ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် မျိုးကွဲသစ် Nimbus ပျံ့နှံ့နေ

 ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် အခြေအနေ

ဖင်လန်နိုင်ငံတွင်လည်း Nimbus မျိုးကွဲကြောင့် ဖြစ်ပွားသော ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုများကို တွေ့ရှိခဲ့ရပြီဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုများ တိုးလာနေပြီး ဖင်လန်နိုင်ငံသို့လည်း ထိုလမ်းကြောင်း ရောက်ရှိလာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် မျိုးကွဲသစ်တစ်ခုသည် ကမ္ဘာ့နေရာအချို့တွင် ကူးစက်မှုနှုန်းကို တိုးမြှင့်လျက်ရှိကြောင်း ယခင်က အစီရင်ခံခဲ့သည်။ ထိုမျိုးကွဲအသစ်ကို NB.1.8.1 သို့မဟုတ် Nimbus ဟု သိရှိရသည်။

ဟယ်လ်ဆင်ကီးနှင့် Uusimaa ဆေးရုံခရိုင် (HUS) ရောင်ရမ်းမှုဌာနမှ ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ အကြီးအကဲဆရာဝန် Ville Holmberg ၏ အဆိုအရ WHO သည် Nimbus ကို စောင့်ကြည့်ရမည့် မျိုးကွဲအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

Holmberg က Nimbus ကူးစက်မှုများသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် တိုးလာနေပြီး ၎င်းသည် ဒုတိယအဖြစ်အများဆုံး မျိုးကွဲဖြစ်နေပြီဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ဤမျိုးကွဲကို ဆွီဒင်၊ ဂျာမနီနှင့် ပြင်သစ်တို့အပါအဝင် အခြားနေရာများတွင်လည်း တွေ့ရှိရသည်။

ဖင်လန်အမျိုးသားကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအင်စတီကျူ (THL) မှ ကူးစက်ရောဂါ အထူးကုဆရာဝန် Jaakko Silvola ၏ အဆိုအရ ဤမျိုးကွဲကို ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် သီးခြားဖြစ်စဉ်အနည်းငယ်၌ တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

"အေးချမ်းတဲ့ ဆောင်းရာသီပြီးနောက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အပေါ် လူဦးရေရဲ့ ကိုယ်ခံစွမ်းအား အနည်းငယ် လျော့ကျသွားပုံရပါတယ်။ ဆောင်းဦးကာလ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးတဲ့နောက် အချိန်ကြာမြင့်တာလည်း ပါပါတယ်။ ဒါတွေက မျိုးကွဲအသစ် ပျံ့နှံ့ဖို့ အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်"

ဟု Silvola က ပြောကြားခဲ့သည်။

Holmberg ၏ အဆိုအရ မျိုးကွဲအသစ်သည် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့နေကြောင်း ညွှန်ပြမှုများ ရှိသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ပိုမိုပြင်းထန်သော ရောဂါကို ဖြစ်စေပုံမရဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

Nimbus ၏ ရောဂါလက္ခဏာများ သည် ယခင်မျိုးကွဲများနှင့် ဆင်တူသည်။ ၎င်းတို့မှာ ဖျားနာခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် ကြွက်သားများ နာကျင်ခြင်း တို့ဖြစ်သည်။ Holmberg ၏ အဆိုအရ ကိုရိုနာကာကွယ်ဆေးဟောင်းများသည်လည်း ဤမျိုးကွဲကို ထိရောက်မှုရှိသည်။

ဖင်လန်နှင့် ဥရောပတစ်ဝန်းတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အခြေအနေသည် နွေဦးကာလတစ်လျှောက်လုံး တည်ငြိမ်ခဲ့ကြောင်း Holmberg က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆေးရုံတွင် လူနာအနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။ Silvola ၏ အဆိုအရ ဓာတ်ခွဲခန်းမှ အတည်ပြုထားသော ကိုရိုနာကူးစက်မှု ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကို အပတ်စဉ် တွေ့ရှိနေရသည်။

ဥရောပတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွားမှုများသည် ကြာရှည်စွာ တည်ငြိမ်ပြီးနောက် အချို့နိုင်ငံများတွင် စတင်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

"ဥရောပရောဂါကာကွယ်ရေးနှင့် ထိန်းချုပ်ရေးရုံး (European Office for Disease Prevention and Control) ရဲ့ ခန့်မှန်းချက်တွေအရ နွေနှောင်းပိုင်းနဲ့ ဆောင်းဦးရာသီအတွင်း ဖြစ်ပွားမှုအရေအတွက်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆောင်းဦးကာလက ကိန်းဂဏန်းတွေနဲ့ ဆင်တူတဲ့အထိ မြင့်တက်လာပါလိမ့်မယ်"

