**၁၄.၀၅.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

• KAJ အဖွဲ့ ယူရိုဗစ်ရှင်း ၂၀၂၅ ဗိုလ်လုပွဲ တက်ရောက်၊
• ဝတ်မှုန်ပမာဏ မြင့်တက်၊ 
• ပလတ်စတစ်အိတ်ကြေးကြောင့် ပို၍ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းသည့် ဈေးဝယ်ခြင်းကို ဦးတည်လာ။

KAJ အဖွဲ့ ယူရိုဗစ်ရှင်း ဗိုလ်လုပွဲသို့ တက်ရောက်

အင်္ဂါနေ့ညက အော်စထရိုဘော့သ်နီးယားဒေသမှ တူရိယာသုံးမျိုးဖြင့် ဖျော်ဖြေသည့် KAJ အဖွဲ့သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ယူရိုဗစ်ရှင်း သီချင်းဆိုပြိုင်ပွဲ၏ ဗိုလ်လုပွဲသို့ အောင်မြင်စွာ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။

Helsingin Sanomat သတင်းစာက ဆောင်းနာသီချင်းဖြင့် ဖျော်ဖြေသူများအပေါ် စိတ်အားထက်သန်မှုမှာမူ လျော့နည်းလာနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ သတင်းစာအရ နိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာများက ပိုလန် သို့မဟုတ် စပိန်တို့ကဲ့သို့ အခြားသူများ၏ ဖျော်ဖြေမှုထက် KAJ ၏ ဖျော်ဖြေမှုအပေါ် စိတ်လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပရိသတ်များက ဆွီဒင်၏ ကိုယ်စားပြုအဖွဲ့ (ဖင်လန်မှဖြစ်သော) ကို မြင့်မားစွာ ထောက်ခံအားပေးနေဆဲဖြစ်သည်။ အဆိုပါတီးဝိုင်း၏ အနိုင်ရရန် အလားအလာမှာ ကောင်းမွန်နေပြီး လောင်းကစားဈေးကွက်များက ၎င်းတို့အား အနိုင်ရရန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး အခွင့်အရေးပေးထားသည်။ KAJ ၏ လာမည့်ဖျော်ဖြေမှုက ဖင်လန်လူမျိုးများရော ဆွီဒင်လူမျိုးများကိုပါ ချွေးထွက်စေမှာ သေချာကြောင်း HS က မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ (ဆောင်းနာနှင့် ပတ်သက်၍ လည်းကောင်း၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် လည်းကောင်း ချွေးထွက်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။)

အိတ်ဝယ်သည့် အလေ့အထကို ပြောင်းလဲခြင်း

မတ်လတွင် ဂျာမန်လက်လီအရောင်းဆိုင် Lidl သည် ဖင်လန်ရှိ ၎င်း၏စတိုးဆိုင်များအားလုံးတွင် ပလတ်စတစ်အိတ်များ၏ ဈေးနှုန်းကို ၃၉ ဆင့်သို့ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ Talouselämä သတင်းမဂ္ဂဇင်း၏ ဖော်ပြချက်အရ ဤ ၉ ဆင့် တိုးမြှင့်လိုက်ခြင်းက ဈေးဝယ်သူများစွာအတွက် များလွန်းနေသည်။ မတ်လနှင့် ဧပြီလများတွင် ပလတ်စတစ်အိတ်မပါဝင်သော ဝယ်ယူမှုများ၏ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ၂.၆ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာပြီး ယခုအခါ ၇၆.၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပြီဖြစ်သည်။ ယခုနွေဦးတွင် ဖင်လန်ရှိ လက်လီအရောင်းဆိုင် အများအပြားတွင် ပလတ်စတစ်အိတ်ဈေးနှုန်းများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ EU က လူတစ်ဦးလျှင် တစ်နှစ်လျှင် ပလတ်စတစ်အိတ် ၄၀ ထက် ပိုမိုမဝယ်ယူရန် ရည်မှန်းချက်ထားရှိပြီး၊ လက်ရှိ တစ်နှစ်ပျှမ်းမျှ အိတ် ၆၀ မှ လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း Lidl က ဆိုသည်။

