**၀၃.၁၁.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

 📰 တနင်္လာနေ့ထုတ် သတင်းများ

• အခွန်ရှောင်ခြင်း၊ 
• အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေခြင်းနှင့် 
• ဖင်လန်၏ 'စီစု' (Sisu) စိတ်ဓာတ်

ဖင်လန်မှ အကျိုးအမြတ်များ နိုင်ငံခြားသို့ စီးဆင်းနေ

Hufvudstadsbladet (HBL) သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်အရ ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ အမြတ်အစွန်းများသည် နိုင်ငံခြားသို့ စီးထွက်နေပြီး Uber ကဲ့သို့သော ကုမ္ပဏီများသည် ဖင်လန်တွင် အခွန် လုံးဝပေးဆောင်မည်မဟုတ်ဟု ခေါင်းစီးတပ်ထားသည်။

ဖင်လန်အခွန်အုပ်ချုပ်ရေးတွင် နှစ် ၂၀ ကျော်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ Timo Puiro က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နည်းပညာကုမ္ပဏီများသည် အခွန်ရှောင်နိုင်သည့် နိုင်ငံများရှိ ၎င်းတို့၏ လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီများထံမှ ကြီးမားသော ချေးငွေများ ရယူကာ အတိုးနှုန်းမြင့်မားစွာ ပြန်လည်ပေးချေခြင်းဖြင့် ဖင်လန်၏ အခွန်အခြေခံကို တိုက်စားနေသည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

• "သူတို့ဟာ ဖင်လန်မှာ အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ အခွန်ကောက်ခံနိုင်တဲ့ အမြတ်အစွန်းကို ဘယ်တော့မှ ရတော့မှာမဟုတ်ဘူး။ အခုရော၊ နောင်မှာရောပေါ့" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

• Facebook၊ Google ကဲ့သို့သော ကမ္ဘာ့နည်းပညာကုမ္ပဏီကြီးများသည် ဖင်လန်သုံးစွဲသူများမှ ရရှိသောအမြတ်အတွက် အခွန်ပေးဆောင်ခြင်းမရှိကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုသည်။ ၎င်း၏ အဆိုအရ ဤအခြေအနေသည် ဖင်လန်ပြည်သူများအတွက် ဝင်ငွေခွန် ပိုများလာပြီး ပင်စင်များ လျော့ကျသွားခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာနှင့် ဒဏ်ကြေးများ

Helsingin Sanomat (HS) က အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခြင်းသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲသာမက ပြည်သူ့အကျပ်အတည်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။

Vantaa မှ အသက် ၄၃ နှစ်အရွယ် မြို့ပြအင်ဂျင်နီယာ Maged Morsi သည် နှစ်နှစ်ကြာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ပြီး အလုပ်လျှောက်လွှာပေါင်း ၅၀၀ ကျော် တင်ခဲ့သော်လည်း အလုပ်မရရှိခဲ့ပေ။ "ကျွန်တော် နောက်ထပ် အခွင့်အရေးရတော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ခံစားရတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

• အလုပ်အကိုင်ဝန်ဆောင်မှုများကို မြူနီစပယ်များသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီးနောက် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး ရက် ၁၀၀ ကျော်ပါက နိုင်ငံတော်မှ မြူနီစပယ်များထံမှ အလုပ်လက်မဲ့အကျိုးခံစားခွင့်များကို ပြန်လည်ရယူသည်။ ဤသို့ "အလုပ်လက်မဲ့ဒဏ်ကြေးများ" ချမှတ်ခြင်းကြောင့် မြူနီစပယ်ဘဏ္ဍာရေးအပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ကြီးမားစွာ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

• Vantaa တစ်မြို့တည်းကပင် မျှော်မှန်းထားသည်ထက် ယူရို ၁၀ သန်း ပိုမိုပေးဆောင်နေရပြီး၊ ဤဒဏ်ကြေးများသည် ဒေသတွင်း ဘတ်ဂျက်များကို ဖိအားပေးနေကြောင်း သတင်းစာက ရေးသားထားသည်။

ဖင်လန်၏ 'စစ်စု' (Sisu) စိတ်ဓာတ်

Ilta-Sanomat သတင်းစာက The Economist မှ ဖင်လန်၏ "စစ်စု" (Sisu) ဟူသော ဓလေ့ဘဝအတွေးအခေါ်ကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ Sisu သည် မဖြစ်နိုင်သောအခြေအနေများတွင်တောင် ခိုင်မာသော ဆုံးဖြတ်ချက်၊ သတ္တိနှင့် ဇွဲသတ္တိတို့ကို ကိုယ်စားပြုသည်။

• ယခင်က ဒိန်းမတ်တို့၏ 'hygge' (နွေးထွေးပျော်ရွှင်မှု) ကို ဥရောပမှ တွေးခေါ်သူများ စိတ်ဝင်စားခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် ပိုမိုခိုင်မာသည့် "stronger stuff" (ခိုင်မာသော စိတ်ဓာတ်) လိုအပ်သည်ဟု The Economist က ဆိုသည်။

• ဖင်လန်လူမျိုးများ၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး သည် နိုင်ငံကို ကာကွယ်ရန် လက်နက်စွဲကိုင်မည်ဟု စစ်တမ်းတစ်ခုက ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် အီတလီ၏ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြသခဲ့သည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံသားဥပဒေ ပြောင်းလဲမှုနှင့် ရှုပ်ထွေးမှုများ