ဟု Holmberg က ပြောကြားခဲ့သည်။

Holmberg ၏ အဆိုအရ ပြီးခဲ့သည့် ဆောင်းဦးရာသီက ဆေးရုံတင်ကုသမှု လိုအပ်သော သက်ကြီးလူနာအရေအတွက် တိုးလာခဲ့သော်လည်း အထူးကြပ်မတ်ကုသမှု လိုအပ်သူအရေအတွက်မှာမူ နည်းပါးနေဆဲဖြစ်သည်။

Silvola ၏ အဆိုအရ THL သည် ဖင်လန်နှင့် အနီးအနားဒေသများရှိ ကိုရိုနာအခြေအနေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်။

"ဥရောပမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် လှုပ်ရှားမှု တိုးလာနေတယ်ဆိုတဲ့ ညွှန်ပြမှုအချို့ ရှိပါတယ်။ အခုထိတော့ ဆေးရုံတက်ရတဲ့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး သိသိသာသာ တိုးလာတယ်လို့ မသတင်းပို့ရသေးပါဘူး"

ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

နွေရာသီကာလအတွင်း တုပ်ကွေး၊ adenovirus နှင့် RSV (အဓိကအားဖြင့် ကလေးငယ်များအတွက် အန္တရာယ်ရှိသော) ဗိုင်းရပ်စ်များကိုလည်း အရေအတွက် အနည်းငယ်သာ တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

တုပ်ကွေးရောဂါ ကူးစက်မှုသည် ပုံမှန်ထက် ပိုမိုပြင်းထန်ပြီး ကြာမြင့်ခဲ့ကာ ခရစ္စမတ်မှ မေဒေးအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုအခါ ငြိမ်သက်သွားပြီဟု Holmberg က ပြောကြားခဲ့သည်။ Silvola ၏ အဆိုအရ norovirus ကူးစက်မှုများသည် နွေဦးနှင့် နွေဦးအစောပိုင်းတွင် ပုံမှန်အတိုင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း ထူးခြားစွာ မြင့်မားခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

Holmberg က အစာအိမ်ရောဂါ အသေးစားဖြစ်ပွားမှုများသည် နွေရာသီပွဲတော်များ သို့မဟုတ် အခြားလူအများအပြုံလိုက် ပါဝင်သော အခမ်းအနားများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပြီး တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးကို ဂရုစိုက်ရန် အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒါ့အပြင် တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ် အမျိုးအစား ဒါဇင်ပေါင်းများစွာလည်း ပျံ့နှံ့နေသည်။

"အခုကူးစက်ရောဂါတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် နွေရာသီအခြေအနေက တကယ်ကို ကောင်းပါတယ်"

ဟု Holmberg က ပြောကြားခဲ့သည်။

Silvola ၏ အဆိုအရ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ရာသီထက် ယခုရာသီတွင် သဘာဝငှက်များကြားတွင် ငှက်တုပ်ကွေး ကို ပိုမိုတွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ သို့သော် ဖင်လန်တွင် လူသားများ၌ ရောဂါကို မတွေ့ရှိရသေးပေ။

"THL က ငှက်တုပ်ကွေး ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့သူတွေ၊ ဆိုလိုတာက အလုပ်မှာဖြစ်စေ တခြားနည်းလမ်းနဲ့ဖြစ်စေ ရောဂါနဲ့ ထိတွေ့နိုင်ခြေရှိတဲ့သူတွေ၊ ကျန်းမာရေးဌာနကနေ ငှက်တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံဖို့ လျှောက်ထားကြဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်"

ဟု Silvola က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖင်လန်ကျန်းမာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအင်စတီကျူ၏ အဆိုအရ လာမည့်ဆောင်းဦးရာသီတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်ဆေး ထပ်ဆောင်းထိုးနှံရန် ကို အသက် ၇၅ နှစ်အထက် လူများနှင့် အချို့သော အန္တရာယ်ရှိအုပ်စုဝင်များအတွက် အကြံပြုထားသည်။ အပြင်းအထန် ကိုယ်ခံအားကျဆင်းနေသူများ၊ သူနာပြုအိမ်များတွင် နေထိုင်သော သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ မိသားစုစောင့်ရှောက်မှု ခံယူနေသူများနှင့် ပုံမှန်အိမ်တွင်းစောင့်ရှောက်မှု ခံယူနေသူများအတွက်လည်း ထပ်ဆောင်းထိုးနှံရန် အကြံပြုထားသည်။

အသက် ၁၈ နှစ်အထက်ဖြစ်ပြီး ပြင်းထန်သော COVID-19 ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိသော ရောဂါများစွာရှိသူများအတွက်လည်း ထပ်ဆောင်းထိုးနှံရန် အကြံပြုထားသည်။