ဖင်လန်သည် ဆွဲဆောင်မှု လျော့နည်းလာသည်။

ဖင်လန်အစိုးရသည် ၎င်း၏ သက်တမ်းအတွင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာနှင့် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး နှစ်ခုစလုံးအတွက် စည်းမျဉ်းများကို သိသိသာသာ တင်းကြပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဝင်ရောက်လာသူဦးရေ ဆက်လက်ကျဆင်းနေသည်။

အလုပ်အကိုင်အတွက် ဖင်လန်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာသူ ပိုမိုနည်းပါးလာသည်။ ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန၏ စာရင်းအင်းများအရ ယမန်နှစ်က လျှောက်လွှာပေါင်း ၁၅,၀၂၄ ခု တင်သွင်းခဲ့ရာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အမြင့်ဆုံးကာလထက် လေးပုံတစ်ပုံ လျော့နည်းသွားသည်။ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီ-မတ်လများတွင်လည်း လျှောက်လွှာအရေအတွက် ဆက်လက်ကျဆင်းနေသည်။

အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ ဖင်လန်၏ အလုပ်အကိုင် အခြေအနေ မကောင်းမွန်ခြင်းဖြစ်သည်။ အလုပ်အကိုင်မရှိသောအခါ ပြောင်းရွှေ့အခြေချသူ (immigrants) လာရောက်မှုသည် ယခင်ကထက် နည်းပါးသွားသည်။ အလုပ်အကိုင်အခြေခံ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ အခြေအနေများကို အစိုးရက တင်းကြပ်လိုက်ခြင်းသည်လည်း အလားတူ သက်ရောက်မှုရှိသည်။

"ဖင်လန်ဟာ အလုပ်အကိုင်အခြေခံ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအတွက် အရင်ကလောက် ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ နိုင်ငံမဟုတ်တော့ပါဘူး။ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒ တင်းကြပ်မှုအကြောင်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်"

ဟု လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ အထူးပြု သုတေသီဖြစ်သူ E2 Research မှ အကြီးတန်းသုတေသီ ရိုလီ အယ်လ်ဟို (Rolle Alho) က ပြောကြားသည်။

အယ်လ်ဟိုက လိမ်လည်လှည့်ဖြားခြင်းဟု ရည်ညွှန်းရာတွင် အဓိကအားဖြင့် စည်းမျဉ်းအသစ်ကို ဆိုလိုသည်။ ယင်းစည်းမျဉ်းအရ ဖင်လန်တွင် အလုပ်အကိုင်အခြေခံ နေထိုင်ခွင့် (residence permit) ရရှိထားသူတစ်ဦးသည် အလုပ်ပြုတ်သွားပါက ယခင်အလုပ်ပြီးဆုံးချိန်မှ သုံးလအတွင်း အလုပ်အသစ်မရရှိပါက နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာရမည်ဖြစ်သည်။ အလုပ်အကိုင် အခြေအနေ အားနည်းနေချိန်တွင် အလုပ်အသစ်ရှာဖွေရန် ခက်ခဲနိုင်သည်။ သုံးလစည်းမျဉ်းသည် နိုင်ငံခြားသားလုပ်သားများ၏ အခြေအနေကို ယခင်ကထက် ပိုမိုမရေမရာ ဖြစ်စေသည်။

"တော်တော်များများက သူတို့ခြေထောက်နဲ့ မဲပေးပြီးပါပြီ (ဆိုလိုသည်မှာ ပြောင်းရွှေ့ထွက်ခွာသွားပြီ)၊ စဉ်းစားနေကြသူတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်"