ဝတ်မှုန်ဗုံး

ရာသီအလိုက် ဓာတ်မတည့်မှု ခံစားနေရသူများသည် ယခုအပတ်တွင် ခက်ခဲသောအချိန်ကို ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း Ilta-Sanomat သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။ "ဝတ်မှုန်ဗုံး" ပေါက်ကွဲတော့မည်ဟု ယင်းသတင်းစာက ဆိုသည်။ "နွေဦးက ဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးတက်နေတာပါ။ ဒါပေမဲ့ အပတ်အစောပိုင်းက နွေးထွေးတဲ့နေ့တွေက ဝတ်မှုန်ပမာဏ တိုးလာအောင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်" ဟု Foreca မိုးလေဝသပညာရှင် အန်နာ လာ့ဗာလာ (Anna Latvala) က IS ကို ပြောကြားခဲ့သည်။ ရာသီဥတုအေးလာပြီး မိုးရွာတော့မည် ဖြစ်သော်လည်း သက်သာရာရဖွယ် မရှိပေ။ ဝတ်မှုန်ခန့်မှန်းချက်များအရ ဘုဇပတ်ပင် ပန်းပွင့်မှုသည် နိုင်ငံ၏ တောင်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းဒေသများအပြင် မြောက်ပိုင်း အော်စထရိုဘော့သ်နီးယားတွင်လည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ကိုင်းနူး (Kainuu) ဒေသတွင် ဘုဇပတ်ရာသီကာလ စတင်နေပြီဖြစ်ပြီး လေစီးကြောင်းများက ဝတ်မှုန်များကို လပ်လန် (Lapland) အထိ မြောက်ဘက်သို့ သယ်ဆောင်နေသည်။

ငါတို့ အိမ်သည် အလွန်ဈေးကြီးသည်။

Kela (ဖင်လန်၏ လူမှုလုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်း) က လူမှုရေးအကူအညီရယူနေသော အိမ်ထောင်စု ၃၃,၀၀၀ ကျော်အား နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှုများ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ တူရ်ကူမြို့မှာ ထင်ရှားစွာ ဦးဆောင်နေသည်။ လူမှုရေးအကူအညီရယူနေသူများစွာအတွက် Kela မှ ထုတ်ပြန်သော နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှုများသည် နေ့စဉ်ဘဝကို ခက်ခဲစေသည်။ Kela သည် တစ်နှစ်အတွင်း အိမ်ထောင်စု ၃၃,၀၀၀ ခန့် သို့မဟုတ် လူဦးရေ အနည်းဆုံး တစ်သိန်းခန့်အား ဖိတ်ခေါ်စာများ ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူများအား ပိုမိုဈေးသက်သာသော အိမ်ရာများ လျှောက်ထားရန် လမ်းညွှန်ရာတွင် Kela က အသုံးပြုသည်။ တစ်နှစ်ခန့်က လူမှုရေးအကူအညီအတွက် အကျုံးဝင်သော အိမ်ရာစရိတ်များဆိုင်ရာ ဥပဒေ ပြောင်းလဲမှုရှိခဲ့သည်။ Kela တွင် ဤအဆင့်၌ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ပြီးသူများဆိုင်ရာ စာရင်းအင်း အချက်အလက် မရှိသေးပါ။ လူမှုရေးအကူအညီ ရယူသူအရေအတွက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တူရ်ကူမြို့တွင် နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှု အများဆုံး ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ အရေအတွက်အားဖြင့်မူ ဟယ်လ်စင်ကီနှင့် တမ်ပါရာမြို့များသို့ တောင်းဆိုမှု အများဆုံး ပေးပို့ခဲ့သည်။

"ဒါက ကလေးတွေရဲ့ အိမ်ပါ"

တူရ်ကူမြို့မှ ဆယ်ကျော်သက်ကလေးနှစ်ဦး၏ ဖခင်ဖြစ်သူ တိုနီ ဆန်ဒဲလ် (Tony Sandell) သည် နှစ်အစောပိုင်းက နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် အကြောင်းကြားစာ ရရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ သူသည် ဈေးသက်သာသော တိုက်ခန်းကို ရှာဖွေခဲ့ရသည်။ 

