Slider

**၁၆.၀၅.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

လေကြောင်းထိန်းချုပ်ရေး သပိတ် ထပ်မံဖြစ်ပွား

လေကြောင်းလုပ်ငန်းသမဂ္ဂ IAU ၏ အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားမှုသည် သောကြာနေ့တွင် ဖင်လန်၏ လေကြောင်းခရီးသွားလာမှုကို ထပ်မံအနှောင့်အယှက် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ STT သတင်းအေဂျင်စီ၏ ဖော်ပြချက်အရ Finnair လေကြောင်းလိုင်းသည် IAU ၏ သပိတ်ကြောင့် သောကြာနေ့တွင် လေကြောင်းခရီးစဉ် ၆၀ ခန့် ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းမှုများကြောင့် လေကြောင်းလိုင်း၏ ဖောက်သည် ၆,၀၀၀ ခန့် ထိခိုက်မည်ဟု မျှော်မှန်းရသည်။ Yle အပါအဝင် အခြားမီဒီယာများကမူ Finnair ၏ လေကြောင်းခရီးစဉ် ၈၀ အထိ သောကြာနေ့တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ယခုသပိတ်သည် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ အလုပ်ရှင်များအဖွဲ့ (Palta) အား လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှုများဆိုင်ရာ စုပေါင်းသဘောတူညီမှုအတွက် ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ အဖြေရှာရန် ဖိအားပေးရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဇန်နဝါရီလကတည်းက ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသော်လည်း ယခုအထိ သဘောတူညီမှု မရရှိသေးပေ။ အလုပ်သမားအရေးပြဿနာကို ပြီးခဲ့သည့် အင်္ဂါနေ့က နောက်ဆုံးကြားဝင်စေ့စပ်ခဲ့သော်လည်း စေ့စပ်သူ နီနာ ပါ့စ်ဆီနန် (Nina Pärssinen) က ထိုအချိန်က သဘောတူညီမှု အဆိုပြုရန် အခြေခံအကြောင်းရင်း မရှိသေးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အကယ်၍ နောက်ရက်အနည်းငယ်အတွင်း သဘောတူညီမှု မရရှိပါက လေကြောင်းထိန်းချုပ်ရေး သပိတ် နောက်တစ်ခုကို လာမည့် တနင်္လာနေ့တွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ IAU သည် ပြီးခဲ့သည့်အပတ်ကလည်း သပိတ်မှောက်ခဲ့ပြီး ထိုအချိန်က Finnair သည် အလုပ်သမားများ လုပ်ငန်းခွင်မှ ထွက်ခွာမှုကြောင့် ခရီးစဉ် တစ်ရာခန့် ဖျက်သိမ်းခဲ့ရသည်။

မှတ်တမ်းမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု

ဖင်လန်အစိုးရသည် မှတ်တမ်းမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ဝန်ဆောင်မှုများကို ကန့်သတ်ရန် အစီအစဉ်များနှင့်အတူ ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်နေသည်။ သို့သော် ဟယ်လ်စင်ကီမြို့ တာဝန်ရှိသူများကမူ ယင်းကို လိုက်နာမည်မဟုတ်ကြောင်း Helsingin Sanomat သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။

