အစိုးရက လူမှုရေးအကူအညီကို တင်းကြပ်ရန် စီစဉ်နေ

ကန်ဆယ်လီနန် ကိုကိုးမွတ်စ် (အမျိုးသားညွန့်ပေါင်းပါတီ-NCP) ဦးဆောင်သော လေးပါတီညွန့်ပေါင်းအစိုးရသည် ဝင်ငွေနည်းသူများအတွက် နောက်ဆုံးမှီခိုရာဖြစ်သော လူမှုရေးအကူအညီ (social assistance) ကို တင်းကြပ်ရန် အစီအစဉ် စတင်လုပ်ဆောင်နေသည်။

လူမှုရေးရာနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် လူမှုရေးအကူအညီဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် အဆိုပြုခဲ့ပြီး အဆိုပြုမူကြမ်းကို သဘောထားမှတ်ချက်များ ရယူရန် ဖြန့်ဝေထားကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက သောကြာနေ့တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပြုချက်အပေါ် သဘောထားမှတ်ချက်များကို ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့အထိ လက်ခံမည်ဖြစ်သည်။

လူမှုရေးအကူအညီဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက်မူကြမ်းအရ လူမှုရေးအကူအညီ လျှောက်ထားသူများသည် လူမှုရေးအကူအညီအစား မူလ အကျိုးခံစားခွင့်များ (primary benefits) ကို ဦးစွာ လျှောက်ထားရန် ပိုမိုခိုင်မာသော တာဝန်ဝတ္တရားများ ထပ်တိုးမည်ဖြစ်သည်။ မူလအကျိုးခံစားခွင့်များတွင် အလုပ်လက်မဲ့ လုံခြုံရေးအကျိုးခံစားခွင့်များနှင့် ကျောင်းသားဘဏ္ဍာရေးအကူအညီများ ပါဝင်သည်။ အကယ်၍ လူမှုရေးအကူအညီ လျှောက်ထားသူ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတစ်ဦးသည် လူမှုရေးအကူအညီ မလျှောက်ထားမီ သင်ကြားမှု၊ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှု၊ နာမကျန်းမှု သို့မဟုတ် အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းမရှိမှုတို့အပေါ် အခြေခံ၍ ရရှိနိုင်သော မူလအကျိုးခံစားခွင့်များကို လျှောက်ထားခြင်းမရှိပါက ဖင်လန်လူမှုဖူလုံရေးအဖွဲ့အစည်း (Kela) က ၎င်းတို့သည် ထိုအကျိုးခံစားခွင့်များအတွက် အရည်အချင်းပြည့်မီခြင်း ရှိ၊ မရှိကို ဆန်းစစ်ရမည်ဖြစ်သည်။

Kela က မူလအကျိုးခံစားခွင့်များ လျှောက်ထားရန် တောင်းဆိုပြီးနောက် တစ်လအတွင်း လျှောက်ထားရန် ပျက်ကွက်ပါက လူမှုရေးအကူအညီ၏ အခြေခံပမာဏကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပြုထားသော ပြောင်းလဲမှုများသည် လက်ရှိဥပဒေနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အစိုးရဘဏ္ဍာရေးကို ယူရို ၇၄ သန်းဖြင့် အားဖြည့်ပေးမည်ဟု မျှော်မှန်းရသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် Kela သည် အခြေခံလူမှုရေးအကူအညီအဖြစ် စုစုပေါင်း ယူရို ၈၂၅ သန်းခန့် ပေးချေခဲ့သည်။ အဆိုပြုထားသော ဥပဒေအများစုသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်အသက်ဝင်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

မူကြမ်းအဆိုပြုချက်အရ အလုပ်လက်မဲ့ အလုပ်ရှာဖွေသူအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ရန် တာဝန်သည် နောင်တွင် အချိန်ပြည့်အလုပ်ရှာဖွေခြင်းကို ဆိုလိုနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိပြီး အရည်အချင်းရှိသူသည် အချိန်ပြည့်အလုပ်မလုပ်ပါက၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အမြတ်အစွန်းမရရှိပါက သို့မဟုတ် ပညာသင်ကြားမှုအတွက် ကျောင်းသားဘဏ္ဍာရေးအကူအညီ မရရှိပါက အခြေခံပမာဏ လျှော့ချခံရနိုင်သည့် အခြေအနေများတွင် အချိန်ပြည့်အလုပ်ရှာဖွေရန်လည်း တာဝန်ဝတ္တရား ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