ဟု အယ်လ်ဟိုက ပြောသည်။

အစိုးရပါတီများအနက် အမျိုးသားညွန့်ပေါင်းပါတီ (National Coalition Party) နှင့် ဖင်လန်ပြည်သူ့ပါတီ (Finnish People's Party) တို့က အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး၏ အရေးကြီးပုံကို လူသိရှင်ကြား အလေးထားပြောကြားခဲ့ကြသည်။ ဖင်လန်ပါတီ (Finns Party) ကလည်း ယင်းကို ကန့်သတ်လိုသည်။ အစိုးရ၏ မူဝါဒတွင် နှစ်မျိုးပြိုင်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဥပဒေများကို တင်းကြပ်ခဲ့သော်လည်း လုပ်ခလစာ မြင့်မားသော ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ဖင်လန်သို့ လာရောက်ရန် အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန် စီမံကိန်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

"တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ချောမွေ့စေတဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒနဲ့ တင်းကြပ်တဲ့ မူဝါဒ နှစ်ခုလုံးကို အကောင်အထည်ဖော်နေပါတယ်"

ဟု ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် အီလ်ကာ ဟားတာလာ (Ilkka Haahtela) က ပြောသည်။

အဆိုပါမူဝါဒများသည် လတ်တလောမှ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် သုံးလစည်းမျဉ်းကို ပါလီမန်မှ နောက်ဆုံးအဆင့် စဉ်းစားသုံးသပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ ယူရို ၁,၆၀၀ ၏ ဝင်ငွေကန့်သတ်ချက်အသစ်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် အသက်ဝင်ခဲ့သည်။

ဥပဒေ တင်းကြပ်မှုသည် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးတွင် မည်ကဲ့သို့ ထင်ဟပ်နေသည်ကို Yle က စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဟားတာလာ၏အဆိုအရ ဆုံးဖြတ်ချက်များ၏ လူတို့၏ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်မှုဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် လက်တွေ့သက်ရောက်မှုများကို ပိုမိုကြာရှည်သော ကာလမှသာ မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားသူလည်း နည်းပါးလာ

ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားသူ ဝင်ရောက်လာမှုသည်လည်း ယခင်ကထက် သိသိသာသာ နည်းပါးလာသည်။ ယမန်နှစ်က ခိုလှုံခွင့်လျှောက်လွှာ ၂,၉၄၈ ခု တင်သွင်းခဲ့ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထက် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းခဲ့သည်။ ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင်လည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အလားတူကာလထက် ဆက်လက်ကျဆင်းနေသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အစိုးရသည် ခိုလှုံခွင့်ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို နည်းလမ်းများစွာဖြင့် တင်းကြပ်ခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းကို တိုစေခြင်း၊ "လမ်းကြောင်းပြောင်းခြင်း" (lane switching) ဟုခေါ်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကျပြီးနောက် အခြားအမျိုးအစားဖြင့် လျှောက်ထားခြင်းကို တားမြစ်ခြင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းခံရမှု ကာလကို တိုးမြှင့်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

ဤကိစ္စတွင်လည်း အခြေအနေ တင်းကြပ်မှုနှင့် လူဝင်မှုနည်းပါးမှုအကြား အကြောင်းရင်းခံ ဆက်စပ်မှုသည် ရှင်းလင်းခြင်းမရှိပါ။ ဥပဒေသည် ရေရှည်တွင် သက်ရောက်မှုရှိမည်ဖြစ်ပြီး သက်ရောက်မှုရှိခဲ့လျှင်လည်း ထိုအတိုင်းပင်ဖြစ်သည်။ 

"ဒီကိစ္စမှာ အများကြီး အရေးပါတယ်လို့ ကျွန်တော်မထင်ဘူး"

ဟု E2 မှ ရိုလီ အယ်လ်ဟိုက ပြောသည်။ ၎င်း၏အဆိုအရ ပိုမိုအရေးကြီးသော ပြောင်းလဲနိုင်သည့် အကြောင်းရင်းမှာ ခိုလှုံခွင့်ရှာဖွေသူများကို လှုပ်ရှားစေသည့် ပဋိပက္ခများဖြစ်သည်။

ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနမှ ဟားတာလာ၏အဆိုအရ အခြားဥရောပနိုင်ငံများသည်လည်း မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ဖင်လန်ကဲ့သို့ ၎င်းတို့၏ ခိုလှုံခွင့်မူဝါဒများကို ပိုမိုတင်းကြပ်လာကြသည်ကို ဆိုလိုသည်မှာ ဖင်လန်၏ အနေအထားသည် အခြားနိုင်ငံများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပြောင်းလဲခြင်းမရှိပေ။

"လက်ရှိအစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်တွေက လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအပေါ် လျော့ပါးစေတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေကို စာရင်းအင်းတွေက မပြသေးပါဘူး"

ဟု ဟားတာလာက ပြောသည်။

ပြန်ပို့မှု အနည်းငယ်တိုးလာ

ယမန်နှစ် စာရင်းများတွင် ခိုလှုံခွင့်လျှောက်လွှာ လျော့ကျရခြင်း၏ အကြီးမားဆုံးအကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် စတင်ခဲ့သော အရှေ့ဘက်နယ်စပ် ပိတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ယင်းက အရှေ့ဘက် ကုန်းမြေနယ်စပ်မှ ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားမှုများကို လက်တွေ့အားဖြင့် ရပ်တန့်သွားစေခဲ့သည်။ အဆိုပါနယ်စပ်ကိုလည်း အစိုးရဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ပိတ်ထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဟားတာလာက ထောက်ပြသည်။

အစိုးရသည် ၎င်း၏ အစီအစဉ်တွင် ခိုလှုံခွင့်ငြင်းပယ်ခံရသူများကို ၎င်းတို့၏ မူရင်းနိုင်ငံများသို့ အမြန်ဆုံး ပြန်ပို့မည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန (Migri) က နှင်ထုတ်ခြင်းနှင့် ပြန်ပို့ခြင်းဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ယခင်ကထက် ပိုမိုချမှတ်ခဲ့သည်။ ယမန်နှစ်က လူပေါင်း ၄,၈၄၉ ဦးကို နိုင်ငံမှ ထုတ်ပယ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထက် ၆၅၈ ဦး ပိုများသည်။

သို့သော် Migri မှ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော နှင်ထုတ်မှုနှင့် ပြန်ပို့မှုများ၏ ထက်ဝက်အောက်ကိုသာ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့က အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခဲ့သည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့၏ စာရင်းအင်းများအရ ယမန်နှစ်က လူပေါင်း ၂,၂၀၂ ဦးကို နိုင်ငံမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ထက် ၄ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာ ပိုများသည်။ ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန၏အဆိုအရ နှင်ထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်ပို့ခြင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ရရှိသူအများစုမှာ အယူခံဝင်ကြသဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်အကောင်အထည်ဖော်မှု နှောင့်နှေးနေရသည်။

နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာရန် အမိန့်ချမှတ်ခံရသူ အများအပြားသည် ဆန္ဒအလျောက် ပြန်သွားရန် ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း အခွင့်ကောင်းယူခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ပြန်သွားခြင်းအတွက် နိုင်ငံတော်ထံမှ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ရရှိနိုင်သည်။ ဆန္ဒအလျောက် ပြန်သွားသူဦးရေသည် မဖြစ်မနေ နှင်ထုတ်ခြင်းနှင့် ပြန်ပို့ခြင်းဦးရေထက် ပိုမိုတိုးလာခဲ့သည်။

ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အရေးလှုပ်ရှားသူများ- ဖင်လန်၏ လေထုသည် ပြောင်းလဲသွားပြီ

အော်ပိုအစိုးရ (Orpo government) ၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒများ၏ သက်ရောက်မှုများကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူအသိုင်းအဝိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကျယ်ပြန့်စွာသိရှိနားလည်သော လှုပ်ရှားတက်ကြွသူများနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများကိုလည်း Yle က မေးမြန်းခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဆောင်းဦးရာသီတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်၌ တာလီဘန်တို့ အာဏာသိမ်းမှုမှ ဖင်လန်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသူ လာတစ်ဖ် ဖာယက်ဇ် (Latif Fayaz) က ထိုအချိန်က သူ့ကို နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုခဲ့သည်ဟု ခံစားရကြောင်း ပြောသည်။ ဟာဇာရာ (Hazara) ယဉ်ကျေးမှုအသင်းကို ဦးဆောင်နေသူ ၎င်းက ယနေ့ခေတ်တွင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ပိုမိုစိတ်မလုံခြုံမှု ခံစားရကြောင်း ဆိုသည်။