လက်ရှိတွင် တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်အခြေအနေမရှိသော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည် အရေးပေါ်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုသာမက ရေရှည်နာမကျန်းမှုများအတွက် ကုသမှုကဲ့သို့သော မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် စောင့်ရှောက်မှုများကိုပါ ရရှိနေသည်။ အစိုးရက အဆိုပြုထားသော ဥပဒေအသစ်သည် စောင့်ရှောက်မှုကို အရေးပေါ်ဝန်ဆောင်မှုများသာ ကန့်သတ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ဥပဒေမူကြမ်းသည် ယခင်အဆိုပြုချက်ထက် လျှော့ချထားပြီး အရေးပေါ်စောင့်ရှောက်မှု၏ အယူအဆကို အနည်းငယ် ချဲ့ထွင်ထားသည်။ လက်ရှိအဆိုပြုချက်အရ မှတ်တမ်းမဲ့ နေထိုင်သူများကို မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အရေးပေါ်မဟုတ်သည့် စောင့်ရှောက်မှုများကိုလည်း ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းစောင့်ရှောက်မှုကို ငြင်းပယ်ပါက "လူ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေ သို့မဟုတ် မသန်စွမ်းမှုအရ သိသိသာသာ မသင့်လျော်" ပါက သို့မဟုတ် ငြင်းပယ်မှုက လူဦးရေ၏ ကျန်းမာရေးကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်ပါက ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်သော ဝန်ဆောင်မှုများကိုလည်း ဆက်လက်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကလေးသူငယ်များအတွက် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုအားလုံးကို အခြားနေထိုင်သူအားလုံးနည်းတူ ပေးရမည်။ ဥပဒေ ပြောင်းလဲမှုသည် လက်တွေ့တွင် အစိုးရလိုချင်သည့်အတိုင်း သက်ရောက်မှု နည်းပါးမည်ဟု HS က ထောက်ပြသည်။

ယခုအချိန်တွင် ဖင်လန်၌ မှတ်တမ်းမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အများဆုံး ၃,၀၀၀ မှ ၄,၀၀၀ ခန့် ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ ၎င်းတို့အများစုမှာ ဟယ်လ်စင်ကီ သို့မဟုတ် ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင် ရှိနေသည်။ ဟယ်လ်စင်ကီသည် အဆိုပြုထားသော ကန့်သတ်မှုများကို စနစ်တကျ ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး ယခင်ကကဲ့သို့ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုအားလုံးကို ဆက်လက်ပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။ "ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲဖို့ ရည်ရွယ်ချက်မရှိပါဘူး" ဟု ဟယ်လ်စင်ကီ၏ လူမှုဝန်ဆောင်မှု၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးဝန်ဆောင်မှုဌာန အကြီးအကဲ ယူဟာ ဂျိုလ်က္ကောနန် (Juha Jolkkonen) က HS ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရ၏ အဆိုပြုချက်သည် အစိုးရဘဏ္ဍာရေး ဟန်ချက်အပေါ် သက်ရောက်မှု လုံးဝနီးပါးမရှိကြောင်း သတင်းစာက မှတ်ချက်ပြုသည်။ ဥပဒေ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် နှစ်စဉ်ကုန်ကျစရိတ် ယူရို ၅၆၀,၀၀၀ ခန့် လျှော့ချနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။

တရားဝင် အမေရိကန် Pride ကိုယ်စားပြုမှု မရှိ

ဖင်လန်ရှိ အမေရိကန်သံရုံးသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များစွာက ဟယ်လ်စင်ကီ Pride ချီတက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ယခုနွေရာသီတွင်မူ အခြေအနေ မတူညီတော့ကြောင်း Iltalehti သတင်းစာက ရေးသားသည်။ ဟယ်လ်စင်ကီ Pride ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ အန်းနူ ကမ်ပါအီနန် (Annu Kemppainen) ၏ ပြောကြားချက်ကို သတင်းစာက ကိုးကားဖော်ပြရာတွင် ယခုနှစ် မြို့တော်၌ ကျင်းပမည့် ချီတက်ပွဲတွင် ဖင်လန်ရှိ အမေရိကန်သံရုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်မည်ဟု မမျှော်မှန်းကြောင်း သူမက ဆိုသည်။ ယခင်နှစ်များကမူ သံရုံးသည် ပါဝင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ Pride အဖွဲ့အစည်းထံသို့ ကိုယ်တိုင် ချဉ်းကပ်ခဲ့ကြောင်း ကမ်ပါအီနန်က ပြောသည်။

