**၁၈.၀၉.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

ပညာရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်ပြဿနာများ

Helsingin Sanomat သတင်းစာရဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ဖင်လန်ရဲ့ အဆင့်မြင့်ပညာရေးနဲ့ အလုပ်အကိုင်ဈေးကွက်အကြား ဆက်စပ်မှုမရှိတာကို မီးမောင်းထိုးပြထားပါတယ်။ ဖင်လန်တက္ကသိုလ်တွေကနေ နှစ်စဉ် ဘွဲ့ရတွေ အများအပြားဟာ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်နေကြပြီး တစ်ဖက်မှာတော့ အလုပ်သမားရှားပါးမှုတွေ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိ ရန်ပုံငွေပုံစံအရ တက္ကသိုလ်တွေဟာ ဘွဲ့ရတွေရဲ့ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှုအပေါ် အားစိုက်ထုတ်ဖို့ စိတ်မပါကြဘဲ လူကြိုက်များတဲ့ ဘာသာရပ်တွေကို ကျောင်းသားအများအပြား လက်ခံဖို့ကိုသာ အာရုံစိုက်နေကြတယ်လို့ HS က ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ အနုပညာနဲ့ မီဒီယာလုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးနေပေမဲ့လည်း မီဒီယာဘာသာရပ်တွေမှာ ကျောင်းသားလက်ခံမှုက တိုးလာနေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သွားဆရာဝန်၊ ဆေးဝါးပညာရှင်နဲ့ ဆရာဝန်တွေလို အလုပ်အကိုင်တွေမှာတော့ ဘွဲ့ရတွေရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းက အနိမ့်ဆုံးဖြစ်နေပေမဲ့ ကျောင်းဝင်ခွင့်ကတော့ အနည်းငယ်သာ တိုးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဆရာဝန်တွေ လိုအပ်နေပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဆေးကျောင်းနေရာ ၇၀ သာ ထပ်တိုးခဲ့ပါတယ်။ HS ရဲ့ဖော်ပြချက်အရ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအသင်းနဲ့ တခြားသြဇာရှိတဲ့ အသင်းအဖွဲ့တွေဟာ အသင်းဝင်တွေအတွက် ခိုင်မာတဲ့ အလုပ်အကိုင်ဈေးကွက်နဲ့ လစာကောင်းတွေ ရရှိဖို့အတွက် ကျောင်းဝင်ခွင့်တွေ တိုးမြှင့်တာကို ကာလကြာရှည်စွာ ပိတ်ဆို့ထားခဲ့ကြပါတယ်။

လျှပ်စစ်ဈေးကွက် ပြောင်းလဲမှုနှင့် တန်ပရယ်လ်မြို့ရဲ့ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှု

Kauppalehti သတင်းစာရဲ့ဖော်ပြချက်အရ အောက်တိုဘာလအစမှာ ဖင်လန်ရဲ့ လျှပ်စစ်ဈေးကွက်မှာ ကြီးမားတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာပါတော့မယ်။ လက်ရှိ တစ်နာရီတစ်ကြိမ် ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲနေတဲ့ စနစ်ကနေ ၁၅ မိနစ်တစ်ကြိမ် ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲတဲ့စနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပြောင်းလဲမှုရဲ့ အပြည့်အဝသက်ရောက်မှုကိုတော့ လျှပ်စစ်သုံးစွဲသူတွေအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်လာမလဲဆိုတာ မသိရသေးပါဘူး။ ဖင်လန်အိမ်ထောင်စုရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံဟာ spot electricity contract ကို အသုံးပြုနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

Iltalehti သတင်းစာရဲ့ဖော်ပြချက်အရ Tampere မြို့မှာရှိတဲ့ အခန်း ၃၀၅ ခန်းပါတဲ့ Torni Hotel ဟိုတယ်တစ်ခုလုံးဟာ သောကြာနေ့တစ်နေ့လုံးအတွက် လျှို့ဝှက်ပွဲတစ်ခုအတွက် ကြိုတင်စာရင်းပေးထားပြီး အခြားဧည့်သည်တွေကို လက်ခံမှာမဟုတ်ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ဒါဟာ ဟိုတယ်ရဲ့ ၁၁ နှစ်သမိုင်းမှာ တစ်ရက်လုံးလုံး စာရင်းပေးထားတာ ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပြီး အခြားဧည့်သည်တွေကိုလည်း လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သိရပါတယ်။

ရာသီဥတုအခြေအနေနှင့် ဖင်လန်မြို့များရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု

ဖင်လန်မြောက်ပိုင်းမှာ စက်တင်ဘာလအစက ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ပူနွေးခဲ့ပေမဲ့ နောက်အပတ်ကနေစပြီး အေးလာတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖင်လန်မိုးလေဝသသိပ္ပံ (FMI) ရဲ့ မိုးလေဝသပညာရှင် Pinja Rauhamäki က လာမယ့်အပတ်အစောပိုင်းမှာ မြောက်ပိုင်းဒေသတွေဖြစ်တဲ့ Lapland မှာ ရေခဲမိုး ဒါမှမဟုတ် နှင်းကျနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။

Yle ရဲ့ဖော်ပြချက်အရ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ‘disturbance index’ စာရင်းအင်းတွေအရ Vantaa၊ Jyväskylä နဲ့ Tampere မြို့တွေဟာ ဖင်လန်ရဲ့ မလုံခြုံဆုံးမြို့တွေဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ Vantaa က နှစ်ပေါင်းများစွာ ထိပ်ဆုံးမှာ ရပ်တည်နေပြီး Jyväskylä နဲ့ Tampere တို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ပိုဆိုးရွားလာခဲ့ပါတယ်။ Jyväskylä မြို့ဟာ ‘disturbance index’ စာရင်းမှာ တစ်နှစ်တည်းနဲ့ နံပါတ် ၆ ကနေ နံပါတ် ၂ ကို တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖင်လန်နိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့အလုံခြုံဆုံးနိုင်ငံတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေတယ်လို့ World Population Review က ဆိုထားပါတယ်။

အခြားသတင်းများ

VATT စီးပွားရေးသုတေသနအင်စတီကျူရဲ့ အစီရင်ခံစာအသစ်တစ်ခုမှာ တတိယနိုင်ငံ (ဥရောပသမဂ္ဂပြင်ပ) ကနေ လာရောက်တဲ့ ကျောင်းသားတွေဟာ ဖင်လန်ကျောင်းသားတွေထက် တစ်နှစ်ကို ပိုပြီး ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ credit များများရရှိကာ ပိုမြန်မြန် ဘွဲ့ရကြတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ပညာသင်နှစ်မှာ study-based residence permit ရှိတဲ့ ကျောင်းသားတွေဟာ ပျမ်းမျှ credit ၆၄ ရရှိပြီး၊ ဖင်လန်ကျောင်းသားတွေကတော့ ၅၄ သာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဆိုပါကျောင်းသားတွေဟာ အခြားကျောင်းသားတွေထက် အလုပ်လုပ်တာ နည်းပြီး ဝင်ငွေနည်းကြတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။