**၁၆.၀၆.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

•  နိုင်ငံရေးသမားများအတွက် ပွဲတော်အခမဲ့လက်မှတ်များ၊ 
• Lapland ရှိ အမှိုက်များ
• နွေလယ်ပွဲတော်ရာသီဥတု
• ဖင်လန်တွင် ယခုနှစ်၏ ပထမဆုံး "ပူပြင်းသော" အပူချိန် မှတ်တမ်းတင်
• သိပ္ပံပညာရှင်များက အာကာသတွင် ဖြစ်စဉ်သစ်တစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိ

နိုင်ငံရေးသမားများအတွက် ပွဲတော်အခမဲ့လက်မှတ်များ

ဖင်လန်တွင် ပွဲတော်ရာသီ စတင်သည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံရေးသမားအချို့က ဖင်လန်၏ အကြီးဆုံးပွဲတော်များသို့ တစ်ပြားမှ မပေးရဘဲ မည်သို့ဝင်ရောက်ခံစားနေကြောင်း Helsingin Sanomat သတင်းစာက စစ်ဆေးဖော်ပြထားသည်။ လွှတ်တော်အမတ်များသည် ၎င်းတို့ရရှိသော လက်ဆောင်များ၊ လက်မှတ်များ သို့မဟုတ် ခရီးစရိတ်များ၏ တန်ဖိုး ယူရို ၄၀၀ ကျော်မှသာ အစီရင်ခံရန် လိုအပ်သည်။ ဤကန့်သတ်ချက်အောက်ရှိ ဖိတ်ကြားချက်များကိုမူ ကြေညာရန် မလိုအပ်သော်လည်း အချို့က ဆန္ဒအလျောက် လုပ်ဆောင်ကြသည်။

HS ၏အဆိုအရ လွှတ်တော်အမတ်များက ပြုလုပ်ခဲ့သော ကြေညာချက်များက တူရ်ကူတွင် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက ကျင်းပခဲ့သော Ruisrock ဂီတပွဲတော်သည် နိုင်ငံရေးသမားများကြား အထူးရေပန်းစားကြောင်း ပြသသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နွေရာသီက တူရ်ကူမြို့တော်က လွှတ်တော်အမတ် ၂၀ ဦးနှင့် ၎င်းတို့၏ အဖော်များအတွက် VIP လက်မှတ်များ ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပြီး လူ ၁၀၀ အတွက် VIP ပွဲတစ်ခုကိုလည်း ဖျော်ရည်ဘောင်ချာများနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးများဖြင့် စီစဉ်ပေးခဲ့ရာ စုစုပေါင်း ယူရို ၁၈,၄၀၀ ကုန်ကျခဲ့သည်။ ပွဲတော်နှင့် မိတ်ဖက်သဘောတူညီချက်အရ ပွဲတော်လက်မှတ်များသည် မြို့အတွက် အခမဲ့ဖြစ်သည်။

ယခုနှစ်တွင် တူရ်ကူမြို့တော်က Ruisrock ဖိတ်ကြားချက်များကို လွှတ်တော်အမတ် ၅၄ ဦးနှင့် ဝန်ကြီးများထံသို့ ပေးပို့ခဲ့သည်။ တူရ်ကူမြို့တော်၏ ဆက်သွယ်ရေး ဒါရိုက်တာ ကာရိုလီနာ ဟိုင်ဒန် (Karoliina Hidén) က အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များနှင့် အနောက်တောင်ဖင်လန်ဒေသမှ လွှတ်တော်အမတ်များထံသို့ ဖိတ်ကြားချက်များကို အမြဲနီးပါး ပေးပို့လေ့ရှိကြောင်း HS သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ပါတီခေါင်းဆောင်များ၊ ပါလီမန်အုပ်စုဥက္ကဋ္ဌများ သို့မဟုတ် ကွဲပြားသော အကြောင်းအရာများအရ ရွေးချယ်ခံရသော နိုင်ငံရေးသမားများလည်း ဖိတ်ကြားချက်များ ရရှိနိုင်သည်။