"ဒါက ကလေးတွေရဲ့ အိမ်ပါ။ ဒါကို သူတို့ဆီကနေ ယူသွားခံရတာပါ။ ကျွန်တော် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ကြုံခဲ့ရပါတယ်" 

ဟု ဆန်ဒဲလ်က ပြောသည်။

တူရ်ကူမှ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက တိုက်ခန်း ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကို လျှောက်ထားခဲ့ရ

တူရ်ကူမြို့မှ အန်း ပေဆိုနန် (Anne Pesonen) သည် တစ်နှစ်ခန့်က နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှု ရရှိခဲ့သည်။ တိုက်ခန်းရှာဖွေရန် အချိန်ပိုများစွာ ရရှိခဲ့ပြီး တိုက်ခန်းပေါင်း ခြောက်ဆယ်ခန့်ကို လျှောက်ထားခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် လက်ရှိနေထိုင်ရာထက် ဈေးသက်သာသော အိမ်အသစ်တစ်လုံးကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အငှား료မှာ ယူရို ၅၄၅ ဖြစ်ပြီး မြူနီစီပယ်ကန့်သတ်ချက်ထက် ယူရိုငါးဆယ် ပိုများသည်။ နောက်ဆုံးတွင် Kela ထံမှ ပိုနေသော ပမာဏကို ခွင့်ပြုကြောင်း အကြောင်းကြားစာ ရရှိခဲ့သည်။ "အစပိုင်းမှာ Kela အတွက် ယူရိုငါးဆယ်ဆိုတာ မသင့်လျော်တဲ့ ပမာဏတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဈေးသက်သာတဲ့ တိုက်ခန်း ဆက်ရှာဖို့ သူတို့က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ သူတို့က တူရ်ကူရဲ့ အိမ်ရာအခြေအနေကို ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်တွေမှာ စစ်ဆေးခဲ့ပြီး သူတို့အဆိုအရ ဖြန့်ဝေဖို့အတွက် တိုက်ခန်းတွေ အများကြီး ရှိနေပါတယ်တဲ့" ဟု ပေဆိုနန်က ပြောသည်။

ပေဆိုနန်သည် Kela ထံမှ လစဉ် အလုပ်သမားဈေးကွက်ထောက်ပံ့ကြေး၊ အိမ်ရာအကူအညီနှင့် အခြေခံဝင်ငွေထောက်ပံ့ကြေးအဖြစ် ယူရို ၁,၂၀၀ ခန့် ရရှိသည်။ ဘီလ်များပေးပြီးနောက် အစားအစာနှင့် အခြားစရိတ်များအတွက် ယူရို ၂၅၀ ကျန်သည်။ နွေဦးရာသီတွင် ပေဆိုနန်၏ အိမ်ရာထောက်ပံ့ကြေးကို ယူရို ၅၀ ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရသည်။ သူမသည် နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် ဖိတ်ခေါ်စာ ရရှိထားသော်လည်း အိမ်အသစ် ရှာမတွေ့သေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ 

"Kela က မင်းကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ အတင်းအကျပ် မလုပ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဝင်ငွေအနည်းဆုံးသူတွေဆီကနေ ဝင်ငွေကို ပိုညှစ်နေတယ်ဆိုတာ ထူးဆန်းပါတယ်"

ဟု သူမက ဆိုသည်။

THL က ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာမည်ကို စိုးရိမ်

ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဖွဲ့အစည်း (THL) မှ သုတေသနမန်နေဂျာ ပေါ်လာ ဆိုင်းကိုနန် (Paula Saikkonen) က နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှုများကြောင့် ဝင်ငွေနည်းသူများ၏ အခြေအနေ ပိုမိုခက်ခဲလာနိုင်ကြောင်း ယုံကြည်သည်။ 

"ပြောင်းရွှေ့ဖို့ တိုက်တွန်းခံရသူတွေဟာ ဝင်ငွေနည်းတဲ့ အဆင့်နီးနီး နေထိုင်သူတွေပါ။ ဒီဥပဒေပြောင်းလဲမှုနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့က ဆင်းရဲသားအသစ်တွေ ဖန်တီးနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ရှိပြီးသား ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုကို ပိုနက်ရှိုင်းအောင် လုပ်နေတာပါ"

