ဖင်လန်လူမျိုးတို့၏ နေထိုင်မှုပုံစံ

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် မြောက်ပိုင်းဥရောပမှ လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး Nordic နိုင်ငံများမှ အခြားလူမျိုးများနှင့် တန်ဖိုးများ၊ ရိုးရာဓလေ့များ၊ အရည်အသွေးများအား မျှဝေခံစားကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ရိုးသားမှု၊ ပွင့်လင်းမှု၊ လုံ့လဝီရိယရှိမှု နှင့် sisu ဟုခေါ်သော ဖင်လန်လူမျိုးများ၏ ထူးခြားသော စိတ်ဓာတ် (ဒုက္ခအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ရသည့်အခါ မလျှော့သောဇွဲဖြင့် ကြိုးစားမှု) ကဲ့သို့သော အမျိုးသားရေး လက္ခဏာရပ်များကို ဂုဏ်ယူကြသည်။ Sisu စိတ်ဓာတ်သည် ဖင်လန်လူမျိုးများကို မည်သည့်အခက်အခဲကိုမဆို ကျော်လွှားနိုင်စေသည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံသားများသည် ၎င်းတို့၏ လူမှုဖူလုံရေးနိုင်ငံကိုလည်း အထူးဂုဏ်ယူကြသည်။ ထိုနိုင်ငံတွင် လူတိုင်း တန်းတူအခွင့်အရေး ရရှိကြပြီး ကံမကောင်းသူများကိုလည်း ဂရုစိုက်စောင့်ရှောက်မှု ပေးသည်။ အရည်အသွေးမြင့် ပညာရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတို့သည် လက်တွေ့တွင် အခမဲ့နီးပါးဖြစ်သည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းက မူကြိုကလေးများအတွက် နေ့ကလေးထိန်းဌာနများ ရရှိစေရန်နှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ဂရုစိုက်စောင့်ရှောက်မှု ပေးသည်။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် တစ်ခါတစ်ရံ တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်ပုံ ပေါ်နေနိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် မိမိဘာသာ အချိန်ယူရသည်ကို နှစ်သက်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ကျယ်ပြောသောနိုင်ငံ၊ ထောင်နှင့်ချီသော ရေကန်များနှင့် ကျယ်ပြန့်သော သစ်တောများသည် လူတိုင်းကို အနားယူရန်နှင့် ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရန် နေရာများစွာ ပေးထားသည်။ ယနေ့ခေတ် ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် အခြားဥရောပသားများကဲ့သို့ ခေတ်မီသော မြို့ပြနေထိုင်သူများ ဖြစ်ကြသော်လည်း ထူးခြားသော အရည်အသွေးအချို့ ရှိကြသည်။

---

ထူးခြားသော ရာသီဥတု လေးမျိုး

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ရာသီဥတုလေးမျိုးကို နှစ်သက်ကြသည်။ ၎င်းတို့၏ ရာသီဥတုနှင့် ပတ်သက်၍ ဟာသတစ်ခု ရှိသည်- 

"ဖင်လန်ရဲ့ နွေရာသီက တိုတိုလေး၊ ဒါပေမဲ့ နှင်းကတော့ ခဏခဏ မကျပါဘူး!"

ဖင်လန်၏ မြောက်ပိုင်းတည်နေရာကြောင့် နွေရာသီတွင် ညများ အလင်းရောင်ရရှိပြီး ရာသီဥတု ကွဲပြားသော်လည်း ယေဘုယျအားဖြင့် နွေးထွေးသည်။ ဂီတနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပွဲတော်များအပြင် အခြားလူထုပွဲများမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် နွေရာသီကို ပင်လယ်ကမ်းစပ် သို့မဟုတ် နိုင်ငံအတွင်းရှိ ရေကန် ၁၉၀,၀၀၀ အနက်မှ တစ်ခုခုတွင် ရေကူးခြင်း၊ ချွေးပေါင်းခံ (sauna) ခြင်း၊ ဘာဘီကျူး ပြုလုပ်ခြင်းနှင့် အနားယူခြင်းတို့ဖြင့် ကုန်ဆုံးရသည်ကို နှစ်သက်ကြသည်။

ဆောင်းဦးရာသီသည် တက်ကြွသောအချိန်ဖြစ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် နွေရာသီအားလပ်ရက်ရှည်မှ အနားယူကာ အားအင်ပြည့်ဝစွာ အလုပ်နှင့် ကျောင်းသို့ ပြန်ကြသည်။ တဖြည်းဖြည်းနှင့် ဆောင်းရာသီနီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ သစ်တောများ၏ ဆောင်းဦးရောင်စုံများ မှိန်ဖျော့လာသည်။ နိုဝင်ဘာလတွင် အမှောင်ဆုံးအချိန်နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် နှင်းနှင့် ၎င်း၏ တောက်ပသော အဖြူရောင်၏ ရွှင်လန်းဖွယ်ရာကို မျှော်လင့်လာကြသည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံရှိ လူတိုင်းနီးပါးသည် cross-country စတိုင် နှင်းလျှောစီးခြင်းနှင့် ရေခဲပြင်စကိတ်စီးခြင်းတို့ကို တတ်မြောက်ကြသည်။ ဆောင်းရာသီတွင် အပူချိန်သည် သုညအောက် ၃၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ ကျဆင်းနိုင်သော်လည်း နေအိမ်များမှာ နွေးထွေးပြီး စွမ်းအင်ချွေတာသည်။

မတ်လတွင် နှင်းများ အရည်ပျော်လာသည်နှင့်အမျှ နွေဦး၏ ပထမဆုံး လက္ခဏာများ စတင်ပေါ်လာသည်။ ဆောင်းရာသီပြီးနောက် မြေပြင်သည် မီးခိုးရောင်နှင့် ဗလာဖြစ်နေသော်လည်း နေ့ရက်များ လျင်မြန်စွာ ရှည်လျားလာပြီး ပထမဆုံး အဝါရောင် coltsfoot ပန်းများ မြေကြီးမှ မကြာမီ ပေါ်ထွက်လာသည်။

