ဖင်လန်ဝန်ကြီးချုပ် Orpo က မြင့်တက်လာသော အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းနှင့် အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ အလုပ်အကိုင် ဆုံးရှုံးမှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် Turku မြို့ရှိ ကျောင်းတစ်ကျောင်းတွင် မိန်းကလေးငယ် ၂၃၀ ခန့် လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးခံခဲ့ရမှုအား ရဲတပ်ဖွဲ့က စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပြီး၊ Lapland ဒေသအနှံ့ တောမီးများ ဆက်လက်လောင်ကျွမ်းနေသည်။ ဟယ်လ်စင်ကီးတွင် ဆယ်ကျော်သက် မိန်းကလေးနှစ်ဦး သေဆုံးမှုအား ရဲတပ်ဖွဲ့က လူမှုမီဒီယာ စကားဝိုင်းများကို စစ်ဆေးနေပြီး၊ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း "အပူပိုင်းညများ" ဖြစ်ပေါ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။
၁။ ဝန်ကြီးချုပ် Orpo: "ဒီအလုပ်လက်မဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေဟာ စိတ်မချမ်းမြေ့စရာတွေပါ"
ဖင်လန်ဝန်ကြီးချုပ် Petteri Orpo (NCP) ဦးဆောင်သော အစိုးရသည် ၎င်းတို့၏ သက်တမ်းအတွင်း အလုပ်အကိုင်ပေါင်း ၁၀၀,၀၀၀ ဖန်တီးရန် ပန်းတိုင်ထားရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ဖင်လန်၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အစိုးရစတင်တာဝန်ယူချိန်ကထက် အလုပ်အကိုင်ရရှိသူ ၆၄,၀၀၀ ဦး လျော့နည်းခဲ့သည်။
ဖင်လန်၏ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည် ယခုနှစ် ဒုတိယသုံးလပတ်တွင် ၁၀.၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာသည် ဟု အဆိုပါအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။ "ဒီအလုပ်အကိုင် ကိန်းဂဏန်းတွေက စိတ်မချမ်းမြေ့စရာပါပဲ။ ငြင်းလို့မရပါဘူး" ဟု ဝန်ကြီးချုပ် Orpo က နယူးယောက်မှ Yle သတင်းဌာနသို့ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ယခု တနင်္လာနေ့မှစ၍ ကုလသမဂ္ဂ၏ ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်နိုင်ငံရေးဖိုရမ်သို့ တက်ရောက်နေခြင်းဖြစ်သည်။
"ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လှုပ်ရှားလာစေဖို့ ဆက်လက် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်သွားရပါမယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ Orpo ၏ အမြင်တွင် အစိုးရသည် အလုပ်အကိုင်မြှင့်တင်ရန် မှန်ကန်သည့် အရာများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ၏ အစိုးရအဖွဲ့၏ ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးပွဲများကလည်း ဖင်လန်စီးပွားရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။
ဝန်ကြီးချုပ် Orpo က စီးပွားရေးတွင် ကောင်းမွန်သည့် လက္ခဏာများကိုလည်း တွေ့မြင်ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် Fazer ၏ Lahti ရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ဒေတာစင်တာ စီမံကိန်းအမျိုးမျိုး၊ နှင့် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် အလုပ်နေရာအရေအတွက် တိုးလာခြင်းတို့ကို ၎င်းက ဖော်ပြခဲ့သည်။ "ဒီတော့ ဒီအခြေအနေက မျှော်လင့်ချက်မဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မတည်ငြိမ်မှုတွေကို ဖယ်ရှားပစ်ရပါမယ်။ အဲဒီနောက်မှာ စီးပွားရေး တိုးတက်လာမယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