သုံးရက်ကြာ Ruisrock လက်မှတ်ခသည် ကိုယ်တိုင်ပေးချေပါက ယူရို ၂၅၉ ဖြစ်ပြီး VIP လက်မှတ်ခသည် ယူရို ၅၁၉ ဖြစ်သည်။ ဟိုင်ဒန်၏အဆိုအရ Ruisrock သည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သူများနှင့် ဆွေးနွေးရန်အတွက် သဘာဝကျသော ပလက်ဖောင်းတစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ပွဲတော်မတိုင်မီ ပြုလုပ်ခဲ့သော ဧည့်ခံပွဲတွင် "လက်ရှိမြို့တော်ကိစ္စရပ်များနှင့် ရည်မှန်းချက်များကို တင်ပြခဲ့သည်" ဟု သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် Vantaa မြို့က Tikkurila ပွဲတော်အတွက် VIP လက်မှတ်များအတွက် ယူရို ၃၂,၅၀၀ ခန့် သုံးစွဲခဲ့ပြီး မြို့တော်ဝန်၏ ဧည့်ခံပွဲအတွက် ယူရို ၉,၆၀၀ ကျော် သုံးစွဲခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင်လည်း အလားတူ ကုန်ကျစရိတ်များ ရှိခဲ့သည်။ Vantaa တွင်မူ ဖိတ်ကြားခံရသူ အများစုမှာ လွှတ်တော်အမတ်များမဟုတ်ဘဲ အခြားသော လူမှုရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုရှိသူများ ဖြစ်ကြသည်။

ဟယ်လ်စင်ကီတွင် နိုင်ငံရေးသမားများကို Flow Festival သို့ အပြန်အလှန်သဘောတူညီချက်ဖြင့် ဖိတ်ကြားခဲ့သောကြောင့် လက်မှတ်ခသည် မြို့အတွက် ကုန်ကျစရိတ်မရှိခဲ့ပေ။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မြို့တော်က တစ်ရက်ခံ လက်မှတ် ၅၇ စောင် ပေးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် ၁၀ စောင်မှာ လွှတ်တော်အမတ်များအတွက် ဖြစ်ကာ ခြောက်ဦးမှာ ဟယ်လ်စင်ကီမြို့တော်ကောင်စီတွင်လည်း အမှုထမ်းခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ်က မြို့တော်ဝန် ဂျူဟာနာ ဗာတီအိုင်နန် (Juhana Vartiainen) က လူ ၈၅ ဦး တက်ရောက်ခဲ့သော ကြိုတင်ပွဲတစ်ခုကို လက်ခံကျင်းပခဲ့ရာ ဟယ်လ်စင်ကီ အခွန်ထမ်းပြည်သူများအား ယူရို ၈,၃၀၀ ကျော် ကုန်ကျခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဟယ်လ်စင်ကီက မည်သည့် ကြိုတင်ပွဲများမှ စီစဉ်ခဲ့ခြင်းမရှိသလို နိုင်ငံရေးသမားများအား လက်မှတ်များလည်း ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် လက်ဆောင်ကြေညာချက်များအရ နိုင်ငံရေးသမားများသည် ပွဲတော်မှ တိုက်ရိုက် Flow လက်မှတ်များ ရရှိခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် နာဆီမာ ရာဇ်မီယာ (Nasima Razmyar) (SDP) က ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က သူမသည် သုံးရက်ခံ Gold လက်မှတ်နှစ်စောင် ရရှိခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ခန့်မှန်းတန်ဖိုး ယူရို ၆၉၀ ရှိကြောင်း အစီရင်ခံခဲ့သည်။

အမှိုက်ပစ်သည့် ခရီးသွားများ

တနင်္လာနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ဖတ်အများဆုံး Iltalehti သတင်းများထဲမှ တစ်ပုဒ်မှာ Ritva နှင့် Harri Lahti ဇနီးမောင်နှံအကြောင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ motorhome ဖြင့် နော်ဝေမှ ဖင်လန်သို့ ပြန်လာစဉ် ဖင်လန်အပန်းဖြေနေရာတစ်ခုရှိ အမှိုက်များကြောင့် ထိတ်လန့်ခဲ့ကြသည်။