ဖင်လန်ပါလီမန်သည် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ရရှိရန် စည်းမျဉ်းများကို ပိုမိုတင်းကျပ်စေမည့် ဥပဒေကြမ်းကို မကြာသေးမီက အတည်ပြုခဲ့သည်။

• လက်ရှိပြောင်းလဲမှုများသည် လျှောက်ထားသူ၏ ဘဏ္ဍာရေးဖူလုံမှုနှင့် "သမာဓိ" (ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်းမရှိစေရေး) တို့နှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် နိုင်ငံသားလက်မှတ်ရရှိရန် ပိုမိုခက်ခဲစေမည့် အစိုးရ၏ သုံးဆင့်ဗျူဟာ၏ ဒုတိယအဆင့်ဖြစ်သည်။

• ပထမအဆင့်မှာ နိုင်ငံသားလျှောက်ထားသူသည် ဖင်လန်တွင် နေထိုင်ရမည့် အချိန်ကာလ အပေါ် အဓိကထားခဲ့ပြီး၊ တတိယအဆင့်တွင် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် စစ်ဆေးမှု ကို စတင်ကျင့်သုံးမည်ဖြစ်သည်။

• ဤပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုသည် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများအကြား ရှုပ်ထွေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး၊ ဥပဒေအပြောင်းအလဲများက ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားလျှောက်ထားမှုကို မည်သို့သက်ရောက်မည်ကို မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဖင်လန်၏ ရေကန်များနှင့် မြစ်များ: မျိုးစိတ်များ လျော့ကျလာမှုကြောင့် အရေးပေါ် အရေးယူရန် လိုအပ်

ဖင်လန်ပတ်ဝန်းကျင်ရေးရာအဖွဲ့ (Syke) မှ သုတေသီများက ဖင်လန်၏ မြစ်များ၊ ချောင်းများနှင့် ရေကန်များရှိ ရေအောက်ရှိ မျိုးစိတ်များ လျော့ကျလာမှု ကို သတိပေးနေသည်။ အချို့သော အတွင်းပိုင်းရေပြင်တွင် ရေအောက်မျိုးစိတ်များ၏ တစ်ဝက်ကျော် မှာ ရှားပါးလာကြောင်း သုတေသီများက ပြောကြားသည်။

• Syke သုတေသီ Anna Suuronen က သစ်တောပြုန်းတီးမှုများကြောင့် သက်ရောက်မှုရှိသည့် ချောင်းငယ်လေးများတွင် ယခင်က အဖြစ်များသော မျိုးစိတ်များ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် လျော့ကျသွားကြောင်း ပြောကြားသည်။

• အဓိကပြဿနာမှာ သစ်တောနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများ က ရေပြင်များ ပျက်စီးယိုယွင်းမှုကို အထောက်အကူပြုနေခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ရေထဲသို့ အညစ်အကြေးများ စီးဆင်းခြင်း နှင့် ရေညှိများ ပေါက်ပွားခြင်း ကို ဖြစ်စေသည်။

• အကြံပြုချက်များတွင် ရေကာဇုန်များ ပိုမိုထိရောက်စွာ ဖန်တီးခြင်း နှင့် ရေကာကွယ်ရေး စီမံကိန်းများတွင် ဇီဝမျိုးကွဲဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်မှုများကို ပိုမိုထည့်သွင်းခြင်း တို့ ပါဝင်သည်။

အောက်တိုဘာလသည် ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ သာမန်မျှသာဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလလည်း ထိုနည်းအတိုင်း ဖြစ်ဖွယ်ရှိ

ဖင်လန်နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ အောက်တိုဘာလ၏ ပျမ်းမျှအပူချိန်သည် ပုံမှန်ထက် ၁.၅ မှ ၃.၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ပိုမိုပူနွေး ခဲ့သည်။

• ဆွီဒင်နယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် Tornio တွင် မိုးရေချိန် ၁၁၆ မီလီမီတာ ကျော်ဖြင့် မိုးအများဆုံး ရရှိခဲ့သည်။

• ပထမဆုံး ဆီးနှင်းကျခြင်းသည် ပုံမှန်ထက် နောက်ကျခဲ့ပြီး၊ နိုဝင်ဘာလတွင်လည်း သိသာထင်ရှားသည့် ဆီးနှင်းများ ကျရောက်ရန် မဖြစ်နိုင် ကြောင်း ဥရောပ အလယ်အလတ်အကွာအဝေး ရာသီဥတုခန့်မှန်းရေးစင်တာ (ECMWF) က ခန့်မှန်းထားသည်။

တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ရများ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်လာ

တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ရများကြားတွင် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ယင်းသည် နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေ ဖြစ်ကြောင်း အဆင့်မြင့်ပညာတတ်များ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Akava ၏ ဥက္ကဋ္ဌ Maria Löfgren က ပြောကြားခဲ့သည်။

• ဩဂုတ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အလုပ်လက်မဲ့ ဦးရေ စုစုပေါင်း ၃၀၀,၀၀၀ ရှိရာ၊ အလုပ်လက်မဲ့များ၏ ၁၉.၃% နီးပါးသည် အဆင့်မြင့်ပညာတတ်များ ဖြစ်သည်။

• အဆင့်မြင့်ပညာတတ်များကြားတွင် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှ ယခုနှစ် ဩဂုတ်လအထိ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် တိုးလာခဲ့သည်။ ဟယ်လ်စင်ကီ တွင်မူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် တိုးလာခဲ့သည်။

• Akava ဥက္ကဋ္ဌ Maria Löfgren က အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေစဉ်အတွင်း မိမိတို့၏ အရည်အချင်းများကို ဆက်လက်မြှင့်တင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။