**၁၂.၀၅.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

 ဖင်လန်တွင် မွေးဖွားခြင်းသည် "ထီပေါက်ခြင်း"လား

ဖင်လန်နိုင်ငံသားများသည် ဖင်လန်တွင် မွေးဖွားရခြင်းသည် လူမှုဖူလုံရေးစနစ်မှ ပေးသော အများပြည်သူဝန်ဆောင်မှုများကြောင့် ထီပေါက်ခြင်းကဲ့သို့ပင်ဟု ပြောဆိုလေ့ရှိသည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ် ဆောင်းဦးရာသီတွင် ဖင်လန်နိုင်ငံသား ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်က ဖင်လန်လူမျိုးအဖြစ် မွေးဖွားရခြင်းသည် 

"ကောင်းချီးမင်္ဂလာနှင့် အခွင့်ထူး"

တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု အပြည့်အဝ သဘောတူခဲ့ကြသည်။ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အကြာ ပြီးခဲ့သည့် ဆောင်းဦးရာသီတွင်မူ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းသာ ထိုသို့သော ကျေနပ်မှုကို ပြသခဲ့ကြောင်း Helsingin Sanomat သတင်းစာက စီးပွားရေးဆိုင်ရာ သုတေသနအဖွဲ့ Eva ၏ လေ့လာမှုကို ကိုးကား၍ ဖော်ပြသည်။

ဤရလဒ်များက ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ဖင်လန်လူမျိုးများ၏ ဖင်လန်နိုင်ငံသားဖြစ်ရခြင်းအပေါ် ပျော်ရွှင်မှု ခံစားချက် ကျဆင်းလာသည်ကို ဖော်ပြသည်။ အလယ်အလတ်ပိုင်း အလုပ်သမားလူတန်းစား အမျိုးသားများသည် စိတ်ပျက်အားငယ်မှု အများဆုံး ခံစားနေရကြောင်း HS က ဆိုသည်။ မကြာသေးမီက အကျိုးခံစားခွင့်များ ဖြတ်တောက်ခံရခြင်းကြောင့် စနစ်အပေါ် စိတ်ပျက်အားငယ်မှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာသည့် ပြောင်းရွှေ့လုပ်သားအုပ်စုတစ်စုနှင့် သတင်းစာက ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ၎င်းအမျိုးသားများသည် စားဝတ်နေရေးအတွက် ရင်းနှီးပြီးသား စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဖော်ပြခဲ့ကြသလို အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရန် ပိုမိုခက်ခဲလာနေသည့်အပေါ် ၎င်းတို့၏ သားသမီးများ၏ အနာဂတ်အတွက် ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကိုလည်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

ရုရှား၏ ငွေကြေးအခြေအနေ

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် ဖင်လန်စီးပွားရေးပါမောက္ခ Jari Eloranta က ရုရှား၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှု ရန်ပုံငွေ နည်းပါးလာနေပြီး ယင်းအခြေအနေက ဗလာဒီမာပူတင်ကို ဆွေးနွေးပွဲစားပွဲသို့ တွန်းအားပေးနိုင်ကြောင်း အကြံပြုသည်။

တနင်္လာနေ့နံနက်ပိုင်း Kauppalehti ၏ လူကြိုက်အများဆုံး သတင်းမှာ ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်း ယခုနှစ်အတွင်း သိသိသာသာ ကျဆင်းခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ မြောက်ပင်လယ်မှ Brent ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းသည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် တစ်စည်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၀ ကျော်မှ ၆၀ အောက်သို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

"ရုရှားဟာ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးအောက် လျှော့ပြီး ရေနံကို ရောင်းချနေတယ်ဆိုတာ မှတ်သားထားသင့်ပါတယ်"

ဟု ၎င်းက စီးပွားရေးဆိုင်ရာ သတင်းစာကို ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"ရုရှားစီးပွားရေးက နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ အလွန်အားနည်းနေပါတယ်။ [ရေနံရန်ပုံငွေ] သိပ်မကျန်တော့ပါဘူး။ နောက်တစ်ခုက ဘတ်ဂျက်ဆိုင်ရာ အစီအမံတွေ ဆောင်ရွက်လာမှာဖြစ်ပြီး ဒါတွေက သာမန်ပြည်သူတွေကို စတင်ထိခိုက်လာပါလိမ့်မယ်။"

