**၂၄.၁၀.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

• အီးယူ အရှေ့ခြမ်းညီလာခံ၊ 
• အလုပ်ထုတ်ပယ်မှု စည်းမျဉ်းသစ်နှင့် 
• Google ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အစီအစဉ်

သောကြာနေ့ ဖင်လန်သတင်းစာများတွင် ဖင်လန်နိုင်ငံက အီးယူ အရှေ့ခြမ်းနိုင်ငံများ၏ ညီလာခံကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် သတင်း၊ သမ္မတ စတုဘ် (Stubb) ၏ ကျောင်းသားများအား စစ်ဘေး မစိုးရိမ်ရန် ပြောကြားချက်၊ နိုင်ငံ၏ အဆိုးရွားဆုံး ကျေးရွာလမ်းမကြီး ရွေးချယ်မှု၊ အစိုးရ၏ အလုပ်ထုတ်ပယ်မှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများ ဖြေလျှော့ရန် အဆိုပြုချက်နှင့် Google ကုမ္ပဏီ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အစီအစဉ်များ ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည့် သတင်းများ အဓိက ပါဝင်ခဲ့သည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံ၌ အီးယူ အရှေ့ခြမ်းညီလာခံ ကျင်းပမည်

ဖင်လန်နိုင်ငံသည် ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) ၏ ပထမဆုံး အရှေ့ခြမ်း (Eastern Flank) ညီလာခံကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ပက်တယ်ရီ အော်ပို (Petteri Orpo) က ကြေညာခဲ့သည်။ ဟယ်လ်ဆင်ကီမြို့တော်၌ ကျင်းပဖွယ်ရှိသော ဤအစည်းအဝေးသို့ အီးယူ၏ အရှေ့ဘက် နယ်စပ်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဘောလ်တစ် သုံးနိုင်ငံ၊ ပိုလန်၊ ရိုမေးနီးယားနှင့် ဘူလ်ဂေးရီးယားနိုင်ငံများ အနည်းဆုံး တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။ အစည်းအဝေး၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အရှေ့ခြမ်းနိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ရေးကို အားဖြည့်ရန်နှင့် ဘဏ္ဍာငွေ ထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန် ဖြစ်သည်။ ယခင် အဆိုပြုထားသည့် ‘ဒရုန်းတံတိုင်း’ (drone wall) အစီအစဉ်ကိုမူ ဦးစားပေးအဖြစ် မသတ်မှတ်တော့ဘဲ ၂၀၂၇ ခုနှစ်အကုန်တွင် ဥရောပတိုက်တစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံနိုင်မည့် ဒရုန်းကာကွယ်ရေးစနစ်တစ်ခုကို ထူထောင်ရန် အီးယူနိုင်ငံများက ရည်ရွယ်ထားသည်။

စစ်ဘေးစိုးရိမ်မှု မရှိရန် သမ္မတ စတုဘ် ကျောင်းသားများအား ပြောကြား

သမ္မတ အလက်ဇန္ဒား စတုဘ် (Alexander Stubb) သည် ကြာသပတေးနေ့က Ostrobothnia ဒေသသို့ ခရီးလှည့်လည်စဉ် အထက်တန်းကျောင်းသားများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ထိုသို့တွေ့ဆုံစဉ် ဖင်လန်နိုင်ငံ၌ စစ်ဘေးအန္တရာယ် ဖြစ်နိုင်ခြေနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများအပေါ် သမ္မတ စတုဘ်က ဖင်လန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ကြီးမားသော ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံသည် ဆင်းရဲသော ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံဘဝမှ ကမ္ဘာ့အအောင်မြင်ဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အနာဂတ်ကောင်း ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အာဏာရှင် အစိုးရများ (ဥပမာ- ကွန်မြူနစ် ဗီယက်နမ်) နှင့် ဆက်ဆံရာတွင် အမြင်မတူသူများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖင်လန်၏ အဆိုးရွားဆုံး ကျေးရွာလမ်းမကြီးအား ရွေးချယ်