လူမှုရေးအကူအညီ ရယူသူ၏ အလုပ်လက်မဲ့ လုံခြုံရေးအကျိုးခံစားခွင့်ကို အလုပ်လက်မဲ့ လုံခြုံရေးဥပဒေပါ ပြစ်ဒဏ်များကြောင့် ရပ်ဆိုင်းခံရပါက လူမှုရေးအကူအညီ၏ အခြေခံပမာဏကို လျှော့ချမည်ဖြစ်သည်။ လျှော့ချသည့် ကာလသည် ရပ်ဆိုင်းခံရသော အလုပ်လက်မဲ့ လုံခြုံရေးကာလပေါ် မူတည်မည်ဖြစ်သည်။ ပထမလအတွက် အခြေခံပမာဏကို ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ထို့နောက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဖြတ်တောက်မည်ဖြစ်သည်။ လျှော့ချသည့် ရာခိုင်နှုန်းများသည် လက်ရှိဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီနေမည်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသော နှစ်လအချိန်ကာလ လိုအပ်ချက်ကို ဖျက်သိမ်းခြင်းဖြင့် လူမှုရေးအကူအညီ၏ အခြေခံပမာဏကို လျှော့ချရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေမည်ဖြစ်သည်။

လူမှုရေးအကူအညီ လျှောက်ထားသူများသည် သက်ဆိုင်ရာ ဥပဒေအရ လိုအပ်သော အလုပ်အကိုင်ဝန်ဆောင်မှုများတွင် ပါဝင်ခြင်းဖြင့် အခြေခံပမာဏ မည်သည့်လျှော့ချမှုကိုမဆိုနှင့် အလုပ်လက်မဲ့အကျိုးခံစားခွင့် ပြစ်ဒဏ်များကို အမြဲတမ်း ရှောင်ရှားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အထက်ဖော်ပြပါ အခြေအနေများတွင် အခြေခံပမာဏကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ နေထိုင်ရန် လိုအပ်သော ထောက်ပံ့မှုနည်းလမ်းများကို အန္တရာယ်မဖြစ်စေမှသာ လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး လျှော့ချခြင်းကို အခြားနည်းဖြင့် မဆင်မခြင် လုပ်ဆောင်သည်ဟု မယူဆနိုင်မှသာ ပြုလုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၂၄ နှစ်ကြား မိသားစုဝင်များ အတူမနေဘဲ တစ်ယောက်တည်း နေထိုင်သည့် လူမှုရေးအကူအညီ ရယူသူများအတွက် အခြေခံလူမှုရေးအကူအညီ၏ မြူနီစီပယ်၏ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဝေစုကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြှင့်တင်မည်ဖြစ်သည်။ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုကို မြူနီစီပယ်များသို့ အပြည့်အဝ ပြန်လည်ပေးချေမည်ဖြစ်သည်။ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဝေစု တိုးမြှင့်ခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အထောက်အပံ့ကာလများကို တတ်နိုင်သမျှ တိုတောင်းစေရန်အတွက် မြူနီစီပယ်များက လူငယ်များကို အစောဆုံးအဆင့်တွင် အလုပ်ခန့်ထားရန် တိုက်တွန်းအားပေးရန် ဖြစ်သည်။

အသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက် လူများအတွက် ယူရို ၁၅၀ ၏ ရရှိပြီးဝင်ငွေ ထောက်ပံ့မှု (earned income allowance) ကို လူမှုရေးအကူအညီတွင် ထည့်သွင်းတော့မည် မဟုတ်ပေ။ နောင်တွင် အသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက်သူများအတွက် အခြားအသေးစားဝင်ငွေနှင့် ထောက်ပံ့ကြေးများကိုလည်း ဝင်ငွေအဖြစ် အပြည့်အဝ ထည့်သွင်း စဉ်းစားမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကလေးများ၏ ရရှိပြီးဝင်ငွေနှင့် သေးငယ်သည်ဟု ယူဆသည့် လက်ဆောင်များကိုမူ လူမှုရေးအကူအညီ တွက်ချက်ရာတွင် ဝင်ငွေအဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည် မဟုတ်ပေ။

စုဆောင်းငွေ ပန်းတိုင် ရရှိရန်အတွက် တစ်ယောက်တည်း နေထိုင်သည့် အသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက် လူများအတွက် အခြေခံလူမှုရေးအကူအညီ၏ အဆင့်ကိုလည်း ၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ မိဘများနှင့် နေထိုင်သည့် အသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက် လူများအတွက် ၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ အခြားအသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက် လူများအတွက် ၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဖြတ်တောက်မည်ဖြစ်သည်။ ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် အစိုးရသည် Kela အကျိုးခံစားခွင့်များကို များစွာ ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အကျိုးခံစားခွင့်နှုန်းထားများနှင့် အရည်အချင်းသတ်မှတ်ချက်များ နှစ်ခုစလုံးကို သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။