---

ဖင်လန်လူမျိုး၏ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာ

ဖင်လန်လူမျိုးသည် ရာစုနှစ်များစွာအတွင်း ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခေတ်တွင် မတူညီသော နိုင်ငံနှစ်ခုရှိ မြို့ကြီးများတွင် နေထိုင်သူများသည် တူညီသော နေထိုင်မှုပုံစံများ ရှိနိုင်ပြီး တူညီသော နိုင်ငံအတွင်း မြို့နှင့် ကျေးလက်ဒေသတွင် နေထိုင်သူများထက် ပိုမိုတူညီနိုင်သည်ဟု တစ်ခါတစ်ရံ ပြောလေ့ရှိသည်။ ယနေ့ခေတ် ဘက်စုံယဉ်ကျေးမှုနိုင်ငံဖြစ်သော ဖင်လန်တွင် ဤအရာသည် အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးဟူသည် တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်ပေ။

ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မြို့ပြယဉ်ကျေးမှု ပျံ့နှံ့မှုကို တစ်ခါတစ်ရံ 

"Sushi ၏ အပူပိုင်းဒေသ" 

ဟု ဟာသလုပ်လေ့ရှိသည်၊ ၎င်းသည် ဆူရှီဘားရှိသည့် အမြောက်ဆုံး တည်နေရာကို ဆိုလိုသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် Sushi ၏ အပူပိုင်းဒေသသည် ဖင်လန် Lapland မြောက်ဘက်ရှိ Levi နှင်းလျှောစီး အပန်းဖြေစခန်းကို ဖြတ်သန်းသွားသည်။

ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် ယနေ့ခေတ် မြို့ကြီးများနှင့် မြို့ငယ်များတွင် နေထိုင်ကြသော်လည်း သဘာဝနှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားဆဲဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ နွေရာသီအားလပ်ရက်များကို ကျေးလက်ဒေသရှိ ကိုယ်ပိုင်အားလပ်ရက် အိမ်များတွင် အများအားဖြင့် ကုန်ဆုံးလေ့ရှိသည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၅.၅ သန်းအတွက် အားလပ်ရက်အိမ်ပေါင်း ၅၀၀,၀၀၀ ကျော် ရှိသည်။ ဤကျေးလက်ဒေသ အပန်းဖြေနေရာများတွင် မှိုကောက်ခြင်းနှင့် ဘယ်ရီသီးကောက်ခြင်း စွမ်းရည်များကို နောက်မျိုးဆက်သို့ လက်ဆင့်ကမ်း သင်ကြားပေးသည်။ အချို့သော လူငယ်များသည် ထိုလုပ်ဆောင်မှုများကို အလွန်အမင်း စိတ်အားထက်သန်မှု မရှိနိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့ထဲမှ အများစုသည် ဘဝနောက်ပိုင်းတွင် ဤစွမ်းရည်များကို တန်ဖိုးထားတတ်လာကြလိမ့်မည်- ၎င်းတို့၏ ပုံးများကို ဘလူးဘယ်ရီသီးများဖြင့် ပြည့်စေရန် အချိန်အကြာကြီး ယူရသည်ဟု ထိုအချိန်က ခံစားရနိုင်သော်လည်း ဖြစ်သည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် ရှည်လျားသော ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ပေါများသော သန့်ရှင်းသော ကုန်းတွင်းရေများ ရှိသည်။ ရေကူးတတ်ခြင်းကို စာဖတ်ခြင်းနှင့် စာရေးတတ်ခြင်းကဲ့သို့ပင် အရေးကြီးသည်ဟု ယူဆသည်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အတွေ့အကြုံများသည် ဖင်လန်လူမျိုးတို့၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနှစ်သာရကို ဖော်ပြသည်- တိတ်ဆိတ်သော ရေကန်တစ်ခုပေါ်တွင် လှေလှော်ရင်း နွေရာသီ ညနေခင်း အလင်းရောင်ကို ကုန်ဆုံးခြင်း၊ လှော်တက်နှင့် ရေပွတ်တိုက်သံ ညင်သာစွာ ထွက်ပေါ်ခြင်းနှင့် အဝေးမှ loon (ငှက်တစ်မျိုး) ၏ အော်သံက တိတ်ဆိတ်မှုကို ဖြိုခွဲခြင်းတို့ကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ နံနက်ခင်းတွင် ငါးဖမ်းပိုက်များကို စစ်ဆေးရာ၌ လှပသော perches ငါးများ ဖမ်းမိပြီး pikeperch ငါးပင် ဖမ်းမိသည်ကို တွေ့ရှိပါက ဖင်လန်၏ စံပြဘဝသည် ပြည့်စုံသွားပြီဖြစ်သည်။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ပညာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် စွမ်းရည်များကို အလွန်တန်ဖိုးထားသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ကြွားဝါသူများ မဟုတ်သော်လည်း ဖင်လန်လူမျိုးများ အားကစားတွင် ကောင်းစွာလုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အခါ သို့မဟုတ် ဖင်လန်နိုင်ငံသည် ပညာရေး သို့မဟုတ် သာယာဝပြောရေးတွင် ထိပ်တန်းနိုင်ငံများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည့်အခါ ဂုဏ်ယူကြသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးတစ်ဦးကို ကောင်းမွန်သော စွဲမှတ်မှုပေးလိုပါက အောင်မြင်သော ဖင်လန်ထုတ်ကုန်၊ ကုမ္ပဏီ၊ အားကစားသမား သို့မဟုတ် ဂီတပညာရှင်အကြောင်း ဖော်ပြသင့်သည်။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် မိမိကိုယ်တိုင်နှင့် အခြားသူများတွင် တန်ဖိုးထားသော လက္ခဏာရပ်များမှာ ရိုးသားမှု၊ ဖြောင့်မှန်မှု၊ အချိန်တိကျမှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတို့ ပါဝင်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးတစ်ဦးက သင့်ကို ဖိတ်ခေါ်ပါက ၎င်းတို့သည် သင့်ကို အမှန်တကယ် လာရောက်လည်ပတ်စေလိုပြီး သတ်မှတ်ထားသောအချိန်တွင် လာရောက်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးတစ်ဦးက သင့်အကြောင်းကို မေးပါက ၎င်းတို့သည် ရိုးသားသော အဖြေကို ကြားလိုကြသည်။ ရိုးသားမှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးတွင် ပျံ့နှံ့သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အာဏာပိုင်များကို ယုံကြည်ကြသည်၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်မှုကို ရရှိထားသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း (Functionality) သည်လည်း ဖင်လန်လူမျိုးများအတွက် အရေးကြီးသည်၊ အဝတ်အစားနှင့် အတွင်းပိုင်းအလှဆင်ခြင်း၊ မြို့ပြစီမံကိန်းနှင့် ဖင်လန်ဒီဇိုင်းတို့တွင်လည်း အလားတူပင် ဖြစ်သည်။ ဖင်လန်ဟာသသည် မကြာခဏဆိုသလို လျှော့တွက်ခံရလေ့ရှိသော်လည်း ဖင်လန်လူမျိုးများသည် မိမိကိုယ်ကို လှောင်ပြောင်သည့် အာရုံခံစားမှုကောင်းမွန်ပြီး ၎င်းတို့၏ အမျိုးသားရေး လက္ခဏာရပ်များနှင့် ပတ်သက်သော ဟာသများနှင့် ပြဇာတ်များကို နှစ်သက်ကြသည်။