အစိုးရ၏ ဖြတ်တောက်မှုများက အမျိုးသမီးများကို အဆိုးဆုံး ထိခိုက်
ဝန်ကြီးချုပ် Orpo အစိုးရလက်ထက်တွင် အမျိုးသမီးများ၏ အလုပ်အကိုင်သည် အမျိုးသားများထက် သိသိသာသာ ပိုမိုကျဆင်းခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများအတွက် ၄၆,၀၀၀ ဦး လျော့ကျခဲ့ပြီး အမျိုးသားများအတွက် ၁၈,၀၀၀ ဦး လျော့ကျခဲ့သည်။
ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာန၏ လုပ်သားအင်အား စစ်တမ်းအရ ဇွန်လတွင် ဤမညီမျှမှု ဆက်လက်ကြီးထွားခဲ့သည်။ တစ်နှစ်တာကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော အမျိုးသမီးဦးရေ ၂၀,၀၀၀ ဦး လျော့နည်းခဲ့ပြီး အမျိုးသားများ၏ အလုပ်အကိုင်မှာမူ ၃,၀၀၀ ဦးသာ လျော့နည်းခဲ့သည်။
ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာနက ဤကွာဟမှုကို အမျိုးသားများ ဦးဆောင်သော ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် နွေဦးရာသီမှစ၍ ပြန်လည်နာလန်ထူလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ လက်လီရောင်းဝယ်ရေးကဲ့သို့ အမျိုးသမီးများ ဦးဆောင်သော ကဏ္ဍများတွင်မူ အလုပ်အကိုင် ဆက်လက်ကျဆင်းနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ လက်လီကဏ္ဍတွင် ဧပြီလမှ ဇွန်လအထိ အလုပ်အကိုင်သည် တစ်နှစ်တာကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၀,၀၀၀ ခန့် နည်းပါးခဲ့သည်။
ပြည်သူ့ကဏ္ဍတွင် ကုန်ကျစရိတ်လျှော့ချမှုများကလည်း အမျိုးသမီးများကို ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အလုပ်အကိုင် ၆,၀၀၀ ဦး လျော့နည်းခဲ့ပြီး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အခြားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင်မူ တစ်နှစ်တာကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော အမျိုးသမီး ၉,၀၀၀ ဦး လျော့နည်းခဲ့သည်။
စီးပွားရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်ထောက်အတွင်းဝန် Elina Pylkkänen က လူမှုဖူလုံရေးဒေသများတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော စီးပွားရေးအခက်အခဲများကြောင့် အလုပ်ထုတ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရာ အမျိုးသမီးများ၏ အလုပ်အကိုင်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်ဟု အတည်ပြုခဲ့သည်။ လူမှုရေးနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ကဏ္ဍများရှိ အလုပ်သမားအများစုမှာ အမျိုးသမီးများ ဖြစ်ကြသည်။
အစိုးရပန်းတိုင်နှင့် ဝေးကွာသော လက်တွေ့အခြေအနေ
၎င်း၏ အစီအစဉ်အရ ဝန်ကြီးချုပ် Orpo ၏ အစိုးရသည် ၂၀၂၇ ခုနှစ်အထိ အလုပ်အကိုင်အသစ် ၁၀၀,၀၀၀ ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လာမည့် ၂၁ လအတွင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော လူဦးရေ ၁၆၄,၀၀၀ ဦး တိုးလာရန် လိုအပ်သည်။
အလုပ်အကိုင် အလွန်လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်ဟု ယူဆသည်။ ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာန၏ အဆိုအရ COVID ကန့်သတ်ချက်များ ရုပ်သိမ်းခဲ့သော ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း အလုပ်အကိုင် ၁၂၄,၀၀၀ ဦးအထိ တိုးတက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း သုံးနှစ်တာကာလတွင် အလုပ်အကိုင် ၁၀၅,၀၀၀ ဦး တိုးတက်ခဲ့သည်။
စီးပွားရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်ဝန်ကြီးဌာနမှ Elina Pylkkänen က စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် အစိုးရ၏ ပန်းတိုင်ကို အောင်မြင်နိုင်သေးသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ "ဥရောပသမဂ္ဂအဆင့်မှာ ကြီးမားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ပြုလုပ်နေပါတယ်။ ဥပမာ- ကာကွယ်ရေးမှာပေါ့။ ဂျာမနီက ဥပမာအားဖြင့် အခြေခံအဆောက်အအုံအသစ်တွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးစက်မှုလုပ်ငန်းမှာ အကြီးအကျယ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေပါတယ်။ ဒီအစီအမံတွေက ဖင်လန်စီးပွားရေးအပေါ် ကောင်းမွန်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ သေချာပေါက် ရှိလာမှာပါ" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
၂။ ဈေးနှုန်းကြောင့် မဟုတ်၊ ကောင်းမွန်သော အိမ်ငှားမရှိခြင်းဟု မြို့တော်နယ်မြေ အိမ်ရှင်ပြော
အိမ်ငှားအေးဂျင့်တစ်ဦး၏ အဆိုအရ လက်ရှိအချိန်သည် အိမ်ငှားဈေးကွက် ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။ အိမ်ခြံမြေရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ Juha Parviainen သည် မတ်လကတည်းက ၎င်း၏ အရှေ့ဟယ်လ်စင်ကီးရှိ တိုက်ခန်းတစ်ခန်းအတွက် အိမ်ငှားရှာဖွေရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။
"ကျွန်တော် ငှားရမ်းခကို ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချခဲ့ပြီးပါပြီ၊ ဒါပေမဲ့ သင့်တော်တဲ့ အိမ်ငှားရှာဖို့ ခက်နေတုန်းပဲ" ဟု ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။ ပြဿနာမှာ ဈေးနှုန်းကြောင့် မဟုတ်တော့ဘဲ ကောင်းမွန်သော အိမ်ငှားများကို ရှာဖွေရန် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုခန့် အိမ်ခြံမြေရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သော Parviainen သည် မြို့တော်နယ်မြေနှင့် ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ အခြားဒေသများတွင် တိုက်ခန်းများစွာ ပိုင်ဆိုင်သည်။ သို့သော် ဟယ်လ်စင်ကီးရှိ အခြေအနေသည် ထူးခြားကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ လစ်လပ်နေသော တိုက်ခန်းများကို ဖြည့်ဆည်းရန်အတွက် ၎င်းသည် တစ်ပတ်ခြားတစ်ခါ ပြသမှုများ စီစဉ်သည်။ "ငါးခုလောက် ပြသဖို့ ချိန်းထားရင် တစ်ယောက်ပဲ လာပြတယ်" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ကျန်သူများသည် လာတော့မည် မဟုတ်ကြောင်းပင် အကြောင်းမကြားကြဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာနက မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်မှာ မြို့တော်နယ်မြေရှိ ပုဂ္ဂလိကငွေကြေးဖြင့် ငှားရမ်းသည့် အိမ်ခြံမြေများ၏ ငှားရမ်းခများသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ် (အေဂျင်စီ စတင်စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့သည့်အချိန်) မှစ၍ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကျဆင်းခဲ့သည်။ ဒုတိယသုံးလပတ်တွင် ဒေသတွင်း ငှားရမ်းခများသည် တစ်နှစ်တာကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၀.၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံ၏ ကျန်ဒေသများတွင်မူ ငှားရမ်းခများသည် တစ်ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး တိုးလာခဲ့သည်။