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်း မတိုင်မီ ဖင်လန်သမ္မတ Alexander Stubb နှင့် နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ် Jonas Gahr Støre တို့က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာဇီလန်စကီးတို့နှင့် ဖုန်းပြောဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

"အခြေအနေတွေ တိုးတက်နေပါတယ်"

ဟု ဖင်လန်သမ္မတ Alexander Stubb က ခေါင်းဆောင်များအကြား ဖုန်းပြောဆိုပြီးနောက် လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

ကျောင်းများတွင် သွားတိုက်ခြင်းအလေ့အထ

Maaseudun tulevaisuus သတင်းစာက အတိတ်ကာလသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီး ကလေးများသည် နေ့ထိန်းကျောင်းများနှင့် မူလတန်းကျောင်းများတွင် သွားတိုက်လေ့ရှိကြောင်း စာဖတ်သူများကို သတိပေးသည်။

ယင်းအလေ့အထသည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အစီအမံ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ကျောင်းများက ကျောင်းသားများအတွက် ကျောင်းချိန်အတွင်း အသုံးပြုရန် သွားပွတ်တံနှင့် သွားတိုက်ဆေးများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ ပုံမှန် fluoride ဖြင့် ကုသပေးခြင်းလည်း အများအားဖြင့် ရှိခဲ့သည်။

"ကျွန်မတို့ ကလေးတွေ အံ့သြအများဆုံးကတော့ နေ့လယ်စာစားပြီး ကျောင်းမှာ သွားတိုက်ကြတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ထမင်းစားဆောင်မှာ သွားပွတ်တံနဲ့ ခွက်တွေထားဖို့ ဘေစင်နဲ့ စင်တွေ တန်းစီရှိခဲ့ပါတယ်"

ဟု Center Party မှ နိုင်ငံရေးသမား Terhi Peltokorpi က MT တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း အများပြည်သူ သွားဘက်ဆိုင်ရာ စောင့်ရှောက်မှုကို ရယူရန် ခက်ခဲခြင်းက ဝေဖန်မှုများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး စောင့်ဆိုင်းချိန်များသည် လပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်တတ်ကာ ဒေသအလိုက် ကွဲပြားမှုများလည်း ရှိသည်။ ထိုအတောအတွင်း သုတေသနများက ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ သွားနှင့်ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေးသည် အနောက်ဥရောပနိုင်ငံများထက် နောက်ကျနေကြောင်း အကြံပြုထားသည်။

အခြားသတင်းများ

ယခုသီတင်းပတ်သည် Eurovision သီချင်းဆိုပြိုင်ပွဲ ကျင်းပမည့်သီတင်းပတ်ဖြစ်ပြီး All Points North podcast က ဖင်လန်၏ ပြိုင်ပွဲအောင်မြင်မှု ပြန်လည်ဦးမော့လာပုံကို ဖော်ပြထားသည်။ 