Iltalehti က ဤအပြောင်းအလဲကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့် အစိုးရ၏ "ဝိုးခ် (woke) အတွေးအခေါ်" ကို တိုက်ဖျက်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် မတူကွဲပြားမှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ပေါင်းစည်းမှု (DEI) အစီအစဉ်များကို ဖျက်သိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့်ဟု ဖော်ပြသည်။ ပြီးခဲ့သည့် တနင်္ဂနွေနေ့က သတင်းစာက အမေရိကန်သံရုံးထံမှ စာရေးသားထားသော ထုတ်ပြန်ချက် ရရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် ထိုထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထရမ့် အစိုးရ၏ မူဝါဒများသည် ဖင်လန်တွင်လည်း သက်ဆိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။

"ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာကတော့ အမေရိကန်သံရုံးတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ် ဘယ်နေရာမှာမဆို လိင်စိတ်ခံယူမှု ကွဲပြားသူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို မြှင့်တင်ဖို့ ခွင့်ပြုချက် မရှိဘူးဆိုတာပါပဲ။ ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို အကြီးအကျယ် ဝမ်းနည်းစေပါတယ်"

ဟု ကမ်ပါအီနန်က IL ကို ပြောကြားခဲ့သည်။ ယခုနှစ် ဟယ်လ်စင်ကီ Pride ချီတက်ပွဲကို ဇွန်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။

သေဒဏ် ဥပဒေ ကွက်လပ်

ဖင်လန်၏ နောက်ဆုံး ငြိမ်းချမ်းရေးကာလ သေဒဏ်စီရင်မှုသည် ၁၈၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကာလအတွင်း ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် သေဒဏ်ကို ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ဥပဒေဖြင့် ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် လုံးဝ ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ Ilta-Sanomat သတင်းစာက သေဒဏ်ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ဥပဒေတွင် ကွက်လပ်တစ်ခု ကျန်ရှိနေခဲ့ပြီး ဖင်လန်ပါလီမန်က အခြားနိုင်ငံတွင် ချမှတ်ထားသော သေဒဏ်ကို ဖင်လန်တွင် ထောင်ဒဏ်အဖြစ် လျှော့ပေါ့ ပြောင်းလဲနိုင်သည့် ဥပဒေဖြင့် ယင်းကွက်လပ်ကို ပိတ်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း ရေးသားထားသည်။

လက်ရှိတွင် ဖင်လန်၌ သေဒဏ်ကို အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခြင်း သို့မဟုတ် လျှော့ပေါ့ပြောင်းလဲခြင်း မပြုလုပ်နိုင်သေးပေ။ လျှော့ပေါ့ပြောင်းလဲနိုင်သည့် အခြေအနေသည် အခြားနိုင်ငံများတွင် ချမှတ်ထားသော ထောင်ဒဏ်များ၊ လွတ်လပ်မှုကို ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရမှုများနှင့် မဖြစ်မနေ စိတ်ရောဂါကုသမှုခံယူရန် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရမှုများအတွက်သာ အကျုံးဝင်သည်။

အဆိုပြုထားသော ပြောင်းလဲမှုသည် အီရတ်နိုင်ငံသားတစ်ဦး သူ၏ဇနီး နော်ဝေအမျိုးသမီးကို ၎င်း၏ဇာတိနိုင်ငံတွင် သတ်ဖြတ်မှုဖြင့် သေဒဏ်ချမှတ်ခံရပြီးနောက် ထောင်မှထွက်ပြေးကာ ဖင်လန်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ဆီးရီးယားဒုက္ခသည်အဖြစ် မှားယွင်းသော အမည်ဖြင့် နေထိုင်ခွင့် ရရှိခဲ့သည့် ကိစ္စမှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ဖင်လန်အနေဖြင့် သေဒဏ်ချမှတ်ခံရနိုင်သည့် နိုင်ငံသို့ ပြန်မပို့နိုင်သောကြောင့် ယင်းအမျိုးသား ဖင်လန်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က Helsingin Sanomat ၏ အစီရင်ခံစာအရ ဥပဒေကြောင်းအရ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အခက်အခဲကြောင့်လည်း သူ့ကို နော်ဝေသို့ ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