အထူးသဖြင့် စတူဒီယိုတိုက်ခန်းများ၏ ငှားရမ်းခများသည် မြို့တော်နယ်မြေ၏ မြို့ကြီးသုံးမြို့ဖြစ်သော ဟယ်လ်စင်ကီး၊ Espoo နှင့် Vantaa တို့တွင် ကျဆင်းခဲ့သည်။ Korhonen က ကျဆင်းရခြင်းအကြောင်းရင်းမှာ ထောက်ပံ့မှု ပိုလျှံခြင်း၊ ဆိုလိုသည်မှာ ငှားရမ်းလိုသူများထက် တိုက်ခန်းလွတ်များ ပိုများခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်သည်။
နိုင်ငံ၏ အခြားဒေသများကို ရည်ညွှန်း၍ Korhonen က ထောက်ပံ့မှုနှင့် လိုအပ်ချက်အကြား ပိုမိုကောင်းမွန်သော မျှတမှုရှိပြီး ထိုနေရာများရှိ ငှားရမ်းခများသည် ကုန်ကျစရိတ်များ၏ ယေဘုယျတိုးတက်မှုကို ထင်ဟပ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။
အိမ်ငှားဈေးကွက်
အိမ်ငှားအေးဂျင့် Henri Haaksiala ၏ အဆိုအရ လက်ရှိအချိန်သည် အိမ်ငှားဈေးကွက် ဖြစ်နေသည်။ "လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်လောက်ကဆိုရင် ငှားရမ်းတဲ့ တိုက်ခန်းတွေက အကုန်ပြည့်နေသလောက်ပါပဲ။ အခုတော့ ကောင်းမွန်တဲ့ အိမ်ငှားတွေအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုက ပြင်းထန်ပြီး တိုက်ခန်းတွေက ပိုကြာကြာ လစ်လပ်နေပါတယ်။ အိမ်ရှင်တွေက လနဲ့ချီပြီး လစ်လပ်နေတဲ့ အန္တရာယ်ကို မလိုချင်တော့တဲ့အတွက် ဈေးနှုန်းတွေက ပိုပြီး ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ် ဖြစ်လာပါတယ်" ဟု Haaksiala က ရှင်းပြခဲ့သည်။
လက်ရှိအခြေအနေသည် အချိန်အတော်ကြာကတည်းက ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အိမ်ငှားများ၏ ညှိနှိုင်းမှု အနေအထားသည် ခိုင်မာကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတို့သည် ရွေးချယ်စရာများစွာ ရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ လက်ရှိအခြေအနေသည် ယခုဆောင်းဦးတွင် ကျောင်းစတင်မည့် ကျောင်းသားများနှင့် နေထိုင်ရန် နေရာအသစ် ရှာဖွေနေသူများအတွက် အထူးကောင်းမွန်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းတို့သည် ယခင်ကထက် နည်းပါးသော ဈေးနှုန်းဖြင့် သင့်တော်သော နေရာကို ပိုမိုရှာဖွေနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ Haaksiala ၏ အဆိုအရ ယခုအခါ ညှိနှိုင်းရန် နေရာပိုများလာပြီဖြစ်သည်။
အိမ်ရှင်များသည် ပြောင်းလဲလာသော ဈေးကွက်အခြေအနေများကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ငှားရမ်းခအတွက် စပေါ်ငွေပမာဏကို လျှော့ချခြင်း သို့မဟုတ် အိမ်ငှားများအတွက် ငှားရမ်းမှု စာချုပ်ချုပ်ဆိုရန် ပိုမိုလွယ်ကူစေမည့် အခြားအစီအမံများကို ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုခဲ့သည်။ "ငှားရမ်းခတွေ ကျဆင်းပြီး အိမ်ငှားတွေအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှု ပိုပြင်းထန်လာတဲ့အခါ နှစ်လစာ စပေါ်ငွေ တောင်းခံတာက ပုံမှန်အားဖြင့် မသင့်တော်တော့ပါဘူး။ အော်ပရေတာကြီးအများစုက စပေါ်ငွေ မလိုဘဲ တိုက်ခန်းတွေ ပေးပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကလည်း တိုက်ခန်းလွတ်နေရင် တိုက်ခန်းကို အနည်းငယ် တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ စဉ်းစားသင့်ပါတယ်" ဟု Haaksiala က ပြောကြားခဲ့သည်။