"ဖင်လန်မှာ တခြား EU နိုင်ငံတွေထက် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ နည်းပေမဲ့ အစိုးရက တင်းကြပ်တဲ့ မူဝါဒတွေချမှတ်နေပါတယ်။ ဒါက ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကို အရမ်းဆိုးကျိုးသက်ရောက်စေပြီး သူတို့ရဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးကို ခက်ခဲစေပါတယ်"

ဟု ဖာယက်ဇ်က ပြောသည်။

"လေထုက မရေမရာဖြစ်နေပါတယ်။ အစိုးရရဲ့ သတင်းစကားက မိတ်ဆွေမလိုဖြစ်နေပြီး မူဝါဒတွေက ပိုတောင် တင်းကြပ်ပါတယ်"

ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဖင်လန်လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်း၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ပြီး အီဂျစ်မှ ဖင်လန်သို့ မိသားစုပေါင်းစည်းရေးကြောင့် ပြောင်းရွှေ့လာသူ တီတို မူစတာဖာ ဒေဆူကီ (Tito Moustafa Desouky) သည် ဖင်လန်တွင် နှစ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်ကျော် နေထိုင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ အငွေ့အသက် (atmosphere) သည် ပိုမိုရန်လိုလာကြောင်းနှင့် အစိုးရ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် အထောက်အကူမဖြစ်ကြောင်း သူကဆိုသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အလုပ်အကိုင်အခြေခံ နေထိုင်ခွင့်သည် သုံးလ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီးနောက် ပုံမှန်အားဖြင့် ပျက်ပြယ်သွားမည်ဟူသော စည်းမျဉ်းကို သူ အံ့အားသင့်မိသည်။

"ကျွန်တော် ငါးနှစ် ဒါမှမဟုတ် ဆယ်နှစ် အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီး အလုပ်ပြုတ်သွားရင် ဘယ်သူမဆို ဖြစ်နိုင်တာပဲ။ ကျွန်တော် နိုင်ငံကနေ ထွက်သွားရုံပဲလား"

ဟု သူက မေးခွန်းထုတ်သည်။

မူရင်း တူနီးရှားနိုင်ငံမှ လာသူ ရက်ဖ်ကာ အီလက်ချ် (Refka Elech) သည် ပေါင်းစည်းရေးနှင့် အသားပေးရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသည်။ သူမသည် ဒေသဆိုင်ရာနှင့် မြူနီစီပယ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (SDP) ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ်လည်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ ကျွမ်းကျင်သူများ ဖင်လန်တွင် နေထိုင်လိုခြင်းအပေါ် သူမက အထူးစိုးရိမ်မိကြောင်း ပြောသည်။ သူမသည် တန်းတူညီမျှမှုအတွက် လှုပ်ရှားနေသူဖြစ်သည်။

"လူတွေကို အတူတူ ဆက်ဆံသင့်ပါတယ်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေနဲ့ မူရင်း ဖင်လန်လူမျိုးတွေ။ ကျွန်တော်တို့အားလုံးက ဖင်လန်မှာ ရှိနေပြီးသားပါ။ အတူတူ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အနာဂတ်နဲ့ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ဖင်လန်ကို တည်ဆောက်ကြပါစို့"

ဟု သူမက ဆိုသည်။

ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအနေဖြင့် ကြိုဆိုမှု မခံစားရပါက လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အပြုသဘောဆောင်သော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်မည်မဟုတ်ကြောင်း လာတစ်ဖ် ဖာယက်ဇ်က ပြောကြားသည်။