ဖင်လန်နိုင်ငံသား လေးပုံတစ်ပုံနီးပါး အဝလွန်နေပြီ။

 ဖင်လန်နိုင်ငံသား လေးပုံတစ်ပုံနီးပါးသည် သိသိသာသာ အဝလွန်နေပြီဖြစ်ကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ရပ်က ဖော်ပြသည်။ ဖင်လန်ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအင်စတီကျူ (THL) ၏ နောက်ဆုံးစာရင်းအင်းများအရ ပြီးခဲ့သည့် လေးနှစ်အတွင်း ဖင်လန်လူမျိုးများ သိသိသာသာ ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာခဲ့သည်။

ဖင်လန်ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအင်စတီကျူ (THL) မှ နောက်ဆုံးရရှိသော Sotkanet စာရင်းအင်းများအရ ဖင်လန်နိုင်ငံသားများ ပိုမိုဝလာနေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ဖင်လန်နိုင်ငံသားများ၏ ၂၄.၅ ရာခိုင်နှုန်း သည် Body Mass Index (BMI) ၃၀ အနည်းဆုံးရှိခဲ့သည်။

ဖင်လန်ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအင်စတီကျူ၏ အဆိုအရ BMI ၃၀ သည် ကျန်းမာရေးရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် သိသာထင်ရှားသော အဝလွန်ခြင်းအတွက် နိုင်ငံတကာမှ လက်ခံထားသည့် ကန့်သတ်တန်ဖိုးဖြစ်သည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖင်လန်နိုင်ငံသား ၂၂.၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် သိသိသာသာ အဝလွန်ခဲ့သည်။ ဤစစ်တမ်းကို အသက် ၂၀ နှစ်အထက် လူများအကြား ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

BMI ၂၅ ကို ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေခြင်းအတွက် စံနှုန်းအဖြစ် အသုံးပြုပြီးဖြစ်သော်လည်း ယင်းကဲ့သို့ နိမ့်သော တန်ဖိုးကို အသုံးပြုခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်မှု သို့မဟုတ် ကြွက်သားများ သန်မာသောသူများအတွက် ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေခြင်း သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးအရ ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေသည်ဟု မယူဆရသောသူများကို ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေသူများအဖြစ် သတ်မှတ်မိစေနိုင်သည်။

လူဦးရေအတွင်း အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစားသည် ကျန်းမာရေးနယ်ပယ်အများစုတွင် တိုးများလာခဲ့သည်။ THL ၏ Lifestyles and Living Environments ယူနစ်မှ ဦးဆောင်ကျွမ်းကျင်သူ Päivi Mäki က "အဝလွန်ခြင်းဟာ အထူးသဖြင့် အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ လူဦးရေကြားမှာ ပိုပြီး အဖြစ်များလာပါတယ်" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အဝလွန်ခြင်း စာရင်းအင်းတွင် တောင်ပိုင်း Ostrobothnia က ထိပ်ဆုံးရောက်ရှိ

၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အဝလွန်သူ အများဆုံးမှာ တောင်ပိုင်း Ostrobothnia ကျန်းမာရေးဖူလုံရေးဒေသတွင် ရှိပြီး လူဦးရေ၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကထက် သုံးရာခိုင်နှုန်းနီးပါး တိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။

အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစား အများဆုံး တိုးလာခဲ့သော ဒေသများမှာ မြောက်ပိုင်း Ostrobothnia၊ Lapland နှင့် Central Uusimaa တို့ ဖြစ်သည်။ ဤဒေသများတွင် အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစားသည် လေးနှစ်အတွင်း ငါးရာခိုင်နှုန်းကျော် တိုးလာခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဤဒေသများတွင် အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစားသည် လူဦးရေ၏ ၂၆-၂၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိခဲ့သည်။

အဝလွန်သူ အနည်းဆုံးမှာ ဟယ်လ်ဆင်ကီးမြို့တွင် ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀၊ ၂၀၂၂ နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တို့၏ စစ်တမ်းကာလများတွင် တွေ့ရှိရသည်။ ဟယ်လ်ဆင်ကီးတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစားသည် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ လေးနှစ်အကြာမှ ကိန်းဂဏန်းသည် အတူတူခန့်သာရှိသော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အဝလွန်သူများ၏ အချိုးအစားသည် ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိခဲ့သည်။

အရှေ့ပိုင်း Uusimaa၊ Pirkanmaa နှင့် တောင်ပိုင်း Karelia ကျန်းမာရေးဖူလုံရေးဒေသများတွင် လေးနှစ်တာကာလအတွင်း တစ်ရာခိုင်နှုန်းအောက် အနည်းငယ်မျှသာ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ယင်းဒေသများတွင် လူဦးရေ၏ ၂၁-၂၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် အဝလွန်နေကြသည်။

မြို့ပြများတွင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရန် ပိုမိုလွယ်ကူ

THL မှ Mäki ၏ အဆိုအရ ဒေသအလိုက် ကွာခြားမှုများကို ရှင်းပြနိုင်သည့် အကြောင်းရင်းများမှာ ဥပမာအားဖြင့် မြို့ကြီးများတွင် ကာယလှုပ်ရှားမှုနှင့် ပြည့်ဝသော ဘဝကို နေထိုင်ရန် ပိုမိုလွယ်ကူခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ မြို့များသည် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်းနှင့် အိမ်တိုင်ရာရောက် ကားမောင်းမည့်အစား အများပြည်သူသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကို အသုံးပြုရန် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အခွင့်အလမ်းများကို ပေးသည်။ ထို့အပြင် ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲသည့် ကာယလှုပ်ရှားမှုများလည်း ပိုမိုရရှိနိုင်သည်။