သန်းခေါင်ယံနေ (Sun 24/7)

ဖင်လန်နိုင်ငံ မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးရှိ အူစီယိုကီ (Utsjoki) တွင် သောကြာနေ့ နံနက်အစောပိုင်း၌ နေထွက်ခဲ့ပြီး နှစ်လကျော်ကြာ ဆက်တိုက် ထွန်းလင်းနေမည်ဖြစ်သည်။ အူစီယိုကီတွင် နောက်တစ်ကြိမ် နေဝင်ချိန်သည် ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်မည်ဟု Ursa နက္ခတ္တဗေဒအသင်းက ပြောကြားကြောင်း Uutissuomalainen သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။ ဖင်လန်၏ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် နောက်ဆုံး "မှောင်မိုက်သောည" ဟု ခေါ်ဆိုသည့် ညသည် မေလ ၁၁ ရက်နေ့က ဖြစ်သည်။ တောက်ပသော နွေရာသီညများသည် နိုင်ငံ၏ တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် နှစ်လခွဲကျော် ဆက်လက်တည်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ကြိမ် မှောင်မိုက်သောညသည် ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်မည်။ နေသည် အလျားလိုက်မျဉ်းအောက် ၁၂ ဒီဂရီ အောက်သို့ ရောက်ရှိမှသာ မှောင်မိုက်သောညအဖြစ် Ursa က သတ်မှတ်သည်။

နေရောင်ခြည်ရရှိသည့် နာရီများသည် တစ်နှစ်တာ၏ အရှည်ဆုံးနေ့ဖြစ်သော နွေလယ်ကာလ (Midsummer) ဇွန်လ ၂၁ ရက်နေ့အထိ ဆက်လက်ရှည်ကြာမည်ဖြစ်သည်။ ဟယ်လ်စင်ကီတွင် နွေယဉ်စွန်းချိန်နေ့၌ နေရောင်ခြည်ရရှိသည့် နာရီ ၁၉ နာရီနီးပါး ရှိမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးဒေသများတွင်မူ နေ လုံးဝ မဝင်ပေ။

ဖင်လန်လူမျိုး ထက်ဝက်သာ ကျန်းမာရေးစနစ်ကို ယုံကြည်ကြောင်း THL ဆို

အများပြည်သူ ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ THL ၏ လတ်တလော အစီရင်ခံစာအရ အများပြည်သူ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအပေါ် ယုံကြည်မှု သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ အစိုးရအေဂျင်စီ၏ စစ်တမ်းအသစ်အရ ဖင်လန်၏ အများပြည်သူ ကျန်းမာရေးစနစ်အပေါ် လူများ၏ ယုံကြည်မှု လျော့နည်းလာသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဖင်လန်လူမျိုး ထက်ဝက်ခန့်သာ နိုင်ငံ၏ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများကို ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး လူမှုဝန်ဆောင်မှုများကို ယုံကြည်သူမှာ ပို၍ပင် နည်းပါးကြောင်း ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအဖွဲ့ (THL) မှ ထုတ်ပြန်သည့် လတ်တလော Terve Suomi (ကျန်းမာသောဖင်လန်ဟု အကြမ်းဖျင်း ဘာသာပြန်နိုင်သည့်) အစီရင်ခံစာအရ သိရသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု အသုံးပြုသူ သုံးပုံနှစ်ပုံနှင့် လူမှုဝန်ဆောင်မှု ဖောက်သည် ထက်ဝက်ကျော်က ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးလာရောက်ပြသမှုသည် အပြုသဘောဆောင်သည့် အတွေ့အကြုံဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယင်းသည် စနစ်တစ်ခုလုံးအပေါ် ၎င်းတို့၏ အမြင်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တစ်ဦးချင်းစီ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အတွေ့အကြုံများ ကွဲပြားမှုရှိကြောင်း ပြသသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဖင်လန်လူမျိုး ထက်ဝက်ခန့်သာ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာကို ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ၇၆ ရာခိုင်နှုန်းမှ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ လူမှုဝန်ဆောင်မှုများအပေါ် ယုံကြည်မှုသည်လည်း အလားတူကာလအတွင်း ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ကျယ်ပြန့်သော လူမှုရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု (sote) သည် ကျန်းမာချမ်းသာရေးဝန်ဆောင်မှု ကောင်တီ ၂၁ ခု ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့်အတူ အသက်ဝင်ခဲ့သည်။