ဟု သူမက ဆိုသည်။

လူမှုရေးမူဝါဒကို ကျွမ်းကျင်သူ ဆိုင်းကိုနန်က ဥပဒေ အသက်မဝင်မီကပင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ထုတ်ပြန်ချက်တွင် THL က ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ဖြစ်မှု၏ အရေးကြီးပုံကို အကြံပြုခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။ THL ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ တင်းကြပ်သော မြူနီစီပယ်ကန့်သတ်ချက်များနှင့် နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှုများနှင့်ဆက်စပ်၍ တစ်ဦးချင်းစီ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှု မရှိခြင်းသည် အထူးသဖြင့် အလွန်ထိခိုက်လွယ်ပြီး အားနည်းသော အခြေအနေရှိသူများအတွက် ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်စေဖွယ်ရှိသည်။ ထို့အပြင် လူမှုရေးအကျိုးခံစားခွင့်များတွင် အခြားပြောင်းလဲမှုများလည်း တစ်ချိန်တည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုတွင် တွေ့မြင်ခဲ့ရသော ကောင်းမွန်သည့် တိုးတက်မှု ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။

"တူရ်ကူနဲ့ တမ်ပါရလ်မှာသွားပါပြီ။ အခု ဟယ်လ်စင်ကီမှာ ရပ်သွားပါပြီ။ အခြေခံအားဖြင့် တိုက်ခန်းပြောင်းဖို့ မလွယ်ကူတဲ့ လူအုပ်စုအကြောင်း ပြောနေတာပါ"

ဟု သူမက ဆိုသည်။ တိုက်ခန်းတွေ ရနိုင်တယ်ဆိုရင်တောင် သူတို့အတွက် ရွေးချယ်ခံရမှာ မဟုတ်ဘူး" ဟု သူမက ဆိုသည်။ ငွေကြေးအခြေအနေ နည်းပါးသူများအတွက် လူမှုဖူလုံရေးကဏ္ဍမှ ထပ်ဆောင်းအကူအညီ လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်း ဆိုင်းကိုနန်က သတိပေးသည်။ လူများစွာက ဤအချက်ကို လွဲချော်သွားနိုင်ကြောင်း သူမက ခန့်မှန်းသည်။

Kela ၏အဆိုအရ မြူနီစီပယ်နယ်နိမိတ်များတွင် အပြောင်းအလဲများ ရှိနိုင်

Kela မှ အထူးပံ့ပိုးကူညီရေးဝန်ထမ်း လာရီ မဲခ်ကီနန် (Lauri Mäkinen) က Kela ဝန်ဆောင်မှုခံယူသူများကို နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် တန်းတူ ဆက်ဆံကြောင်း အလေးထားပြောကြားသည်။ ထို့ကြောင့် တူရ်ကူတွင် သတိပေးမှုများ များပြားရခြင်းမှာ တာဝန်ရှိသူများ၏ တင်းကြပ်သော မူဝါဒကြောင့် မဟုတ်ဟုဆိုသည်။ 

"လူမှုရေးအကူအညီရယူသူတွေနဲ့ လူငယ် လူမှုရေးအကူအညီရယူသူတွေက မြို့ကြီးတွေမှာ မြို့ငယ်တွေထက် ပိုများပါတယ်။ အိမ်ရာစရိတ်က ပိုများပြီး အလုပ်လက်မဲ့တွေကလည်း တခြားနေရာတွေထက် ပိုများပါတယ်"

ဟု သူက ပြောသည်။

ဥပဒေ ပြောင်းလဲမှု မတိုင်မီက ပုံသဏ္ဍာန်သုံးနိုင်ခြေ ရှိခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အိမ်ရာစရိတ်တွင် အနည်းငယ် ပိုလျှံမှုကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရာအဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်သော်လည်း ဥပဒေ ပြောင်းလဲပြီးနောက် Kela တွင် ထိုသို့သော ပုံသဏ္ဍာန်သုံးနိုင်ခြေ မရှိတော့ပေ။ မဲခ်ကီနန်၏ အဆိုအရ ဒေသဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များတွင် အချို့သော လျှော့ပေါ့မှုများ လာမည်ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိအစိုးရ သက်တမ်းအတွင်း ဥပဒေ ပြောင်းလဲမည်ဟု သူ မယုံကြည်ပေ။