အစိုးရ၏ အိမ်ရာအကျိုးခံစားခွင့် အစီအမံများ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကလည်း ငှားရမ်းခ ဈေးကွက်ကို သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။ သြဂုတ်လတွင် အပြောင်းအလဲများ အသက်ဝင်လာသောအခါ ကျောင်းသားများသည် ယေဘုယျအိမ်ရာအကျိုးခံစားခွင့်များ ရရှိတော့မည်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့သည် ပိုမိုတတ်နိုင်သော နေထိုင်မှုအစီအမံများကို ရှာဖွေလာနိုင်ကြောင်း ဖင်လန်စာရင်းအင်းဌာန၏ အကြီးအကဲ Martti Korhonen က ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခုအခါ အခြေအနေသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်မတိုင်မီကကဲ့သို့ ဖြစ်နေသည်။ ထိုစဉ်က ကျောင်းသားများသည် ၎င်းတို့၏ ကျောင်းသားဘဏ္ဍာရေးအကူအညီ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် အိမ်ရာထောက်ပံ့မှုများကို ရရှိခဲ့သည်။ ထိုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အဆင့်မြင့်ပညာရေး ကျောင်းသားအများစုသည် အိမ်ရာထောက်ပံ့မှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရာ ယေဘုယျအိမ်ရာအကျိုးခံစားခွင့်များကို ရှာဖွေရန် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ လာမည့်အပြောင်းအလဲများက နေရာအသီးသီးတွင် အမျိုးမျိုးသော သက်ရောက်မှုများ ရှိလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ "အထူးသဖြင့် အငှားအိမ်အသစ်တွေ ဒါမှမဟုတ် ဈေးကြီးလွန်းတဲ့ အငှားအိမ်တွေ များလွန်းတဲ့နေရာတွေမှာပေါ့" ဟု Korhonen က ပြောကြားခဲ့သည်။
၃။ ရဲတပ်ဖွဲ့- ကျောင်းဝတ်လဲခန်းတွင် မိန်းကလေး ၂၃၀ အား လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးမှု
Turku မြို့ရှိ St Olofsskolan ကျောင်း၏ မိန်းကလေးဝတ်လဲခန်းတွင် တရားမဝင် လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးမှုကိစ္စကို ရဲတပ်ဖွဲ့က စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း အနောက်တောင်ဖင်လန် ရဲတပ်ဖွဲ့ဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့က သံသယရှိသူမှာ ကျောင်းတွင် စာသင်ခန်းအကူအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သော လူငယ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ဝတ်လဲခန်းတွင် ဗီဒီယိုကင်မရာ ထားရှိ၍ မိန်းကလေးငယ် ၂၃၀ ခန့်ကို လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ St Olofsskolan သည် ဆွီဒင်ဘာသာစကားပြော ကျောင်းသားများအတွက် အခြေခံပညာ (၇-၉ တန်း) ကို သင်ကြားပေးသော ကျောင်းဖြစ်သည်။
အာဏာပိုင်များက ရာဇဝတ်မှုများသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နွေဦးရာသီအထိ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု သံသယရှိသည်။ စုံထောက်စစ်ဆေးရေးမှူး Maria Sainio ၏ အဆိုအရ ထိုကာလမတိုင်မီ သို့မဟုတ် ထိုကာလနောက်ပိုင်းတွင် လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးမှုများ မဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများက အတည်ပြုခဲ့သည်။
သံသယရှိသော ရာဇဝတ်မှုအများစုတွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းတို့နှင့် ပတ်သက်၍ ကနဦးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ဖွင့်လှစ်ခြင်းကို တားဆီးထားသည်။ သို့သော်လည်း ၃၅ မှုတွင် လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးထားသော ဗီဒီယိုများတွင် ကလေးငယ်များ အဝတ်အစားမဲ့ပုံစံဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်မှု ရာဇဝတ်မှုများ၏ သားကောင်များ ဖြစ်ခဲ့သည်ကို ပြသနေသည်ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