ဖင်လန်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် Basel, Eurovision  တွင် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံသည် Johan Snellman ကို ဂုဏ်ပြုပြီး ဖင်လန်အမျိုးသားရေးနေ့ကို သတ်မှတ်ကျင်းပ 
၁၈၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ဖင်လန်အမျိုးသားရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် သြဇာကြီးမားခဲ့သူ Johan Vilhelm Snellman ၏ မွေးနေ့သည် ၁၉၅၂ ခုနှစ်ကတည်းက တရားဝင် အလံတင်သည့်နေ့ ဖြစ်သည်။ တနင်္လာနေ့တွင် ဖင်လန်နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ သြဇာကြီးမားခဲ့သော တွေးခေါ်ပညာရှင်နှင့် သတင်းစာဆရာ Johan Vilhelm Snellman ကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် အလံများ လွှင့်ထူထားကြသည်။ Snellman ၏ မွေးနေ့ မေလ ၁၂ ရက်နေ့ကို ၁၉၅၂ ခုနှစ်ကတည်းက ဖင်လန်တွင် တရားဝင် အလံတင်သည့်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး ၎င်းနေ့ကို 'ဖင်လန်အမျိုးသားရေးနေ့' သို့မဟုတ် 'ဖင်လန်အမွေအနှစ်နေ့' ဟုလည်း သိကြသည်။ ၁၈၀၆ ခုနှစ်တွင် စတော့ဟုမ်း၌ မွေးဖွားခဲ့သော Snellman သည် ၁၈၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ဖင်လန်အမျိုးသားရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် အဓိကပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းအား ဖင်လန်လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် အဓိကပြောင်းလဲမှုကြီးနှစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကူညီခဲ့ခြင်းအတွက် ဂုဏ်ပြုကြသည်။ ယင်းတို့မှာ ၁၈၆၀ ခုနှစ် ငွေကြေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု (ဖင်လန်နိုင်ငံ၌ ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေး Finnish markka ကို ရရှိစေခဲ့သည်) နှင့် ၁၈၆၃ ခုနှစ် ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အမိန့် (ဖင်လန်ဘာသာစကားကို တရားဝင်ဘာသာစကား ဖြစ်စေခဲ့သည်) တို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သြဇာကြီးမားသော ဖင်လန်ဘာသာစကား သတင်းစာ Maamiehen ystävä (ကျေးလက်နေပြည်သူ၏ မိတ်ဆွေ) ၏ ပထမဆုံး အယ်ဒီတာဖြစ်သလို ထိုအချိန်က အာဏာပိုင်များက ဝေဖန်မှုများ ပါဝင်သောကြောင့် ပိတ်ပစ်ခဲ့သည့် ဆွီဒင်ဘာသာစကားဖြင့် ထုတ်ဝေသော Saima မဂ္ဂဇင်း၏ ထုတ်ဝေသူလည်း ဖြစ်သည်။

ဖင်လန် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းက လိင်တူချင်း လက်ထပ်ခြင်းကို ပယ်ချ၊ အိမ်ထောင်ပြုခြင်း၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက် နှစ်ခုကို လက်မခံ 
ဘုရားကျောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် အိမ်ထောင်ပြုခြင်း၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက် နှစ်ခု (အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးအကြား ပေါင်းစည်းခြင်းနှင့် လူနှစ်ဦးအကြား ပေါင်းစည်းခြင်း) ကို ထည့်သွင်းရန် အဆိုပြုချက်တစ်ခုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ ဖင်လန် ဧဝံဂေလိ လူသာရန် ဘုရားကျောင်းသည် လိင်ကွဲပြားသူများနှင့် လိင်တူချင်း ပေါင်းစည်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံးကို အိမ်ထောင်ပြုခြင်း၏ အပြိုင်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမည့် အဆိုပြုထားသော မော်ဒယ်ကို လက်ခံမည်မဟုတ်ပေ။ 

ကြာသပတေးနေ့ ဘုရားကျောင်းကောင်စီ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရာတွင် ထောက်ခံမဲ ၆၂ မဲနှင့် ကန့်ကွက်မဲ ၄၀ မဲ ရရှိခဲ့ပြီး လိုအပ်သော သုံးပုံလေးပုံ မဲအပြည့်ရရန် ၁၅ မဲ လိုအပ်ခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် မေလတွင် ဆရာတော်ကြီးများ အစည်းအဝေးက ဘုရားကျောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် အိမ်ထောင်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ အပြိုင်သဘောတရားများ ထည့်သွင်းရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ တစ်ခုမှာ အိမ်ထောင်ပြုခြင်းကို အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးအကြား ပေါင်းစည်းခြင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ကျန်တစ်ခုမှာ လူနှစ်ဦးအကြားအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ဖြစ်သည်။ ဤသဘောတရားသည် စေ့စပ်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များအနေဖြင့် လိင်တူချင်း စုံတွဲများကို လက်ထပ်ပေးရန် လိုအပ်သော်လည်း ဘုန်းတော်ကြီးများနှင့် ဓမ္မဆရာများအား သြတ္တပ္ပစိတ်အရ လက်မခံဘဲ ငြင်းပိုင်ခွင့်ပြုရန် ရည်ရွယ်သည်။