"မြူနီစီပယ်ကန့်သတ်ချက်တွေကို နှစ်စဉ် ပြန်လည်သုံးသပ်ပါတယ်။ အဲဒီ ကန့်သတ်ချက်တွေဟာ ဝင်ငွေထောက်ပံ့ကြေးရယူသူတွေနဲ့ အိမ်ရာထောက်ပံ့ကြေးရယူသူတွေရဲ့ ပျမ်းမျှအိမ်ရာစရိတ်တွေအပေါ် အခြေခံထားပါတယ်။ ဒီပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာရင် မြူနီစီပယ် အိမ်ရာစရိတ် စံနှုန်းတွေ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်"

ဟု သူက ဆိုသည်။

ပြောင်းရွှေ့ဖို့ တောင်းဆိုခံရသူအတွက် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းမှာ ကျန်းမာရေး သို့မဟုတ် ကလေး၏ အကောင်းဆုံးအကျိုးစီးပွားကဲ့သို့သော အထူးအကြောင်းရင်းများကို ထောက်ပြရန်ဖြစ်သည်။ 

"ကလေးက ကျောင်းဟောင်းမှာပဲ ဆက်နေနိုင်ရင် ကောင်းပါတယ်။ ဒါမှ သူ ဒါမှမဟုတ် သူမက နေထိုင်တဲ့ နေရာဒေသ ပြောင်းစရာ မလိုတော့ပါဘူး"

ဟု မဲခ်ကီနန်က ပြောသည်။ မြူနီစီပယ်၏ ညံ့ဖျင်းသော အငှားအိမ်ရာအခြေအနေ သို့မဟုတ် အလွန်အမင်း ဈေးကြီးသော အငှားများကို လုံလောက်သော အကြောင်းရင်း သို့မဟုတ် အထူးအကြောင်းရင်းများ အဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း မရှိသေးပေ။

တူရ်ကူတွင် အိမ်ရာအကြံပေးမှု လိုအပ်ချက် မြင့်မား

တူရ်ကူရှိ အငှားတိုက်ခန်း ပွဲစားလုပ်ငန်းဖြစ်သော TVT Apartments တွင် နေထိုင်သူများက ပိုမိုဈေးသက်သာသော တိုက်ခန်းများသို့ ပြောင်းရွှေ့ရန် ရှာဖွေကြသဖြင့် နေရာပြောင်းရွှေ့ရန် တောင်းဆိုမှုများ မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ လိုအပ်နေသူအားလုံးအတွက် လုံလောက်သော အရေအတွက် မရှိပေ။ အိမ်ရာဝန်ဆောင်မှုမန်နေဂျာ အာယာ ယီလီတာလို (Erja Ylitalo) က အက်ပ်ပလီကေးရှင်း ၃,၅၀၀ ခု လှုပ်ရှားလျက်ရှိပြီး ၎င်းတို့သည် တစ်ကြိမ်လျှင် သုံးလ သက်တမ်းရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

"တစ်ယောက်တည်း နေထိုင်သူတွေက တကယ်ကို သေးငယ်တဲ့ စတူဒီယိုတိုက်ခန်းတွေဆီ ပြောင်းရွှေ့မှ ယူရို ၅၄၀ မြူနီစီပယ်ကန့်သတ်ချက် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တူရ်ကူရဲ့ မြူနီစီပယ်ကန့်သတ်ချက်ကို တိုးသင့်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့က ယူရို ၅၈၉ ကန့်သတ်ချက်ရှိတဲ့ တမ်ပါရာလို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေတဲ့ ဗဟိုချက်ပါ"

 ဟု ယီလီတာလိုက ပြောသည်။

တူရ်ကူမြို့အတွက် အိမ်ရာအကြံပေးမှုပေးသည့် OTE Foundation က ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဆောင်းဦးရာသီနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အကြံပေးမှု လိုအပ်ချက် မြင့်တက်လာကြောင်း သတင်းပို့သည်။ 