နော်ဝေဘက် Nordkapp ရှိ အိမ်သာများနှင့် အပန်းဖြေနေရာများ သန့်ရှင်းကြောင်း ၎င်းတို့က IS သတင်းစာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် Kautokeino မှ ဖင်လန်သို့ ကူးပြောင်းလာသောအခါ အပန်းဖြေနေရာများသည် နို့ပုံးများ၊ ပလပ်စတစ်ထုပ်ပိုးများ၊ အိမ်သာသုံးစက္ကူများနှင့် အခြားအမှိုက်များ မြေပေါ်တွင် ပြန့်ကျဲနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ "မြင်ရတာ အရမ်းဆိုးပြီး သနားစရာပါ။ ကျွန်မတို့ အဲဒီမှာ ထားခဲ့လို့ မဖြစ်ဘူး" ဟု Ritva က ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် ပလပ်စတစ်အိတ်နှစ်လုံးအပြည့် အမှိုက်များကို ကောက်ခဲ့ရသည်ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါ ဇနီးမောင်နှံက ဖင်လန်စခန်းချနေရာတွင် motorhome ၂၀၀ ခန့်နှင့် ဘတ်စ်ကားများစွာ ရှိခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

မတည်ငြိမ်သော နွေအလယ်ပွဲတော်ရာသီဥတု

နွေအလယ်ပွဲတော်ရာသီဥတုကို ယခုနှစ်တွင် ထပ်မံခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲနေသော်လည်း နွေးထွေးသော အပူချိန်များသည် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ပျော်ရွှင်ဖွယ်ကောင်းသော အပန်းဖြေအိမ် ပွဲတော်များကို ခွင့်ပြုပေးမည်ဟု Ilta-Sanomat သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။ Foreca ၏ ရာသီဥတုပညာရှင် စာရာ ဆာလိုနန် (Sara Salonen) က နွေအလယ်ပွဲတော် သီတင်းပတ်ကုန်တွင် လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတစ်ခုကြောင့် ဖင်လန်တွင် အများအားဖြင့် မိုးအုံ့သော ရာသီဥတုကို ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ဖင်လန်မိုးလေဝသဌာန (FMI) မှ ဂျာရီ တူအိုဗီနန် (Jari Tuovinen) က နွေအလယ်ပွဲတော်အကြိုနေ့နှင့် နွေအလယ်ပွဲတော်နေ့တို့၏ နံနက်ခင်းများသည် နေသာသော ရာသီဥတုဖြင့် စတင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

တူအိုဗီနန် က ကြာသပတေးနေ့တွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမည်ဖြစ်သော်လည်း နွေအလယ်ပွဲတော်အကြိုနေ့ဖြစ်သော သောကြာနေ့တွင် အနွေးဆုံးဒေသများမှာ တူရ်ကူ (Turku), ဟန်ကို (Hanko), လိုဟ်ဂျာ (Lohja) နှင့် ဟယ်လ်စင်ကီဒေသတို့ ဖြစ်ကြပြီး အပူချိန် ၁၇ ဒီဂရီအထိ ရောက်ရှိနိုင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ နွေအလယ်ပွဲတော်နေ့တွင် တောင်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဟယ်လ်စင်ကီဒေသမှ ပိုရီ (Pori) အထိ အပူချိန် ၁၈ ဒီဂရီအထိ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး တမ်ပါရာ (Tampere) တွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

