**၀၅.၀၉.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ အလုပ်လက်မဲ့ လူငယ်တွေကို အလုပ်အကိုင်ရရှိစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အစိုးရက ယူရို သန်း ၃၀ တန်ဖိုးရှိတဲ့ အလုပ်အကိုင် အစီအစဉ်သစ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ အသက် ၁၈-၂၉ နှစ်ကြား လူငယ်တွေကို အလုပ်ရှင်တွေက အနည်းဆုံး ၆ လကြာ ခန့်ထားနိုင်ဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ပါတယ်။

ကျွမ်းကျင်သူတွေရဲ့ သုံးသပ်ချက်များ

အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် Akava ရဲ့ စီးပွားရေးပညာရှင် Heikki Taulu က ဒီအစီအစဉ်ဟာ အလုပ်ရှင်တွေကို ဝန်ထမ်းခအတွက် အစိုးရရန်ပုံငွေ ပံ့ပိုးပေးတဲ့ “လုပ်ခ ထောက်ပံ့ကြေး” (wage subsidy) တစ်ခုသာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူက ဒီလိုအစီအစဉ်တွေဟာ အရင်ကလည်း “ရလဒ် သိပ်မထွက်ခဲ့ဘူး” လို့ ထောက်ပြပါတယ်။

ဒီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဟာ လုံလောက်မှုရှိမရှိကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ ခက်ခဲကြောင်း Heikki Taulu က ပြောပါတယ်။ သူရဲ့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှုအရ ဗောက်ချာတစ်ခုကို ယူရို ၁၀,၀၀၀ လို့ သတ်မှတ်မယ်ဆိုရင် ယူရို သန်း ၃၀ ဟာ အလုပ်အကိုင် ၃,၀၀၀ အတွက်ပဲ ရန်ပုံငွေပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အလုပ်လက်မဲ့ လူငယ်ဦးရေ စုစုပေါင်းနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် အတော်လေး နည်းပါးတဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှာ ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ အသက် ၂၅ နှစ်အောက် အလုပ်လက်မဲ့ ၄၁,၉၀၀ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အသက် ၂၉ နှစ်အောက် လူငယ်တွေအားလုံးကို ထည့်တွက်မယ်ဆိုရင် ဒီကိန်းဂဏန်းက ပိုများလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလားတူပဲ Labour Institute for Economic Research LABORE ရဲ့ သုတေသနဒါရိုက်တာ Ilkka Kiema ကလည်း ယူရို သန်း ၃၀ ဟာ ဒီလို ပရောဂျက်တစ်ခုအတွက် နည်းပါးတဲ့ ပမာဏဖြစ်ပြီး အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေ မသိရသေးဘဲ အစီအစဉ်ကို ဆန်းစစ်ဖို့ ခက်ခဲကြောင်း Uusi Suomi သတင်းစာကို ပြောပါတယ်။

နေ့အလင်းရောင်ချွေတာမှု အဆုံးသတ်နိုင်တော့မလား

နွေရာသီနဲ့ ဆောင်းရာသီအချိန်ကို တစ်နာရီ ရွှေ့ပြောင်းတဲ့ နေ့အလင်းရောင်ချွေတာမှု (daylight saving) ကို အဆုံးသတ်ဖို့ ဆွေးနွေးမှုတွေဟာ EU အဆင့်မှာ အရှိန်အဟုန်မြှင့်လာနေတယ်လို့ Ilta-Sanomat သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဖင်လန်နိုင်ငံက ဥရောပပါလီမန်အမတ် Anna-Maja Henriksson က ဒီအလေ့အထကို ရပ်တန့်ဖို့ ဥရောပကော်မရှင်ကို စာတစ်စောင် ပေးပို့ခဲ့ပြီး EU နိုင်ငံသားတွေဟာ အချိန်ပြောင်းလဲတာကို ရပ်တန့်စေဖို့ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ဆန္ဒရှိနေကြကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဖင်လန်သို့ တင်သွင်းလာသည့် မြေထဲပင်လယ်သစ်သီးများတွင် ပိုးသတ်ဆေးပါဝင်မှု မြင့်မား 🍊

