viiman က ၎င်း၏ အလုပ်အခြေအနေကြောင့် ကလေး၏ အချစ်ဆုံးဝါသနာဖြစ်သော မြင်းစီးခြင်းကို မပေးနိုင်ခြင်းအတွက် မိဘတစ်ဦးအနေဖြင့် စိတ်ပျက်မိကြောင်းနှင့် ဤကိစ္စသည် ကလေးများကြား မညီမျှမှုများစွာကို ဖန်တီးပေးသည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

• ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သော ဖင်လန်ဝါသနာပါရာ နမူနာပုံစံ (Finnish hobby model) အစီအစဉ်သည် မူလတန်းကျောင်းသားအရွယ် ကလေးများနှင့် လူငယ်များအား အခမဲ့ ဝါသနာပါရာ အဖွဲ့များကို ပေးအပ်ခြင်းဖြင့် ကယ်ဆယ်သူ ဖြစ်လာသည်။

• Me Foundation ၏ အချက်အလက်အရ ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေ တင်းကျပ်သော မိသားစုများ များပြားလာသည်နှင့်အမျှ အခမဲ့ ဝါသနာပါရာ အဖွဲ့များ၏ လိုအပ်ချက်သည်လည်း မြင့်တက်လာသည်။

• ဖင်လန်မြင်းစီး အဖွဲ့ချုပ် (Finnish Equestrian Federation) သည်လည်း မိသားစုများ၏ ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေ တင်းကျပ်လာသည်ကို သတိပြုမိပြီး ကာလတို အဖွဲ့ဝင်ကတ်များကဲ့သို့ ဈေးနှုန်းသက်သာသော ရွေးချယ်မှုများကို ပေးဆောင်ရန် ကြိုးစားနေသည်။

Helsinki၊ Töölö တွင် အုပ်စုဖွဲ့ တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် အမျိုးသား ၁၀ ဦး ဖမ်းဆီးခံရ

Helsinki ခရိုင်တရားရုံးသည် အောက်တိုဘာ ၃ ရက် သောကြာနေ့ညက Töölö ရှိ Sports bar တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှု (aggravated assault) အတွက် သံသယရှိသူ အမျိုးသား ၁၀ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

• Jokeri ပရိသတ်အဖွဲ့ကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ကျောက်တုံးကြီးတစ်ခုကို ဘားပြတင်းပေါက်မှ ပစ်ပေါက်ပြီးနောက် တိုက်ခိုက်မှု စတင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မျက်မြင်သက်သေများ၏ အဆိုအရ အကြမ်းဖက်မှုတွင် ခေါင်းကို ခြေထောက်ဖြင့် ကန်ခြင်းများ ပါဝင်သည်။

• ဖမ်းဆီးခံရသူ အနည်းဆုံး နှစ်ဦးတွင် ယခင်က အကြမ်းဖက်မှု မှတ်တမ်းများရှိပြီး ၎င်းတို့သည် ဝေးလံသော ညာဘက်အစွန်းရောက် လှုပ်ရှားမှုများ တွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ဖူးကြောင်း Yle က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Espoo၊ Puustellinmäki ရှိ လမ်းဘေးဂိုဏ်း ပစ်ခတ်မှု

လွန်ခဲ့သည့်နှစ် ခရစ္စမတ်အကြိုညတွင် Kerava နှင့် Espoo မြို့များမှ လမ်းဘေးဂိုဏ်းများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အနောက် Uusimaa ခရိုင်တရားရုံးက အသက် ၂၀ အရွယ် Hussein Mohamed Habib Al-Baka ကို လူသတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှု (attempted murder) ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်နှင့် ၁ လ ချမှတ်ခဲ့သည်။

• ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားရာတွင် ပါဝင်သူများအနက် အသက်အငယ်ဆုံးမှာ ၁၅ နှစ်ခန့်ရှိခဲ့သည်။

• ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သော ပစ်ခတ်မှုတွင် ကျည်ဆန်များသည် လူသုံးဦးကို ထိမှန်ခဲ့ပြီး နှစ်ဦးမှာ ဆေးရုံတွင် ကုသမှုခံယူခဲ့ရသည်။ လူသတ်ရန် မူလပစ်မှတ်ထားသူမှာ ကျည်ဆန်များကို ရှောင်တိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။

• ရဲတပ်ဖွဲ့၏ အဆိုအရ ဤပစ်ခတ်မှုသည် Kerava မှ လမ်းဘေးဂိုဏ်းနှင့် Espoo မှ ဂိုဏ်းတို့အကြား အငြင်းပွားမှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စုစုပေါင်း လူ ၁၂ ဦးကို စွဲချက်တင်ခဲ့ပြီး ၂၀ ကျော်သော လူငယ်များ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။

Kittilä မှ Pallas ကို ပြန်လိုချင်ခြင်းကြောင့် Muonio မြို့ခံများ စိတ်ဆိုး

Pallastunturi ဧရိယာကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် Kittilä မှ Muonio စည်ပင်သာယာနယ်နိမိတ်သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ ယခုအခါ Kittilä က ၎င်းဧရိယာကို ပြန်လည်ရယူလိုကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် Muonio မြို့ခံများ စိတ်မကျေမနပ် ဖြစ်နေကြသည်။

• Kittilä စည်ပင်သာယာအစိုးရက Pallastunturi ဧရိယာကို ပြန်လည်ရယူရန် လျှောက်ထားခြင်းသည် ယခင်ကဲ့သို့ပင် ဧရိယာ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း Muonio မြို့တော်ဝန် Laura Enbuska-Mäki က ၎င်းတို့သည် ဧရိယာကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နေပြီး Pallas ကို လက်လွှတ်ရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

• Kittilä က Muonio ကို ဆက်သွယ်ခြင်းမရှိဘဲ ဤကိစ္စကို စတင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် Muonio စည်ပင်သာယာအစိုးရ အံ့အားသင့်ပြီး စိတ်ပျက်ခဲ့ရသည်။

• ဥပဒေအရ စည်ပင်သာယာနယ်နိမိတ် ခွဲဝေမှုကို ပြန်ပြောင်းလိုပါက လျှောက်ထားသည့် စည်ပင်သာယာ၏ အစိုးရမှ ဝန်ကြီးဌာနသို့ လျှောက်လွှာတင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ သက်ဆိုင်ရာ စည်ပင်သာယာကောင်စီ နှစ်ခုလုံး၏ ထွက်ဆိုချက်များ လိုအပ်သည်။ သို့သော် ဖင်လန်တွင် နယ်နိမိတ် ပေါင်းစည်းမှုကို ဖျက်သိမ်းပြီး နယ်မြေကို မူလစည်ပင်သာယာသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးသည့် ကိစ္စမျိုး မရှိခဲ့သေးကြောင်း စည်ပင်သာယာများအသင်းမှ ဥပဒေရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။