အအေးဆုံး နွေအလယ်ပွဲတော်ရာသီဥတုသည် မြောက်ဘက်တွင် ဖြစ်မည်ဖြစ်ပြီး အပူချိန် ၁၀ မှ ၁၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ကြား ရှိမည်ဖြစ်သည်။ Inari နှင့် Utsjoki ဒေသများတွင် ၆-၇ ဒီဂရီအထိ ကျဆင်းသွားနိုင်သည်။ IS က ပူပြင်းသော နွေအလယ်ပွဲတော်သည် နှိုင်းယှဉ်ချက်အရ ရှားပါးကြောင်းလည်း မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ FMI ၏အဆိုအရ လေးနှစ်တစ်ကြိမ်ခန့်သာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ စာရင်းအင်းများက နွေအလယ်ပွဲတော်၏ ပျမ်းမျှအမြင့်ဆုံး အပူချိန်သည် ၁၈ မှ ၂၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ကြားရှိပြီး ပျမ်းမျှအနိမ့်ဆုံး အပူချိန်မှာ Lapland မှလွဲ၍ ၈ မှ ၁၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ကြား ရှိသည်ကို ဖော်ပြသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နွေအလယ်ပွဲတော်သည် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း အပူဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး အမြင့်ဆုံးအပူချိန် ၃၀ ဒီဂရီအထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ယင်းနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် အအေးဆုံး မကြာသေးမီက နွေအလယ်ပွဲတော်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ်ဖြစ်ပြီး ဖင်လန်တွင် မိုးရေ၊ နှင်းနှင့် မိုးသီးများ ကျရောက်ခဲ့သည်။

ဖင်လန်တွင် ယခုနှစ်၏ ပထမဆုံး "ပူပြင်းသော" အပူချိန် မှတ်တမ်းတင်

Ylivieska တွင် မိုးလေဝသပညာရှင်များက ၂၅.၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် အပူချိန်ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်း Ostrobothnia တွင် စနေနေ့က ဖင်လန်၏ ၂၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် အပူလှိုင်းကန့်သတ်ချက်ကို ယခုနှစ် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကျော်လွန်သွားခဲ့သည်။ Yle မိုးလေဝသပညာရှင် အယ်လက်စီ လိုဟ်တန်ဒါ (Aleksi Lohtander) ၏အဆိုအရ Ylivieska လေဆိပ်တွင် အပူချိန် ၂၅.၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါ ထူးဆန်းသော အမှတ်အသားကို ညနေ ၅ နာရီမတိုင်မီက ကျော်လွန်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စနေနေ့တွင် ဖင်လန်တောင်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းတစ်လျှောက် နွေးထွေးသောအခြေအနေများ ရှိခဲ့ပြီး တစ်နေ့တာလုံး အပူချိန် ၂၀ ဒီဂရီအထက် တက်ခဲ့သည်။ မိုးလေဝသပညာရှင်များ၏အဆိုအရ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဖင်လန်အများစုတွင် ပိုမိုနွေးထွေးသော ရာသီဥတု ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။

သိပ္ပံပညာရှင်များက အာကာသတွင် ဖြစ်စဉ်သစ်တစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိ

ဟ Hawaii တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် စကြာဝဠာကို လေ့လာရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များကို ပေးဆောင်သည်။ ဟ Hawaii တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် အာကာသတွင် စကြာဝဠာဆိုင်ရာ ပေါက်ကွဲမှုအမျိုးအစားသစ်တစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် ယခင်က တွေ့ရှိခဲ့ဖူးသမျှထက် စွမ်းအင်ပိုမိုများပြားသည်ဟု အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဟ Hawaii တက္ကသိုလ်က ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဤအကြောင်းအရာကို ဖော်ပြထားသည်။

သုတေသနအဖွဲ့က ဤရှားပါးသော ဖြစ်ရပ်များကို Extreme Nuclear Transients (ENTs) ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ၎င်းတို့သည် နေထက် သုံးဆအထိ ပိုမိုကြီးမားသော ကြယ်ကြီးများက ကြီးမားသော တွင်းနက်များ၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် ပုံပျက်သွားသောအခါ ဖြစ်ပွားသည်။ "ကျွန်တော်တို့ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကတည်းက ကြယ်တွေ ပြိုကွဲတာကို ဒီရေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ပေါက်ကွဲမှုတွေအဖြစ် စောင့်ကြည့်ခဲ့တာပါ၊ ဒါပေမဲ့ ဒီ ENTs တွေကတော့ ကွဲပြားတဲ့ သတ္တဝါတွေပါ။ ကျွန်တော်တို့ ပုံမှန်တွေ့ရတဲ့ အလင်းထက် ဆယ်ဆနီးပါး ပိုပြီး တောက်ပနေပါတယ်" ဟု လေ့လာမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ ဂျေဆန် ဟင်ကယ်လ် (Jason Hinkle) က ပြောကြားခဲ့သည်။