"ယုံကြည်မှုကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းဟာ လူမှုရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စနစ်ရဲ့ အနာဂတ်အတွက် အဓိက ပြဿနာတွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ ယုံကြည်မှုမရှိရင် စနစ်ရဲ့ တရားဝင်မှု ကိုယ်တိုင်က အန္တရာယ်ရှိနေပါတယ်"

ဟု THL အကြီးတန်းသုတေသီ လီနာ-ကိုင်းစာ တင်္ခ်ကျူးနန် (Liina-Kaisa Tynkkynen) က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါ အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဆရာဝန် လိုအပ်ခဲ့သူ လေးပုံတစ်ပုံသည် လုံလောက်သော စောင့်ရှောက်မှု မရရှိဟု ခံစားခဲ့ရကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဖင်လန်ရှိ လူဦးရေ ၈၀၀,၀၀၀ ကျော်သည် အများပြည်သူ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများကို လုံလောက်မှုမရှိဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ THL ၏ စစ်တမ်းသည် လူဦးရေ ၂၇,၀၀၀ နီးပါးထံမှ အဖြေများကို ကောက်ယူထားပြီး မူဝါဒ ဆုံးဖြတ်ချက်များအတွက် လမ်းညွှန်ချက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုသည်။

ဖင်လန်၏ ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးများ ပြန်လည်နိုးထသည့် လက္ခဏာပြသ

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ဖင်လန်၏ ရိုးရာ ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးများတွင် ကုန်သည် ထောင်ပေါင်းများစွာ ၎င်းတို့၏ ဆိုင်ခန်းများကို ပိတ်ခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ ဈေးသည်ဟောင်းများနှင့် အသစ်များစွာ ပြန်လာနေကြသည်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကန့်သတ်မှုများနှင့် ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာမှု၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် လွန်ခဲ့သည့် ငါးနှစ်အတွင်း ဈေးဆိုင်ခန်းများနှင့် ဒေသတွင်း ပွဲများတွင် ရောင်းချသည့် ကဏ္ဍမှ ကုန်သည် ၅,၀၀၀ ကျော် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သက်ကြီးပိုင်း ဈေးသည်များစွာ အနားယူရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ဆိုင်ခန်းများကို အပြီးတိုင်ပိတ်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ကဏ္ဍ၏ ဦးဆောင်အဖွဲ့အစည်း၏ အဆိုအရ ဤလမ်းကြောင်း၏ အနိမ့်ဆုံးအမှတ်ကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ဈေးနှင့် ပွဲတော်များတွင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုသည် ပြန်လည်နိုးထသည့် လက္ခဏာများ ပြသလာသည်။ လတ်တလော စာရင်းအင်းများအရ နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးများတွင် ကုန်သည် ၆,၀၀၀ ခန့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေကြပြီဖြစ်သည်။ ဖင်လန် ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးနှင့် ပွဲတော်များ ဗဟိုအဖွဲ့ (TMK) ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ အာရီ ကဲလ်လက်စ် (Ari Kallas) က အထူးသဖြင့် အချိန်ပိုင်း ဈေးသည်များ အရေအတွက် ပြန်လည် တိုးတက်လာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကဲလ်လက်စ်က ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အစိုးရ၏ ကန့်သတ်မှုများသည် စူပါမားကတ် ရောင်းချမှုများကို ကန့်သတ်မှုမရှိနီးပါး ခွင့်ပြုထားသော်လည်း ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးရောင်းဝယ်မှုကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်သတ်ခဲ့ခြင်းသည် မတရားဟု ယုံကြည်နေဆဲဖြစ်သည်။ "လူတော်တော်များများ စိတ်ကုန်သွားခဲ့ကြပါတယ်" ဟု သူက ထောက်ပြသည်။ ယခုအခါ လုပ်ငန်းတွင် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နေသော ဈေးသည်များသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော နေရာများစွာမှ ဝင်ငွေရှာဖွေနေကြသည်။ အချို့မှာ အွန်လိုင်းမှလည်း လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ကြသည်။