"ငွေကြေးအခက်အခဲတွေက ဖောက်သည်အရေအတွက်မှာ ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် Kela က ချမှတ်ထားတဲ့ အငှားကန့်သတ်ချက်တွေက တိုက်ခန်းရှာဖွေမှုကို သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ဖောက်သည်တွေကြားမှာ နှင်ထုတ်ခံရမှုတွေနဲ့ အငှား မကျေမှုတွေလည်း သိသိသာသာ ပိုများလာပါတယ်"

ဟု ဝန်ဆောင်မှုမန်နေဂျာ တီတီ ရိုအီဟာ (Tytti Roiha) က ပြောသည်။

ဆူဗယ်လာတွင် သေနတ်အရောင်းအဝယ်လုပ်ရင်း လူငယ်တစ်ဦး ပစ်သတ်ခံရမှု တရားခွင် စတင်

အက်စ်ပို (Espoo) မြို့ ဆူဗယ်လာ (Suvela) တွင် ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလက တိုက်ခန်းအဆောက်အဦးဝင်းအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သေနတ်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်သည့် တရားခွင်ကို အင်္ဂါနေ့က အနောက်ပိုင်း ယူစီမာ ခရိုင်တရားရုံးတွင် စတင်ခဲ့သည်။ အသက် ၂၀ အောက် လူငယ်တစ်ဦးသည် အဆိုပါ ပစ်ခတ်မှု၏ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။

တရားခံနှစ်ဦးစလုံးသည် တရားခွင်ခန်းမရှေ့တွင် အနက်ရောင် ကုတ်အင်္ကျီများ ဝတ်ဆင်ကာ ထိုင်နေကြသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သော အသက် ၂၀ အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးအား လူသတ်မှု၊ အပြင်းအထန် လုယက်မှုနှင့် မီးယပ်ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများဖြင့် စွဲချက်တင်ထားသည်။ ၎င်းသည် ယနေ့ တရားရုံးတွင် ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ သူ၏အပြောကို ပြောကြားမည်ဖြစ်သည်။ တရားခံက လူသတ်မှုကို ငြင်းဆိုသည်။ ကာကွယ်ရေးအဆိုအရ ယင်းမှာ အပြင်းအထန် လူသတ်မှု ဖြစ်သည်။ ၎င်းက အပြင်းအထန် လုယက်မှုနှင့် မီးယပ်ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေချိုးဖောက်မှုကို ဝန်ခံသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သော အခြား အသက် ၂၀ အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးအား မီးယပ်ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေချိုးဖောက်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ထားပြီး ၎င်းက ဝန်ခံသည်။ ကာကွယ်ရေးဘက်က ရပ်ဆိုင်းထားသည့် ပြစ်ဒဏ်ကို မျှော်လင့်နေသည်။ လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူအပြင် သေဆုံးသူ၏ ချစ်သူနှင့် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပွားရာနေရာသို့ ရောက်ရှိလာသော ရဲအရာရှိတို့အား သက်သေများအဖြစ် တရားရုံးတွင် ကြားနာမည်ဖြစ်သည်။

ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပွားပုံ

ပစ်ခတ်မှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့က ဆူဗယ်လာမြို့ ကာစတင်မဲကီ (Kirstinmäki) တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ စွဲချက်များအရ တရားခံများသည် ၎င်းတို့ သိရှိသူ သေဆုံးသူနှင့် သေနတ်အရောင်းအဝယ်လုပ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။ တရားခံတွင် သေဆုံးသူ ဝယ်လိုသော သေနတ်တစ်လက်ရှိခဲ့သည်။ သေနတ်၏ ဈေးနှုန်းကို ယူရို ၄,၀၀၀ ဟု သဘောတူခဲ့ကြသည်။ သေဆုံးသူ၏ မိသားစုရှေ့နေ၏အဆိုအရ သေဆုံးသူ၏ မိသားစုသည် ခြိမ်းခြောက်ခံခဲ့ရသဖြင့် မိမိကိုယ်ကိုယ် ကာကွယ်ရန် သေနတ်ဝယ်လိုခြင်းဖြစ်သည်။