---

တန်းတူညီမျှမှုနှင့် လုပ်ငန်းခွင်ဘဝ

ဖင်လန်နိုင်ငံသည် ကျား-မ တန်းတူညီမျှမှုကို အမြဲတမ်း ဦးဆောင်လမ်းပြခဲ့သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အစိုးရ၊ စီးပွားရေးနှင့် ဘုရားကျောင်းများတွင် ထိပ်တန်းနေရာများတွင် အမျိုးသမီးများကို တွေ့ရသည်မှာ ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံရှိ အစိုးရ နေ့ကလေးထိန်းဌာန စနစ်ကို အမျိုးသမီးနှင့် အမျိုးသားများအတွက် တန်းတူအလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိစေရန် ဆယ်စုနှစ်များစွာကတည်းက ဖန်တီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ အခြား Nordic နိုင်ငံများကဲ့သို့ပင် ဖင်လန်တွင် မိဘခွင့်ရှည်ကြာစွာ ရှိသည်။ မိဘများ (မိခင် သို့မဟုတ် ဖခင်) အား ကလေးငယ် တစ်နှစ်သားခန့်အထိ အိမ်တွင် နေထိုင်ခွင့်ပြုရန်အတွက် အစိုးရမှ ဝင်ငွေနှင့် ဆက်စပ်သော မိဘစရိတ်များကို ပေးဆောင်သည်။ သုံးနှစ်အောက်ကလေးများအတွက် ကလေးအိမ်စောင့်ရှောက်မှု စရိတ်များ ပေးဆောင်သည်။ မိဘခွင့်များကို ဖခင်များအတွက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ခွဲဝေပေးထားပြီး ၎င်းအခွင့်အရေးကို ဖခင်များက ပိုမိုအသုံးပြုလာကြသည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အမျိုးသမီးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ခိုင်မာသော အနေအထားရှိကြသော်လည်း တန်းတူအခကြေးငွေ၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများနှင့် ကလေးစောင့်ရှောက်မှု တာဝန်များတွင် တိုးတက်ရန် နေရာများစွာ ရှိနေသေးသည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် ကြိုးစားလုပ်ကိုင်ခြင်းကို အလွန်တန်ဖိုးထားသည်။ အလုပ်အကိုင်များနှင့် လုပ်ငန်းခွင် ယဉ်ကျေးမှုသည် ပြောင်းလဲနေပြီး အလုပ်အကိုင်များသည် အထူးပြုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုပါဝင်လာသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် စက်မှုလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် အစိုးရကဏ္ဍတွင် လုပ်ကိုင်ကြပြီး အလုပ်အကိုင် ဆက်ဆံရေးများသည် ရိုးရာအရ ရှည်ကြာသည်။

လုပ်ငန်းခွင်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဖော်ရွေသော အငွေ့အသက် ရှိသော်လည်း ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နိုင်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်စွမ်းတို့ကို တန်ဖိုးထားသည်။ ဖင်လန်ဝန်ထမ်းများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းများတွင် စတင်ဆောင်ရွက်နိုင်မှုနှင့် စိတ်ဝင်စားမှု ပြသရန် မျှော်လင့်ရသည်။ ဖင်လန်လုပ်ငန်းခွင်ဘဝသည် နှစ်စဉ်အားလပ်ရက်ရှည်များကြောင့်လည်း လူသိများသည်။ ဝန်ထမ်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လေးပတ်ကြာ နွေရာသီအားလပ်ရက်နှင့် တစ်ပတ်ကြာ ဆောင်းရာသီအားလပ်ရက်ယူကြသည်။ အချိန်ပိုင်းအလုပ် လုပ်ကိုင်သူ နည်းပါးသည်။

---

မိသားစုအမျိုးအစားများစွာ

မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် နျူကလီးယားမိသားစု (မိခင်၊ ဖခင်၊ ကလေးနှစ်ဦး၊ ခွေးနှင့် ကား) ကို အခြေခံမိသားစုပုံစံအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် မိသားစုများသည် ပြောင်းလဲတိုးတက်လျက်ရှိပြီး လိင်တူမိဘမိသားစုများ၊ မိဘတစ်ဦးတည်းမိသားစုများ၊ အိမ်နှစ်အိမ်နေမိသားစုများ (dual-residence families) နှင့် ပထွေး/မိထွေးပါသော မိသားစုများ (stepfamilies) ကဲ့သို့သော မိသားစုအမျိုးအစားများစွာ ရှိသည်။

ဖင်လန်သည် မိဘအုပ်ထိန်းမှုကို ပံ့ပိုးပေးပြီး အလုပ်နှင့် မိသားစုဘဝ မျှတမှုကို အားပေးသည်။ ကလေးများ အသက် ၁၇ နှစ် မပြည့်မချင်း ကလေးစရိတ် ပေးဆောင်သည်။ ဖင်လန်မိသားစုများတွင် အဘိုးအဘွားများနှင့် အခြားရင်းနှီးသော ဆွေမျိုးများလည်း ပါဝင်သော်လည်း "မိသားစု" ဟူသော စကားလုံးသည် အများအားဖြင့် အတူတူနေထိုင်သူများကို ရည်ညွှန်းသည်။