ဒေသခံအစားအစာနှင့် လတ်ဆတ်သော ထွက်ကုန်များ

နိုင်ငံအတွင်းရှိ ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးနေရာအရေအတွက်သည်လည်း ငါးနှစ်အကြာက ၄၀၀ မှ ယနေ့ ၃၀၀ သို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ ဈေးနေရာအများစုသည် နွေရာသီကာလအတွင်းသာ အလုပ်များခဲ့ပြီး တက်ကြွနေသည့် နေရာအနည်းငယ်သာ ရှိသည်။ ဝန်ထမ်းဘဝမှ ကူအိုပီအို ဈေးကြီးရှိ လွတ်လပ်သည့် ဈေးသည်ဘဝသို့ ကူးပြောင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သူ မီကာ ပစ်ကဲနန် (Mika Pitkänen) က ဖင်လန်၏ ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးများသည် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ခက်ခဲသောကာလများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း ဝန်ခံသည်။ သူသည် မြို့တစ်မြို့၏ အသက်ဝင်မှုနှင့် ၎င်း၏ ဈေးနေရာအကြား ရှင်းလင်းသော ဆက်စပ်မှုကို တွေ့မြင်ရသည်။

ကူအိုပီအိုတွင် ဈေးကြီးကို အခမ်းအနားကျင်းပရာနေရာအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ဒေသခံစကားဖြင့် 

"ကမ္ဘာ့ချက်ကြွေ" 

ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် "Mualiman Napa" ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဖင်လန်တွင် အကောင်းဆုံး ပွင့်လင်းလေဟာပြင် ဈေးဟု နာမည်ကျော်ကြားသည်။ 

"ကူအိုပီအိုမှာ ဈေးသည်တွေ အတော်လေးရှိပြီး အသစ်တွေလည်း လုပ်ငန်းထဲကို ဝင်ရောက်နေကြပါတယ်။ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်ကလည်း အခွင့်အရေးရတဲ့အခါ လုပ်ငန်းစခဲ့တာပါ။ လုပ်ငန်းအတွေ့အကြုံ နွေရာသီပေါင်း ၄၀ ရှိပါပြီ။ ဒီရိုးရာဓလေ့ကို ထိန်းသိမ်းထားချင်ပါတယ်"

ဟု မီကာ ပစ်ကဲနန်က ရှင်းပြသည်။

နှစ်များတစ်လျှောက် ပစ်ကဲနန်သည် ပြောင်းလဲလာသော ဖောက်သည်အခြေခံကို သတိပြုမိခဲ့သည်။ ဖောက်သည်များ၏ ပျမ်းမျှအသက်မှာ တဖြည်းဖြည်း ပိုမိုငယ်ရွယ်လာခဲ့သည်။ ဖောက်သည်များက အရာရာထက် ပိုမိုလိုချင်သည့်အရာမှာ ဒေသခံမှ ထုတ်လုပ်သော အစားအစာများနှင့် လတ်ဆတ်သော ထွက်ကုန်များဖြစ်ကြောင်း သူက ဆိုသည်။





0

No comments

Post a Comment

blogger