တက္ကသိုလ်၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသော စာသားတစ်ခုတွင် ဟင်ကယ်လ်က ENTs များကို ပုံမှန်ဒီရေကြောင့်ဖြစ်သော ပြိုကွဲမှုများထက် သိသိသာသာ ပိုမိုတောက်ပကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဟင်ကယ်လ်၏အဆိုအရ ENTs များသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ တောက်ပနေပြီး အ brightest known supernova explosions များ၏ စွမ်းအင်ထွက်ရှိမှုကိုပင် ကျော်လွန်သည်။ သုတေသနအဖွဲ့၏အဆိုအရ ENTs များသည် စွမ်းအားအလွန်ကြီးမားသော ပေါက်ကွဲနေသော ကြယ်များဖြစ်သော supernovae များထက် သန်းပေါင်းများစွာ ရှားပါးသည်။

သုတေသီများအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များ

သို့သော် ၎င်းတို့၏ အလွန်အမင်း တောက်ပမှုကြောင့် ENTs များကို အလွန်ဝေးကွာသော ဂလက်ဆီများတွင်ပင် ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပြီး သိပ္ပံပညာရှင်များအား အစောပိုင်းစကြာဝဠာကို လေ့လာရန် အခွင့်အလမ်းသစ်များ ပေးသည်။ ဟင်ကယ်လ်သည် Gaia ဟုခေါ်သော အာကာသ တယ်လီစကုပ်မှ အချက်အလက်များကို လေ့လာနေစဉ် ပထမဆုံးအကြိမ် တောက်ပသော အလင်းတန်းများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ENTs များသည် ယေဘုယျအားဖြင့် စကြာဝဠာပေါက်ကွဲမှုများနှင့်မတူဘဲ နှစ်ပေါင်းများစွာ တည်ငြိမ်စွာ တောက်ပနေသည်။

"Gaia ကနေ စောင့်ကြည့်တာတွေက ကျွန်တော်တို့ကို ဖြစ်စဉ်က ဘာလဲဆိုတာ မပြောပြပါဘူး၊ အလင်းရောင်မှာ တစ်ခုခု ပြောင်းလဲသွားတယ်ဆိုတာကိုပဲ ပြောပြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝေးကွာတဲ့ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ ဗဟိုကနေ ဒီလို တည်ငြိမ်ပြီး ကာလရှည်ကြာ တောက်ပနေတဲ့ အလင်းတန်းတွေကို မြင်တော့ ကျွန်တော်တို့ ထူးခြားတဲ့ အရာတစ်ခုကို ကြည့်နေတယ်ဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

နက္ခတ်ဗေဒပညာရှင်များက ENTs များ ပိုမိုရှာဖွေတွေ့ရှိရန် မျှော်လင့်နေကြသည်။ "ENTs တွေက ဝေးကွာတဲ့ ဂလက်ဆီတွေမှာရှိတဲ့ ကြီးမားတဲ့ တွင်းနက်တွေကို လေ့လာဖို့အတွက် အဖိုးတန်တဲ့ ကိရိယာအသစ်တစ်ခုကို ပံ့ပိုးပေးပါတယ်" ဟု ဟ Hawaii တက္ကသိုလ်မှ လက်ထောက်ပါမောက္ခနှင့် လေ့လာမှု၏ ပူးတွဲရေးသားသူ ဘင်ဂျမင် ရှပ်ပီ (Benjamin Shappee) က ပြောကြားခဲ့သည်။