---

တရားမဝင်မှု ယဉ်ကျေးမှု

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ဂုဏ်ပုဒ်များကို အထူးစိတ်ဝင်စားခြင်း မရှိကြဘဲ ၎င်းတို့ကို သုံးလေ့မရှိပါ။ လူများကို အများအားဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပထမအမည်ဖြင့်သာ ခေါ်ဝေါ်ကြသော်လည်း သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ပိုမိုယဉ်ကျေးစွာ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိသည်။ တရားဝင်အခြေအနေတစ်ခုတွင် မတော်တဆ ပုံမှန်မဟုတ်စွာ ခေါ်ဝေါ်မိလျှင် မည်သူမျှ စိတ်မဆိုးကြပေ။ ၎င်းတို့ သတိပင်ထားမိမည် မဟုတ်ပေ။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ အခါသမယသည် တရားဝင်သော အပြုအမူလိုအပ်သည်ဟု အလွယ်တကူ သိနိုင်လေ့ရှိသည်။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် တစ်စုံတစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံသည့်အခါ သို့မဟုတ် ကိုယ်တိုင်မိတ်ဆက်သည့်အခါ၊ နှုတ်ဆက်သည့်အခါတွင်ပင် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်လေ့ရှိသည်။ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းသည် အခါသမယအားလုံးအတွက် သင့်တော်သော အခြေခံနှုတ်ဆက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ကလေးများကို လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ရန်၊ အခြားသူ၏ မျက်လုံးကို ကြည့်ရန်နှင့် မိမိ၏ နာမည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောရန် သင်ကြားပေးသည်။ ပွေ့ဖက်ခြင်းသည် သူငယ်ချင်းများကြားတွင် ပိုမိုအဖြစ်များသော နှုတ်ဆက်ခြင်းဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် လူငယ်များအတွက် ဖြစ်သည်။ ပါးကို နမ်းခြင်းသည် ဖင်လန်တွင် ရှားပါးပြီး ဓလေ့နှင့် မရင်းနှီးသော ဖင်လန်လူမျိုးများကို ရှုပ်ထွေးစေနိုင်သည်။ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းမှလွဲ၍ ဖင်လန်ရှိ နှုတ်ဆက်ခြင်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ထိတွေ့ခြင်း မရှိပါ။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ စကားပြောစွမ်းရည် (small talk skills) မရှိခြင်းကို မကြာခဏဆိုသလို ဟာသလုပ်လေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ရိုးသားမှုနှင့် တိတ်ဆိတ်မှုကို တန်ဖိုးထားပြီး မိမိကိုယ်ကို စကားပြောကောင်းသူများဟု မယူဆကြပေ။ သို့သော် ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ရာသီဥတုအကြောင်းကို ပြောဆိုရသည်ကို နှစ်သက်ကြပြီး မကြာခဏဆိုသလို ရှည်လျားစွာ ပြောဆိုကြသည်။

ဖော်ရွေသော ဝန်ဆောင်မှု

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အကူအညီတောင်းခံပါက အကြံဉာဏ်ပေးရန် စိတ်အားထက်သန်ကြပြီး ၎င်းတို့၏ ကတိများကို ထိန်းသိမ်းကြသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးတစ်ဦးကို လမ်းညွှန်ချက်တောင်းခံပြီး ၎င်းတို့က သင့်ဘာသာစကား မပြောနိုင်ပါက သင့်ကို လက်ဆွဲခေါ်ဆောင်ပြီး သင့်သွားလိုသည့်နေရာသို့ လိုက်ပို့ပေးနိုင်သည်။

တစ်ဖက်တွင်မူ ဖင်လန်တွင် ကိုယ်တိုင်ဝန်ဆောင်မှု ယဉ်ကျေးမှု ခိုင်မာသည်။ ကဖေးများတွင် စားပွဲတင်ဝန်ဆောင်မှု (table service) သည် ရှားပါးပြီး စျေးဆိုင်ဝန်ထမ်းတစ်ဦးသည် အလွန်အမင်း စိတ်အားထက်သန်သည်ဟု ခံစားရပါက ဖင်လန်လူမျိုးများ စိုးရိမ်လာကြသည်။ ၎င်းတို့သည် မိမိဘာသာ ဂရုစိုက်လိုကြပြီး လိုအပ်ပါက စျေးဆိုင်ဝန်ထမ်းကို ရှာဖွေပြီး အကူအညီတောင်းခံကြသည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် တက္ကစီများနှင့် ရေခဲမုန့်အရောင်းဆိုင်များ အပါအဝင် လက်တွေ့အားဖြင့် နေရာတိုင်းတွင် ကတ်ဖြင့် ပေးချေနိုင်သည်။ သို့သော် ဘတ်စ်ကားကတ်မရှိပါက ဒေသတွင်း ဘတ်စ်ကားများအတွက် အကြွေစေ့များ လိုအပ်နေသေးသည်။ ဖင်လန်တွင် အကြံဉာဏ်ပေးခြင်း (tipping) ဓလေ့မရှိဘဲ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်သူများသည် အကြံဉာဏ်များအပေါ် မှီခိုခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် စားသောက်ဆိုင်များတွင် အစားအစာနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ အလွန်ကောင်းမွန်သည်ဟု ဖောက်သည်က ခံစားရပါက အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းသည် ပိုမိုအဖြစ်များလာသည်။ အကြံဉာဏ်ပမာဏနှင့် ပတ်သက်၍ စည်းမျဉ်းများ မရှိပေ။

ဝတ်စားဆင်ယင်မှု

လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း (Functionality) နှင့် ရာသီဥတုတို့က ဖင်လန်လူမျိုးများ မည်သို့ဝတ်ဆင်သည်ကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် နွေရာသီနှင့် ဆောင်းရာသီအပြင် ကြားကာလ ရာသီများအတွက် သီးခြားအဝတ်အစားများ ရှိကြပြီး အဝတ်အထည်များစွာကို တစ်နှစ်လျှင် နှစ်ကြိမ် ခန်းမမှ သိုလှောင်ခန်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းလေ့ရှိသည်။

ဆောင်းရာသီတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းဆိုသည်မှာ နွေးထွေးသော အပြင်အဝတ်အစားများနှင့် ကောင်းမွန်သော ဖိနပ်များဖြစ်သည်။ နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးတွင် ဖင်လန်လူမျိုးများသည် လေနှင့်မိုးဒဏ်မှ ကာကွယ်ပေးသည့် အဝတ်အစားများကို ရွေးချယ်ကြသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် နွေဦးအစောပိုင်းတွင် နေရောင်ခြည်၏ နွေးထွေးမှုကို ခံစားရသည်နှင့် တပြိုင်နက် ၎င်းတို့၏ နွေရာသီအဝတ်အစားများကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ဝတ်ဆင်ကြသည်၊ အမှန်တကယ် အပူချိန်က မသင့်လျော်သေးလျှင်ပင် ဖြစ်သည်။

ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ ပြေးခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း၊ ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် အပြင်ဘက်တွင် အချိန်ဖြုန်းခြင်းကဲ့သို့သော ပြင်ပလေ့ကျင့်ခန်းများကို နှစ်သက်ကြသည်။ ၎င်းသည် အားလပ်ချိန်ဝတ်စုံများ၏ မြင့်မားသော လူကြိုက်များမှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ကလေးငယ်များကို နှင်းထဲတွင် သို့မဟုတ် သဲပုံးထဲတွင်၊ သို့မဟုတ် ရွှံ့ရေကန်ထဲတွင်ပင် ထိုင်နိုင်သော လက်တွေ့ကျသော ဝတ်စုံများဖြင့် ဝတ်ဆင်ပေးသည်။