Maaseudun Tulevaisuus သတင်းစာက ကြီးမှူးကျင်းပသော ပြိုင်ပွဲတွင် ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ အဆိုးရွားဆုံး ကျေးရွာလမ်းအဖြစ် Lapland ဒေသ၊ Kittilä ရှိ Raattama နှင့် Tepasto ရွာများကြားမှ လမ်းအမှတ် ၉၅၆၂ ကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ၃၀ ကီလိုမီတာရှည်လျားသော မြေသားလမ်းသည် "အလွန်ဆိုးရွားပြီး ပျက်စီးနေသော" အခြေအနေတွင် ရှိနေပြီး ဟယ်လ်ဆင်ကီမှ နော်ဝေးနိုင်ငံ မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းအထိ ၁,၅၀၀ ကီလိုမီတာ ရှည်လျားသော လမ်းမကြီးတစ်လျှောက် တစ်ခုတည်းသော မြေသားလမ်းပိုင်း ဖြစ်သည်။ ဤလမ်းသည် ဒေသခံများ၏ နေ့စဉ်ဘဝ၊ ဘေးကင်းရေးနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ထိခိုက်စေလျက်ရှိသည်။

အလုပ်ထုတ်ပယ်မှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများ လျှော့ချရန် အစိုးရ အဆိုပြု

ဝန်ကြီးချုပ် အော်ပို၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် အလုပ်ရှင်များအနေဖြင့် ဝန်ထမ်းများအား အလုပ်မှ ထုတ်ပယ်ရာတွင် ပိုမို လွယ်ကူစေမည့် ဥပဒေကြမ်းကို အဆိုပြုခဲ့သည်။ လက်ရှိ "မှန်ကန်ပြီး အလေးချိန်ရှိသော" (proper and weighty) အကြောင်းပြချက်အစား "သင့်လျော်သော အကြောင်းပြချက်" (proper reason) သာ လိုအပ်မည် ဖြစ်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုသည် အထူးသဖြင့် အသေးစား လုပ်ငန်းများကို ဝန်ထမ်းခန့်အပ်ရန် အားပေးလိမ့်မည်ဟု အလုပ်သမားရေးရာ ဝန်ကြီးက ပြောကြားသော်လည်း ဖင်လန် အလုပ်သမား သမဂ္ဂများ ဗဟိုအဖွဲ့ (SAK) ကမူ ၎င်းသည် အလုပ်အကိုင် လုံခြုံမှုကို သိသိသာသာ အားနည်းသွားစေမည်ဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။

Google ၏ ဒေတာစင်တာ တိုးချဲ့မှု အစီအစဉ်များ ရပ်ဆိုင်း

Helsingin Sanomat သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ၊ Google ကုမ္ပဏီသည် ဖင်လန်နိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်မည့် ဘီလီယံပေါင်းများစွာတန်ဖိုးရှိ ဒေတာစင်တာ တိုးချဲ့ရေး အစီအစဉ်များ (Muhos နှင့် Kajaani မြို့များတွင်) ကို ဆိုင်းငံ့ထားကြောင်း သိရသည်။ အစိုးရက ဒေတာစင်တာများအပေါ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားခ အခွန်သက်သာခွင့်ကို ဖယ်ရှားရန် အဆိုပြုထားခြင်းကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အဆိုပြုချက်အသစ်အရ အခွန်နှုန်းထားမှာ လက်ရှိထက် အဆ ၄၀ ခန့် မြင့်တက်လာမည် ဖြစ်သည်။

လူဦးရေဆိုင်ရာ သတင်းများ- မွေးဖွားနှုန်း အနည်းငယ်မြင့်တက်၊ သက်ကြီးဦးရေ တစ်သန်းကျော်ရှိလာ

ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ မွေးဖွားနှုန်းသည် ယခုနှစ် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမ ၉ လအတွင်း မနှစ်ကထက် ကလေး ၁,၃၀၀ ခန့် ပိုမိုမွေးဖွားခဲ့သဖြင့် အနည်းငယ် ပြန်လည် မြင့်တက်လာကြောင်း စာရင်းအင်းဌာနက ထုတ်ပြန်သည်။ သို့သော် လက်ရှိ မွေးဖွားနှုန်း ၁.၂၈ သည် နှစ်ပေါင်း ၂၅၀ အတွင်း တတိယမြောက် အနိမ့်ဆုံးနှုန်း ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ အသက် ၇၀ နှင့်အထက် လူဦးရေသည် သမိုင်းတစ်လျှောက် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တစ်သန်း ပြည့်မြောက်သွားပြီဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် စုစုပေါင်း လူဦးရေ၏ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ရှိလာသည်။ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှာမူ ယမန်နှစ်ကထက် ၁၂,၀၀၀ ခန့် လျော့နည်းသွားပြီး နှေးကွေးလာကြောင်း သိရသည်။ နိုင်ငံ၏ လူဦးရေ တိုးတက်မှုသည် အဓိကအားဖြင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။