လက်ရှိကျင့်သုံးနေသည့် အလေ့အထမှာ မပြောင်းလဲဘဲ ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး ဆိုလိုသည်မှာ လိင်တူချင်းစုံတွဲများသည် 

"သက်တံ ဘုန်းတော်ကြီးများ" 

ဟုခေါ်သူများက ဆက်လက် လက်ထပ်ပေးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ Oulu ဂိုဏ်းအုပ်နယ်မြေမှ ဘုရားကျောင်းကောင်စီဝင် Heikki Holma က အစည်းအဝေးအတွင်း ဆွေးနွေးမှုများကို ကောင်းမွန်သောစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"ဒါကို တိုက်ပွဲလို့ ကျွန်တော် မမြင်ပါဘူး။ ဘုရားကျောင်းကောင်စီမှာ ပဋိပက္ခတွေ ဒါမှမဟုတ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုတွေရဲ့ လက္ခဏာတွေ မရှိပါဘူး"

ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ဂိုဏ်းချုပ်ဆရာတော် Tapio Luoma က ကောင်စီသည် ပြဿနာကို အေးအေးဆေးဆေး ကိုင်တွယ်ခဲ့ခြင်းအတွက် ချီးကျူးခဲ့ပြီး ၎င်းကိုယ်တိုင် ဆရာတော်ကြီးများ အစည်းအဝေးက တင်သွင်းခဲ့သည့် အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံကြောင်း Yle ကို ပြောကြားခဲ့သည်။ အင်္ဂါနေ့တွင် Luoma က အဆိုပြုချက်သည် အခြား Nordic နိုင်ငံများကဲ့သို့ပင် ဘုရားကျောင်းညီလာခံသို့ အတည်မပြုမီအထိ အကြိမ်ကြိမ် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"အချိန်တန်ရင် ဖင်လန်မှာလည်း ဘုရားကျောင်းက လိင်တူချင်းစုံတွဲတွေ လက်ထပ်ခြင်းကို ခွင့်ပြုလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်"

ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ပေါင်းစည်းမှုများအတွက်မူ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သော အိမ်ထောင်ပြုခြင်းဥပဒေသည် ကျားမ ခွဲခြားထားခြင်း မရှိပေ။ 

ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အနာဂတ်တွင် ပြောင်းလဲနိုင်သည် 
အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သော Turku ဂိုဏ်းချုပ်နယ်မြေမှ ကောင်စီဝင် Suvi Routasalo က ဘုန်းတော်ကြီးများသည် ၎င်းတို့ဆန္ဒရှိပါက လိင်တူချင်းစုံတွဲများကို ဆက်လက် လက်ထပ်ပေးနိုင်သေးသည်ကို တွေ့ရသဖြင့် အနည်းငယ် နှစ်သိမ့်မှု ရရှိသည်ဟု မှတ်ချက်ပြုသည်။ 

"တချို့အသင်းတော်တွေကတော့ ဒီလိုလက်ထပ်ခြင်းတွေ မလုပ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဆရာတော်တွေက ဒါတွေကို ဆောင်ရွက်တဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးတွေအတွက် ဘာအကျိုးဆက်မှ မရှိစေရဘူးလို့ ပြောကြားထားပါတယ်"

 ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ အပြိုင်အိမ်ထောင်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ သဘောတရားကို နောက်လာမည့် ဘုရားကျောင်းကောင်စီအစည်းအဝေးတွင် လက်ခံလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက မျှော်လင့်သည်။ 

"ဒါဟာ ပစ္စုပ္ပန်နဲ့ အနာဂတ်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်လို့ ကျွန်မ ယုံကြည်ပါတယ်"

ဟု Routasalo က ပြောကြားခဲ့သည်။