ဖင်လန်လုပ်ငန်းခွင်အနည်းငယ်သာ တရားဝင် ဝတ်စားဆင်ယင်မှုစည်းမျဉ်းများ ရှိသည်၊ အထူးသဖြင့် သီးခြားအဝတ်အစား အမျိုးအစားလိုအပ်သော အလုပ်များမှလွဲ၍ ဖြစ်သည်။ ပါတီများအတွက် ဝတ်စားဆင်ယင်မှုစည်းမျဉ်းများကို ဖိတ်စာတွင် ဖော်ပြထားပြီး ထိုစည်းမျဉ်းများသည် ပုံမှန်နိုင်ငံတကာကျင့်ထုံးများနှင့် ကိုက်ညီသည်။ ဖင်လန်တွင် Gala ညစာစားပွဲများ မများပြားပေ။

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အိမ်တွင် ဖိနပ်မစီးကြပါ၊ ထို့ကြောင့် တစ်စုံတစ်ဦးကို လည်ပတ်သည့်အခါ ဖိနပ်များကို ခန်းမတွင် ထားခဲ့ခြင်းသည် ယဉ်ကျေးပါသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အိမ်ပြန်ရောက်သည်နှင့် ချက်ချင်း ဖိနပ်ချွတ်ကြသည်။

---

ဖင်လန်ပွဲတော်များ

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ အများပြည်သူအားလပ်ရက်များကို နှစ်သက်ကြသည်။ ပွဲတော်များသည် ဥရောပယဉ်ကျေးမှုထုံးတမ်းစဉ်လာများအပေါ် အခြေခံထားပြီး ထူးခြားသော ဖင်လန်ထူးခြားချက်အချို့ ပါဝင်သည်။ အဓိက အမျိုးသားအားလပ်ရက်ကြီးလေးခုမှာ ခရစ္စမတ်၊ အီစတာ၊ မေဒေးနှင့် နွေရာသီအလယ် (Midsummer) တို့ဖြစ်သည်။ အခြားအရေးကြီးသော အများပြည်သူအားလပ်ရက်များတွင် ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့ရှိ လွတ်လပ်ရေးနေ့နှင့် နှစ်သစ်ကူးတို့ ပါဝင်သည်။ ခရစ္စမတ်၊ နွေရာသီအလယ်၊ နှစ်သစ်ကူးနှင့် မေဒေးတို့တွင် အဓိကအားလပ်ရက်၏ ညနေခင်းသည် ပါတီပွဲများအတွက် အဓိကနေ့ဖြစ်သည်။

ခရစ္စမတ်အကြိုညတွင် စားသောက်ဆိုင်အားလုံးနီးပါး ပိတ်ထားပြီး လူများသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများ သို့မဟုတ် သူငယ်ချင်းများနှင့်အတူ ခရစ္စမတ်သစ်ပင်ဘေးတွင် အိမ်၌ ပွဲကျင်းပကြသည်။ မြို့ကြီးများနှင့် မြို့ငယ်များ၏ အဓိကလမ်းများသည် အတော်အတန် လူရှင်းနေသော်လည်း Santa Claus များသည် ကလေးရှိသော မိသားစုများသို့ လက်ဆောင်များ ပေးပို့နေသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် Santa Claus သည် ခရစ္စမတ်အကြိုညတွင် အိမ်များသို့ ကိုယ်တိုင်လာရောက်လည်ပတ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် သူငယ်ချင်းတစ်ဦး သို့မဟုတ် လွတ်လပ်စွာလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးကို လက်ဆောင်များ ပေးပို့ရန် ငှားရမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ငှားရမ်းရန် Santa Claus များစွာ ရွေးချယ်စရာရှိသည်။

ခရစ္စမတ်ကို ခရစ်ယာန်ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့်အညီ ဆက်လက်ကျင်းပဆဲဖြစ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ဘုရားကျောင်း မကြာခဏမတက်ကြသော်လည်း ဘုရားကျောင်းများရှိ ခရစ္စမတ်ကာရယ် ဝန်ဆောင်မှုများသည် လူကြိုက်များဆဲဖြစ်သည်။ မိသားစုများသည် ခရစ္စမတ်နေ့ကို အိမ်၌အတူတကွ ကုန်ဆုံးကြပြီး သိုးမွှေးခြေအိတ်အသစ်များ ဝတ်ဆင်ခြင်း၊ ချောကလက်များ စားခြင်းနှင့် ခရစ္စမတ်လက်ဆောင်အဖြစ် ရရှိသော စာအုပ်အသစ်များ ဖတ်ရှုခြင်းတို့ ပြုလုပ်ကြသည်။ Boxing Day တွင် ဖင်လန်လူမျိုးများစွာသည် သူငယ်ချင်းများကို သွားရောက်လည်ပတ်ကြသည်။ ရိုးရာခရစ္စမတ်အစားအစာများတွင် ဝက်ပေါင်ခြောက်ကင်နှင့် အမြစ်ဟင်းသီးဟင်းရွက် စွပ်ပြုတ်များ ပါဝင်သည်။

နှစ်သစ်ကူးအကြိုညကို ပိုမိုဆူညံစွာ ကျင်းပကြသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အပူချိန် သုညအောက် ကျဆင်းနေသော်လည်း မီးရှူးမီးပန်းများ ကြည့်ရှုရန် ညသန်းခေါင်ယံကို ပြင်ပတွင် ထွက်၍ ကျင်းပကြသည်။