Helsingin Sanomat သတင်းစာရဲ့ သုတေသနအရ ဖင်လန်နိုင်ငံ စားသုံးသူတွေဟာ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေး ပါဝင်မှုမြင့်မားတဲ့ သစ်သီးတွေကို မသိဘဲ ဝယ်ယူစားသုံးနေကြတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စပိန်၊ တူရကီနဲ့ မော်ရိုကိုတို့က လာတဲ့ လိမ္မော်သီး၊ စပျစ်သီးနဲ့ သံပုရာသီးတွေမှာ စားသုံးဖို့ မသင့်တော်တဲ့ ပမာဏအထိ ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေဟာ EU ရဲ့ ရိက္ခာဘေးကင်းလုံခြုံမှု အေဂျင်စီ (EFSA) က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေအပေါ် အခြေခံထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖင်လန်မှာ ပါလစ်စတိုင်းနိုင်ငံသား အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦး နေထိုင်ခွင့်ပြဿနာ ရင်ဆိုင်ရ 👨‍💻

ဟယ်လ်စင်ကီးမြို့မှာ နေထိုင်တဲ့ ပါလစ်စတိုင်းနိုင်ငံသား အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် Fayez Bassalat ဟာ ဖင်လန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန (Migri) ကနေ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးမယ့် အကြောင်းကြားစာကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ အကြောင်းရင်းကတော့ Migri က သူရဲ့ ပါလစ်စတိုင်းနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကို တရားဝင် ခရီးသွားလာရေး စာရွက်စာတမ်းအဖြစ် မယူဆတော့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။

Fayez Bassalat ဟာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ဖင်လန်ကို ကျောင်းသားဗီဇာနဲ့ ရောက်ရှိလာပြီး ပညာသင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ဘွဲ့ရပြီးနောက်ပိုင်း အလုပ်အကိုင်ရရှိခဲ့ပြီး အခွန်ဆောင်နေသူတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့နေထိုင်ခွင့်လျှောက်လွှာကို Migri က ပယ်ချခဲ့ပြီး ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာပါ။

ဒီအပေါ်မှာတော့ ဖင်လန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ပါလစ်စတိုင်းသံအမတ် Taissir Al Adjouri က Migri ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အစိုးရရဲ့ ရပ်တည်ချက်နဲ့ ကွဲလွဲနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဖင်လန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပါလစ်စတိုင်းနိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေကို အသိအမှတ်ပြုနေဆဲဖြစ်ပေမယ့် Migri ကတော့ ပြည်ဝင်ခွင့်လက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးခြင်းမရှိဘူးလို့ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

လောင်စာဆီအခွန်လျှော့ချမှုရဲ့ နောက်ကွယ်က အဖြစ်မှန် ⛽

အစိုးရရဲ့ လောင်စာဆီအခွန် လျှော့ချမယ်ဆိုတဲ့ ကြေညာချက်ဟာ ယာဉ်မောင်းသူတွေကို နှစ်သိမ့်မှုပေးနိုင်ပေမယ့် ရေရှည်မှာတော့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းဟာ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာနိုင်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သတိပေးပါတယ်။

တမ်ပါရီတက္ကသိုလ်ရဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဌာန ပါမောက္ခ Heikki Liimatainen က “လောင်ကျွမ်းအင်ဂျင် (fossil fuel) တွေနဲ့ မောင်းနှင်တာဟာ မကြာခင်မှာ သိသိသာသာ ပိုပြီး ဈေးကြီးလာလိမ့်မယ်” လို့ ပြောပါတယ်။ သူ့ရဲ့အဆိုအရ ၂ နှစ်အတွင်းမှာ လောင်စာဆီဈေးနှုန်း တစ်လီတာကို ၃၀ ဆင့်လောက် တက်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ဈေးတက်ရတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတွေကတော့-

• လောင်စာဆီထုတ်လွှတ်မှု ကုန်သွယ်မှု (ETS2)

• ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ လောင်စာဆီ အချိုးအစားတိုးမြှင့်ရမယ့် တာဝန် (Distribution obligation)

သစ်သီးကုမ္ပဏီ CEO လူကုန်ကူးမှုအတွက် ထောင်ဒဏ်ကျခံရ ⚖️

ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံး ဘယ်ရီသီးကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Kiantama ရဲ့ CEO ဖြစ်သူ Vernu Vasunta ဟာ လူကုန်ကူးမှု ၆၂ မှုအတွက် ထောင်ဒဏ် သုံးနှစ်ခွဲ ချမှတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ သူဟာ ထိုင်းနိုင်ငံကနေ လူတွေကို ခေါ်ယူခဲ့တဲ့ လူကုန်ကူးဂိုဏ်းကို ဦးဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီကိုလည်း ယူရို ၁၀၀,၀၀၀ ဒဏ်ငွေ ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။