စွဲချက်များအရ လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူသည် စီးပွားရေးအရ လဲလှယ်မှုပြုလုပ်စဉ် သေဆုံးသူကို လုယက်ရန် ယခင်ကပင် ဆုံးဖြတ်ထားခဲ့သည်။ စွဲချက်များအရ သံသယရှိသူ နှစ်ဦးစလုံး ဖြစ်ပွားရာနေရာသို့ သွားခဲ့ကြသော်လည်း လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူတစ်ဦးသာ ပစ်ခတ်မှုတွင် ရှိခဲ့သည်။ သံသယရှိသူတစ်ဦးမှာ သေဆုံးသူကို စာတိုပို့၍ နေရာသို့ လမ်းညွှန်ပြီး အနီးနားတွင် စောင့်ဆိုင်းခဲ့သည်။

စွဲချက်များအရ လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူသည် သေနတ်ဖြင့် ချိန်၍ သေဆုံးသူအား ဒူးထောက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သော်လည်း သေဆုံးသူက တရားခံကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း တရားခံက ပစ္စတို၏ ပြောင်းဖြင့် သေဆုံးသူ၏ မျက်နှာကို ထုရိုက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် သေဆုံးသူက ထွက်ပြေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ တရားခံက သေဆုံးသူ၏ နောက်ကျောကို သုံးကြိမ် တိတိ အနီးကပ် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံး ကျည်ဆန်ကို သေဆုံးသူ၏ တစ်မီတာအောက် အကွာအဝေးမှ ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပစ်ခတ်ပြီးနောက် တရားခံက သေနတ်ဝယ်ရန်အတွက် သေဆုံးသူထံမှ ငွေများကို ယူသွားခဲ့သည်။ လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူက ထိုငွေများထဲမှ ယူရို ၂,၅၀၀ ကို နောက်ထပ်တရားခံ တစ်ဦးအား နောက်ပိုင်းတွင် ပေးခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေး- တရားခံက အကူအညီတောင်းဖို့ ကူညီခဲ့

လူသတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသူ၏ ကာကွယ်ရေးအဆိုအရ တရားခံသည် သေဆုံးသူကို သတ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ တရားခံသည် သေဆုံးသူက သူ့ကို တိုက်ခိုက်နေသောကြောင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကာကွယ်ရေးအဆိုအရ ပစ္စတိုသည် အလိုအလျောက် ကျည်ဝင်သည့် အမျိုးအစားဖြစ်သဖြင့် တရားခံအား ကျည် သုံးတောင့် မတော်တဆ ထွက်စေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကာကွယ်ရေးအဆိုအရ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ သေဆုံးသူ၏ ခြေထောက်များကို ပစ်ရန်ဖြစ်သည်။ ကာကွယ်ရေးအဆိုအရ တရားခံသည် ပစ်ခတ်ပြီးနောက် သေဆုံးသူအား အကူအညီတောင်းဖို့ ကူညီခဲ့ပြီး ယင်းက တရားခံသည် သေဆုံးသူ သေဆုံးစေလိုခြင်း မရှိကြောင်း ပြသသည်။ သေဆုံးသူသည် အရေးပေါ်ဝန်ဆောင်မှုများကို သူ့ကို မည်သူပစ်ခတ်ခဲ့သည်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။ သူသည် ဆေးရုံသို့ သွားသည့် လမ်းတွင် လူနာတင်ယာဉ်ပေါ်၌ သေဆုံးခဲ့သည်။