အီစတာသည် နွေဦးတွင် အလွန်မျှော်လင့်ထားရသော လေးရက်တာ အပတ်စဉ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များအတွက် အရေးကြီးသော ပွဲတော်တစ်ခုအဖြစ် ရှိနေဆဲဖြစ်သော်လည်း ဖင်လန်မိသားစုအများစုအတွက် ခရစ္စမတ်က ပိုအရေးကြီးသည်။ အီစတာကျင်းပချိန်သည် ကွဲပြားသောကြောင့် လူများသည် အီစတာအားလပ်ရက်ရှည်ကို ဆောင်းနှောင်းပိုင်းနှင်းပေါ်တွင် cross-country နှင်းလျှောစီးခြင်း သို့မဟုတ် လှေကားထစ်ပေါ်တွင် ပထမဆုံး နေရောင်ခြည်ကို ခံစားခြင်းတို့ဖြင့် ကုန်ဆုံးနိုင်သည်။ နွေဦးကို ဂုဏ်ပြုရန် ဖင်လန်လူမျိုးများစွာသည် မြေကြီးပြည့်နေသော ပန်းကန်များတွင် အီစတာမြက်များကို စိုက်ပျိုးကြပြီး ထိုမြက်များကို အီစတာကြက်ကလေးများ၊ ဆေးရောင်ခြယ်ထားသော သို့မဟုတ် ချောကလက်ကြက်ဥများဖြင့် အလှဆင်ကြသည်။ ဖင်လန်၏ ထူးခြားသော ရိုးရာအီစတာပွဲတော် ဟင်းလျာမှာ mämmi ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် မုယောစပါးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော မုယောဆန် မုန့်ပြုတ်ဖြစ်သည်။

မေလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သော မေဒေးသည် ကျောင်းသားများနှင့် အလုပ်သမားများအတွက် နွေဦးပွဲတော်ဖြစ်ပြီး ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် အားလပ်ရက် ရကြသည်။ ပါတီပွဲများမှာ ယခင်နေ့ကပင် စတင်လေ့ရှိသော်လည်း ကျောင်းသားများမှာမူ ရက်သတ္တပတ် အများအပြားကပင် စတင်ကျင်းပနေနိုင်သည်။ မေဒေးဝန်းကျင်တွင် ၎င်းတို့၏ ဝတ်စုံများတွင် အရောင်စုံ overalls များ ပါဝင်ပြီး ဖာထေးစရာများ ချုပ်ထားတတ်ပြီး အပေါ်ပိုင်းကို ခါးတွင် ချည်နှောင်ထားလေ့ရှိသည်။

မေဒေးကို ပွဲတော်ပုံစံဖြင့် ကျင်းပကြသည်- မီးပုံးများ၊ စပျစ်ဝိုင် တောက်ပသော အရည်များ၊ စတီးမားများ၊ ဆူညံသော ဝီစီများနှင့် ဟွန်းများ၊ ရယ်စရာကောင်းသော ဆံပင်တုများ၊ မျက်နှာဖုံးများနှင့် မျက်နှာဆေးခြယ်မှုများ ပါဝင်သည်။ Matriculation စာမေးပွဲ အောင်မြင်ထားသော ဖင်လန်လူမျိုးများသည် အထက်တန်းကျောင်းမှ ဘွဲ့ရသည့်အခါ ရရှိသော အဖြူရောင် ဦးထုပ်များကို ဂုဏ်ယူစွာ ဝတ်ဆင်ကြသည်။ ခရစ္စမတ် သို့မဟုတ် နွေရာသီအလယ် ပွဲတော်များကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ လမ်းများသည် လူများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ အခြားမေဒေး ရိုးရာဓလေ့များတွင် ပန်းခြံများတွင် နံနက်ခင်းစားသောက်ခြင်း၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများမှ စီစဉ်သော ချီတက်ပွဲများ၊ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များ၏ ပွဲလမ်းသဘင် မိန့်ခွန်းများ ပါဝင်သည်။

နွေရာသီအလယ်နေ့ (Midsummer’s Day) သည် နွေရာသီ၏ အဓိကပွဲတော်ဖြစ်ပြီး နွေရာသီအစနှင့် အနီးဆုံး စနေနေ့တွင် ကျင်းပသည်။ အခြားအဓိကအားလပ်ရက်များကဲ့သို့ပင် ပင်မအားလပ်ရက်၏ ညနေခင်းသည် စီစဉ်ထားသော ပွဲတော်များအတွက် အဓိကနေ့ဖြစ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် နွေရာသီအလယ်ညနေခင်းကို ၎င်းတို့၏ အားလပ်ရက်အိမ်များ သို့မဟုတ် ကျေးလက်ဒေသ အခြားနေရာများတွင် ကျင်းပကြသည်။ ထို့ကြောင့် မြို့ကြီးများနှင့် မြို့ငယ်များရှိ လမ်းများသည် လူရှင်းနေတတ်သည်။ မီးပုံများကို မိသားစုများနှင့် အများပြည်သူနေရာများတွင် မီးထွန်းကြသည်မှာ နွေရာသီအလယ်ပွဲတော်၏ မရှိမဖြစ် အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ နွေရာသီအလယ်ညနေခင်းနှင့် နွေရာသီအလယ်နေ့ကြား ညသည် နွေရာသီ၏ အတိုဆုံးညဖြစ်ပြီး မီးပုံမှ မီးခိုးသည် ခြင်များကို ဝေးဝေးနေစေသည်။

အကပွဲများကို ရိုးရာအရ နွေရာသီအလယ်ညနေခင်းတွင် ကျင်းပလေ့ရှိပြီး ရေကန်ဘေးရှိ ထင်းရှူးပင်များကြား ပြင်ပစင်မြင့်ပေါ်တွင် အကသမားများအတွက် အကော်ဒီယံတီးခတ်သူတစ်ဦးရှိလျှင် စံပြဖြစ်သည်။ မီးပုံပေါ်တွင် ကင်ထားသော ဝက်အူချောင်းများ ထည့်လိုက်ပါက ပြည့်စုံသော ဖင်လန်နွေရာသီအလယ် ပွဲတော်ကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ နွေရာသီအလယ်ပွဲတော်များသည် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း လူကြိုက်များလာခဲ့သည်။

ဖင်လန်၏ လွတ်လပ်ရေးနေ့ကို ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့တွင် အရေးကြီးသော အများပြည်သူအားလပ်ရက်အဖြစ် ကျင်းပသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် သမ္မတ၏ နှစ်ပတ်လည် လွတ်လပ်ရေးနေ့ ဘောလုံးပွဲမှ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုကို ကြည့်ရှုရန် ၎င်းတို့၏ ရုပ်မြင်သံကြားများရှေ့တွင် စုဝေးကြသည်။ ထိုရှိုးပွဲကို သမ္မတဇနီးမောင်နှံက ဧည့်သည် ၂,၀၀၀ နီးပါးနှင့် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းဖြင့် စတင်သည်။ အိမ်တွင် ကြည့်ရှုနေသူများသည် နာမည်ကြီးများကို ရှာဖွေရသည်ကို နှစ်သက်ကြပြီး ဧည့်သည်များ၏ ညဝတ်စုံများအကြောင်း ၎င်းတို့၏ ထင်မြင်ချက်များကို ဖလှယ်ကြသည်။