"တစ်ဖက်မှာလည်း ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံတွေက လူဦးရေရဲ့ ပညာရေးအဆင့်နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာ သိထားပြီးသားပါ။ ဒေသအလိုက် လူဦးရေရဲ့ ပညာရေးအဆင့်မှာ ကွာခြားမှုတွေ ရှိပါတယ်" ဟု Mäki က ပြောကြားခဲ့သည်။

သင့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထုထည်ညွှန်းကိန်း (BMI) ကို အောက်ဖော်ပြပါ စက်ကို အသုံးပြုပြီး တွက်ချက်နိုင်ပါတယ်။ BMI ဟာ သင့်ရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်-အရပ် အချိုးအစားဟာ ပျမ်းမျှနဲ့ ဘယ်လောက်နီးစပ်လဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးပါတယ်။ အများအားဖြင့် လူတစ်ဦးဟာ ဒီအချိုးအစားမှာ အကျန်းမာဆုံးဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ BMI ဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန် ပုံမှန်ဟုတ်မဟုတ်ကို ပြောပြပါတယ်။ BMI ကို ခန္ဓာကိုယ်ဖွဲ့စည်းပုံ (ဥပမာ- အဆီပိုများလား၊ ကြွက်သားပိုများလား) အကြောင်း ကောက်ချက်ချဖို့ အသုံးပြုလို့မရပါဘူး။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာ အဆီတွေ စုပြုံနေလဲဆိုတာကိုလည်း BMI က မပြောပြနိုင်ပါဘူး။ ခါးပတ်လည်မှာ စုပြုံနေတဲ့ အဆီတွေကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသဖြင့် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။

Mäki က မြင့်မားသော BMI သည် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း သတိပေးထားသည်။ BMI ကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ လူဦးရေလေ့လာမှုများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြသောကြောင့် လူဦးရေ၏ ကိုယ်အလေးချိန်နှင့် ကျန်းမာရေးကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ရန် ကောင်းမွန်သော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်ဦးချင်းစီ၏ ကျန်းမာရေးကို စောင့်ကြည့်ရာတွင် အရပ်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်အစား ခန္ဓာကိုယ်ပုံသဏ္ဍာန်ကို စောင့်ကြည့်ခြင်း သည် အသုံးဝင်နိုင်သည်။ ခန္ဓာကိုယ် အဝိုင်းညွှန်းကိန်း (Body Roundness Index - BRI) ကို လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်က ဤရည်ရွယ်ချက်အတွက် တီထွင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

THL- ပြစ်တင်ရှုံ့ချခြင်း မဟုတ်၊ ဖြေရှင်းချက်များသာ

THL မှ Mäki က စာရင်းအင်းများ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အဝလွန်သူများကို ပြစ်တင်ရှုံ့ချရန် မဟုတ်ကြောင်း အလေးထားပြောကြားခဲ့သည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သူများအား အဝလွန်ခြင်း ပျံ့နှံ့မှုကို တားဆီးနိုင်မည့် ဖြေရှင်းနည်းများကို ချမှတ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းရန် ဖြစ်သည်။

"အဝလွန်ခြင်းဟာ အမျိုးအစား ၂ ဆီးချိုရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါနဲ့ အသည်းအဆီဖုံးခြင်း အစရှိတဲ့ ရောဂါအမျိုးမျိုးနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာ သိထားပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

BMC Public Health ဂျာနယ်တွင် မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ဖင်လန်လေ့လာမှုတစ်ခုအရ ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေသူများသည် ပုံမှန်ကိုယ်အလေးချိန်ရှိသူများထက် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သိသိသာသာ ပိုမိုကုန်ကျကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

Mäki က အဆီနှင့် သကြားဓာတ် အလွန်များသော အစားအစာများ၏ စျေးနှုန်းများကို အန္တရာယ်ရှိသော အခွန်ကောက်ခံမှုမှတစ်ဆင့် မြှင့်တင်ရန် မျှော်လင့်သည်။ သို့သော်လည်း သကြားလုံးခွန် ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် EU ကော်မရှင်က ဖင်လန်အား ၎င်းသည် စျေးကွက်ကို ထိခိုက်စေသော အခွန်ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပြီးနောက် ပယ်ဖျက်ခဲ့ရသည်။

Mäki က ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွတ်သော အစားအစာများ၏ စျေးကွက်မြှင့်တင်မှု ကန့်သတ်ချက်များကို တင်းကျပ်ခြင်းကိုလည်း ကောင်းမွန်သော ရွေးချယ်မှုအဖြစ် သုံးသပ်မည်ဖြစ်သည်။ "ဖင်လန်မှာတော့ ကလေးတွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အစားအသောက်စျေးကွက်မြှင့်တင်မှုအတွက် အကြံပြုချက်အသစ်တွေ ရှိနေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် နော်ဝေမှာတော့ အသက် ၁၈ နှစ်အောက်တွေကို ကျန်းမာရေးနဲ့မညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေ စျေးကွက်တင်ခြင်းကို တားမြစ်ထားတဲ့ ဥပဒေရှိပြီး ဒိန်းမတ်ကလည်း အလားတူ စီစဉ်နေပါတယ်" ဟု Mäki က ပြောကြားခဲ့သည်။