ကလေးတစ်ဦး တောအုပ်ထဲတွင် သေနတ် တွေ့ရှိ

မူကြိုအရွယ် ကလေးတစ်ဦးက ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်သည့် လက်နက်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ဟယ်လ်စင်ကီမြို့ ဗူအိုဆာရီ (Vuosaari) ရှိ အူတီလာ တောအုပ် (Uutela forest) ၌ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါလက်နက်သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လကုန်ပိုင်းက လပ်စီလာ (Lassila) တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လူသတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှု သံသယရှိဖြစ်စဉ်တွင် အသုံးပြုခဲ့သည့် လက်နက်နှင့် အတူတူပင် ဖြစ်သည်။ အဆိုပါဖြစ်စဉ်နှစ်ခုအကြား အခြားသံသယရှိ ဆက်နွယ်မှုများ မရှိသေးပေ။ ဤအမှု၏ ဒုတိယရှေ့နေအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသူ ဒေသဆိုင်ရာရှေ့နေ ကိုင်းဆာ အာလာ-ပွတ်တီလာ (Kaisa Ahla-Pyhtilä) ၏အဆိုအရ အဆိုပါလက်နက်များ ဖင်လန်ရှိ လမ်းဘေးဂိုဏ်းများထံ မည်သို့ ရောက်ရှိသွားသည်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်သည်။ "လပ်စီလာနဲ့ ဆူဗယ်လာမှာ သုံးခဲ့တဲ့ ဒီအရာကို ဘယ်သူက အရင်ဆုံး တခြားလူတစ်ဦးဆီ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့လဲဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်တော့မှ သိနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး" ဟု အာလာ-ပွတ်တီလာက ဆိုသည်။

တရားခံများသည် အက်စ်ပိုရှိ လမ်းဘေးဂိုဏ်းနှင့် ဆက်နွယ်

ရှေ့နေ အာလာ-ပွတ်တီလာ၏အဆိုအရ တရားခံနှစ်ဦးစလုံးသည် အက်စ်ပိုမြို့ လက်ပါဗာရာ (Leppävaara) တွင် လှုပ်ရှားနေသော လမ်းဘေးဂိုဏ်းတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည်။ သေဆုံးသူတွင်မူ လမ်းဘေးဂိုဏ်း ဆက်နွယ်မှု မရှိခဲ့ပေ။ လာမည့် ဇူလိုင်လတွင် အသက်ဝင်မည့် ဥပဒေတစ်ခုရှိပြီး ယင်းဥပဒေက လမ်းဘေးဂိုဏ်း၏ လှုပ်ရှားမှု အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခြင်းကို ပိုမိုပြင်းထန်စေသော အခြေအနေတစ်ရပ် ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။ ဤကိစ္စတွင်မူ ရှေ့နေက ပိုမိုပြင်းထန်စေသည့် အခြေအနေအတွက် သတ်မှတ်ချက်များ ပြည့်မီမည်မဟုတ်ဟု ဆိုသည်။ ရာဇဝတ်မှုများသည် လမ်းဘေးဂိုဏ်း ပဋိပက္ခများနှင့် ဆက်နွယ်နေသည်ဟု သံသယမရှိဘဲ ရာဇဝတ်မှုတွင် ဂိုဏ်းနှင့်ပတ်သက်သည့် ရည်ရွယ်ချက် မရှိခဲ့ပေ။

အာလာ-ပွတ်တီလာ၏ အဆိုအရ ယင်းဖြစ်စဉ်က လမ်းဘေးဂိုဏ်းများသည် အကြမ်းဖက်မှု အသုံးပြုရန် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အတားအဆီးကို လျှော့ချနိုင်ကြောင်း ပြသသည်။ "ဒါက လူနှစ်ဦးကြား ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အလွန်ကံမကောင်းတဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒီလိုဝမ်းနည်းစရာ အကျိုးဆက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်" ဟု အာလာ-ပွတ်တီလာက ပြောသည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုက အစပိုင်းတွင် အဆိုပါအမျိုးသားအား လူသတ်မှု၊ အပြင်းအထန် လုယက်မှုနှင့် မီးယပ်ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများဖြင့် စွဲချက်တင်ခဲ့သည်။ တရားလိုရှေ့နေများက လူသတ်မှုကို ပိုမိုပြင်းထန်စေသည့် အခြေခံအကြောင်းများကို သက်သေပြရန် အထောက်အထား မလုံလောက်ဟု သုံးသပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအမှုကို အနောက်ပိုင်း အူစီမာ ခရိုင်တရားရုံးတွင် နှစ်ရက်ကြာ စစ်ဆေးရန် စီစဉ်ထားသည်။ စီရင်ချက်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ချမှတ်ဖွယ်ရှိသည်။