စစ်ပြန်များကို လွတ်လပ်ရေးနေ့တွင် အထူးဂုဏ်ပြုပြီး သမ္မတက ထိုက်တန်သော နိုင်ငံသားများကို ဆုတံဆိပ်များ ချီးမြှင့်သည်။ အခါသမယကို အထိမ်းအမှတ်ပြုရန် ဖင်လန်လူမျိုးအချို့သည် ဖင်လန်အလံ၏ အရောင်များဖြစ်သော အပြာနှင့် အဖြူရောင်ဖြင့် အလှဆင်ထားသော ပုဂ္ဂလိက ပါတီများကိုလည်း ကျင်းပကြသည်။

---

မြို့ပြယဉ်ကျေးမှု

ဖင်လန်နိုင်ငံရှိ မြို့ပြဘဝသည် ၎င်း၏ ဆူညံသံများ၊ ကဖေးများ၊ ပန်းခြံများနှင့် စျေးဝယ်စင်တာများဖြင့် ဥရောပရှိ အခြားနေရာများနှင့် ဆင်တူသည်၊ သဘာဝ၏ ငြိမ်သက်အေးချမ်းမှုမှာ အမြဲတမ်း ကီလိုမီတာအနည်းငယ်သာ ကွာဝေးသည်ဟူသော ခြွင်းချက်မှလွဲ၍ ဖြစ်သည်။

ဖင်လန်မြို့ပြယဉ်ကျေးမှုသည် နွေရာသီတွင် အသက်ဝင်ဆုံးဖြစ်သည်။ အလုပ်ပြီးဆုံးပြီးနောက် လူများသည် ပန်းခြံများတွင် ပျော်ပွဲစားထွက်ခြင်းကို နှစ်သက်ကြပြီး မြို့ကြီးများနှင့် မြို့ငယ်များသည် ပြင်ပပွဲများဖြင့် အသက်ဝင်လာကြသည်- ဂီတ၊ ပြဇာတ်၊ အက၊ အမှိုက်ပစ္စည်းအရောင်းပွဲများ၊ လမ်းဘေးအစားအစာများနှင့် စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ကဖေးများ အပြင်ဘက်တွင် ပေါ်လာသော နွေရာသီ လှေကားထစ်များ (terraces) တို့ဖြစ်သည်။

ပျော်ပွဲစားပြီးနောက် ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ အမှိုက်များကို အမှိုက်ပုံးထဲသို့ ပစ်ကြပြီး ပုလင်းများနှင့် ဗူးခွံများကို စျေးဆိုင်များရှိ အလိုအလျောက် ပြန်လည်အသုံးပြုစက်များသို့ ပြန်ပို့ကာ အပ်ငွေပြန်လည်ရယူကြသည်။ ဖင်လန်တွင် အမှိုက်ပစ်ခြင်းကို မနှစ်မြို့ပေ။

ဖင်လန်မြို့ကြီးများနှင့် မြို့ငယ်များသည် အများအားဖြင့် အလွန်ဘေးကင်းသည်။ ကလေးများသည် ကျောင်းသို့ လမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် စက်ဘီးစီးခြင်းဖြင့် သွားကြပြီး အများပြည်သူသုံး လမ်းများပေါ်တွင် ညဘက်ပင် ပြေးခြင်းသည် ဘေးကင်းသည်။ အိတ်ကပ်နှိုက်ခြင်းမှာ ရှားပါးသည်။

---

ဖင်လန်လူမျိုးများ၏ အားနည်းချက်များ (Vices)

အရက်အလွန်အကျွံ သုံးစွဲခြင်းသည် ဖင်လန်လူမျိုးများ၏ အားနည်းချက်များထဲမှ အကောင်းဆုံးဟု လူသိများသည်။ အနည်းဆုံးတော့ ဖင်လန်လူမျိုးများကို တိတ်ဆိတ်သော တောအုပ်နေလူတစ်ဦးက အရက်ပုလင်းတစ်လုံးကို ကိုင်ထားသည်ဟု ပုံဖော်ထားသည့် ရိုးရာဟာသများတွင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖင်လန်တွင် အရက် (အထူးသဖြင့် စိတ်ကြွဆေးများ) သုံးစွဲမှုသည် ဆယ်စုနှစ်နီးပါးခန့် ကျဆင်းနေသည်။ ယခုခေတ်တွင် ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ဘီယာနှင့် ဝိုင်ကို အဓိက သောက်သုံးကြသည်။ အရက်အချိုရည်များသည် ပွဲလမ်းသဘင်များ၊ ပွဲတော်များနှင့် လူမှုရေး အခြေအနေများစွာတွင် ပါဝင်သည်။ နွေရာသီစတင်ခြင်း သို့မဟုတ် ရေခဲဟော်ကီ ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ နောက်တစ်ခုသည် ဖင်လန်လူမျိုးတစ်ဦးအတွက် ဝိုင်တစ်ခွက်မြှောက်ရန် ကောင်းသော အကြောင်းပြချက် ဖြစ်သည်။

ဖင်လန်တွင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ထိန်းချုပ်ထားပြီး လက်တွေ့အားဖြင့် နေရာတိုင်းတွင် တားမြစ်ထားသည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ အိမ်များ သို့မဟုတ် ကားများအတွင်း၌ ဆေးလိပ် မသောက်ကြပေ။

နိုင်ငံတကာနှိုင်းယှဉ်ချက်အရ ဖင်လန်တွင် သကြားစားသုံးမှုပမာဏသည် ပျမ်းမျှဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဧရာမ သကြားလုံးအပိုင်းများရှိသော ကုန်တိုက်ကြီးများတွင် မယုံကြည်နိုင်ဖွယ် ရှိနိုင်သည်။ Salmiakki (ဆားပါသော liquorice) သည် ဖင်လန်၏ အထူးခြားဆုံး သကြားလုံး ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ချိုပြီး ငန်သော အရသာရှိသည် - ဆိုလိုသည်မှာ သင့်သွားများနှင့် သွေးပေါင်ချိန် နှစ်ခုလုံးအတွက် မကောင်းပေ။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရေခဲမုန့်စားသုံးရသည်ကို နှစ်သက်ကြသည်။ ဖင်လန်သည် ဥရောပတွင် တစ်ဦးချင်း ရေခဲမုန့်စားသုံးမှု အများဆုံးဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတုတ္ထအမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။

ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် ကော်ဖီကို နှစ်သက်ကြပြီး ဖင်လန်သည် တစ်ဦးချင်း ကော်ဖီစားသုံးမှုတွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးများသည် တစ်နေ့လျှင် ကော်ဖီများစွာကို ပုံမှန်သောက်သုံးကြပြီး ခပ်လှော်လှော် filter ကော်ဖီအပြင် အထူးကော်ဖီများလည်း ပါဝင်သည်။ နံနက်ပိုင်း၊ ညနေပိုင်း၊ အလုပ်တွင် အစည်းအဝေးများအတွင်း၊ သူငယ်ချင်းများနှင့်အတူ၊ နှစ်ခြင်းပွဲများမှ မင်္ဂလာပွဲများနှင့် နာရေးပွဲများအထိ ပွဲတော်များတွင် ကော်ဖီကို နှစ်သက်စွာ သောက်သုံးကြသည်။

---

ချွေးပေါင်းခံရုံ (Sauna)

ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ ချွေးပေါင်းခံရုံများကို နှစ်သက်ကြသည်။ နိုင်ငံတွင် ချွေးပေါင်းခံရုံ သုံးသန်းကျော်ရှိသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ကားများထက် ချွေးပေါင်းခံရုံများ ပိုများသည်။ ချွေးပေါင်းခံရုံသည် ဖင်လန်၏ တီထွင်မှုဖြစ်သည် (အနည်းဆုံး ဖင်လန်လူမျိုးများအဆိုအရ)။ ၎င်း၏ နိုင်ငံတကာအမည်သည် ဖင်လန်စကားလုံးဖြစ်သည် - ထို့ကြောင့် မည်သည့်သက်သေအထောက်အထား ထပ်မံလိုအပ်သနည်း။ ချွေးပေါင်းခံရုံသည် အခြေခံအားဖြင့် ထင်း သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြင့် ၁၀၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နီးပါးအထိ အပူပေးထားသည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ မီးဖိုပေါ်သို့ ရေလောင်းချလိုက်သောအခါ ရရှိလာသည့် ရေနွေးငွေ့သည် အပူချိန်ကို ယာယီမြင့်တက်စေသည်။ ချွေးပေါင်းခံရုံကို မှန်ကန်စွာ အပူပေးနည်း - မီးဖိုပေါ်သို့ ရေကို မှန်ကန်စွာ လောင်းချနည်းပင် - မှာ မပြီးဆုံးနိုင်သော ဆွေးနွေးစရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မှန်ကန်သော နည်းလမ်းဟူ၍ မရှိသော်လည်း ထင်မြင်ချက်များစွာ ရှိသည်။

ကလေးများသည် ငယ်စဉ်ကတည်းက ချွေးပေါင်းခံရုံတွင် ရေချိုးခြင်းကို အကျင့်ဖြစ်လာကြသည်။ ကလေးငယ်များပင် ချွေးပေါင်းခံရုံတွင် မိသားစုနှင့်အတူ ရေပြည့်ပန်းကန်လုံးထဲတွင် ထိုင်နေရသည်ကို နှစ်သက်ကြသည်။ လူအများစုသည် ချွေးပေါင်းခံရုံတွင် ကိုယ်ဗလာဖြင့် ရေချိုးကြသည်။ မတူညီသော လိင်ရှိ မိသားစုဝင်များသည် မကြာခဏဆိုသလို အတူတကွ ရေချိုးကြသော်လည်း အခြားကိစ္စများတွင် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် သီးခြားစီ ရေချိုးကြသည်။

ချွေးပေါင်းခံရုံမှ ထွက်ပြီးနောက် ဖင်လန်လူမျိုးများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ရေချိုးခန်းတွင် ရေချိုးခြင်း၊ သန့်ရှင်းသော အဝတ်အစားများ ဝတ်ဆင်ခြင်းနှင့် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း မဖြစ်စေရန် အချိုရည် သောက်သုံးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ကြသည်။

ပူနွေးသော အခန်းထဲတွင် ထိုင်ခြင်းသည် စိတ်အားထက်သန်မှု တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။ ဖင်လန်လူမျိုးအချို့သည် နေ့စဉ် ချွေးပေါင်းခံရုံသို့ သွားကြပြီး အများစုသည် တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ် ရေချိုးကြသည်။ နွေရာသီတွင် ဖင်လန်လူမျိုးများစွာသည် ကြာရှည်စွာ ချွေးပေါင်းခံပြီးနောက် ရေချိုးခြင်း သို့မဟုတ် ရေကန်ထဲတွင် ရေစိမ်ခြင်းကို အကြိမ်များစွာ ပြုလုပ်ကြသည်။ ဆောင်းရာသီတွင် ရဲရင့်သော သူအချို့သည် နှင်းထဲတွင် လှိမ့်ချခြင်း သို့မဟုတ် ရေခဲပြင်ထဲမှ အပေါက်မှတစ်ဆင့် ရေစိမ်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်အပူချိန်ကို လျှော့ချကြသည်။ ဆောင်းရာသီရေကူးခြင်းသည် ဖင်လန်တွင် ပိုမိုရေပန်းစားလာသော ဝါသနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ရေခဲရေထဲတွင် ရေစိမ်ခြင်းသည် ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးများစွာ ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

ဖင်လန်လူမျိုးအများစုသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အိမ်များတွင် ချွေးပေါင်းခံရုံများ ရှိကြပြီး ဟိုတယ်များနှင့် အများပြည်သူသုံး ရေကူးကန်များတွင်လည်း ချွေးပေါင်းခံရုံများ ရှိကြသည်။ Sauna Day အတွင်းတွင် မိသားစုအိမ်များနှင့် အခြားနေရာများရှိ ချွေးပေါင်းခံရုံများကို ဧည့်သည်များအတွက် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖွင့်လှစ်ပေးသည်။

ချွေးပေါင်းခံရုံသည် ပင်ပန်းသောနေ့တစ်နေ့ပြီးနောက် အနားယူရန် အထူးနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လူများစွာအတွက် ချွေးပေါင်းခံပြီးနောက် နွေရာသီညနေခင်းတွင် ပြင်ပ၌ ဘီယာသောက်ရခြင်းသည် တစ်နေ့တာ၏ အကောင်းဆုံး အခိုက်အတန့် ဖြစ်သည်။

---

ထုတ်ဝေသူ: နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန (၂၀၁၆) ဆက်သွယ်ရေးဌာန၊ ပြည်သူ့သံတမန်ရေးရာဌာန PO Box 481, FI-00023 Valtioneuvosto, Finland အီးမေးလ်: VIE-50@formin.fi