"ဒီအမှုတွေမှာတော့ [အမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့] ဥပဒေအရ အချိန်ကန့်သတ်ချက် မရှိပါဘူး၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ကတော့ သားကောင်တွေနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဆက်သွယ်သွားမှာပါ" ဟု Sainio က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိခိုက်ခံစားရသော ကလေးငယ်များနှင့် ၎င်းတို့၏ မိဘများထံသို့ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ အကြောင်းကြားစာများကို ယခုလအစောပိုင်းတွင် ပေးပို့ခဲ့သည်။
တာဝန်ရှိသူများ မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆန်
Yle ၏ ဆွီဒင်ဘာသာစကားဖြင့် ထုတ်လွှင့်သော ဒေသဆိုင်ရာ သတင်းဗျူရိုက Turku မြို့တော်၏ ဆွီဒင်ဘာသာစကား ပညာရေးမှူး Lilian Kjellman ကို ဤကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၎င်းက ရဲတပ်ဖွဲ့သို့ မေးမြန်းရန် ညွှန်ကြားကာ ယခုအဆင့်တွင် မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ Yle Svenska ၏ အဆိုအရ ကျောင်းအုပ် Krister Karlsson လည်း မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။
သံသယရှိသူကို ထိန်းသိမ်းခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ တရားမဝင် လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးမှုနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်မှု ရာဇဝတ်မှုများအပြင် အဆိုပါ အမျိုးသားသည် ညစ်ညမ်းပုံရိပ်များ ဖြန့်ဝေမှုဖြင့်လည်း သံသယရှိနေသည်။ "ကနဦးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအတွင်း လျှို့ဝှက်ရိုက်ကူးထားသော ဗီဒီယိုများကို မည်သည့်နေရာတွင်မှ ဖြန့်ဝေခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း မပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါ။ ညစ်ညမ်းပုံရိပ် ဖြန့်ဝေမှု၏ ရာဇဝတ်မှု သတ်မှတ်ချက်တွင် ထိုသို့သော ပုံရိပ်ကို ထုတ်လုပ်ခြင်း (ဤကိစ္စတွင် တရားမဝင် ဓာတ်ပုံရိုက်ခြင်း) ပါဝင်သောကြောင့် ဤ [ရာဇဝတ်မှု] သတ်မှတ်ချက်ကိုလည်း အမှုတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါမည်" ဟု စုံထောက်စစ်ဆေးရေးမှူး Sainio က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ ယင်းအမျိုးသားကို မေလတွင် အာဏာပိုင်များ သိရှိခဲ့သည့် အခြားတရားမဝင် ရိုက်ကူးမှုတစ်ခုတွင်လည်း သံသယရှိနေသည်။
၄။ Lapland ဒေသအနှံ့ တောမီးများ လောင်ကျွမ်း၊ ရဟတ်ယာဉ်များ မီးငြှိမ်းသတ်ရေးတွင် အကူအညီပေး
ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ဖင်လန်နိုင်ငံ Lapland ဒေသအနှံ့ တောမီးများစွာ လောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် Savukoski, Utsjoki, Pello နှင့် Kemijärvi တို့တွင် တောမီး ၅ နေရာ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း Lapland ကယ်ဆယ်ရေးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
Utsjoki တွင် ကီလိုမီတာ ၅၀ ခန့် ကွာဝေးသော မီးနှစ်နေရာ ရှိပြီး Pello မီးသည် Rovaniemi–Kolari နယ်စပ်အနီးတွင် ဖြစ်သည်။ Kemijärvi ရှိ Jumiskonperä တွင် မီးကြောင့် မြေ ၃ ဟက်တာခန့် ပျက်စီးခဲ့ပြီး မီးပြန်မလောင်စေရန် စောင့်ကြည့်နေသည်။
Rovaniemi, Savukoski, Ivalo, Kemijärvi, Pello, နှင့် Kittilä တို့တွင် အခြားတောမီးများကို ငြှိမ်းသတ်ပြီးစီးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဒေသတွင်း အဆောက်အဦမီး နှစ်ခုလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
ဒါဇင်နှင့်ချီသော မီးနှင့် မီးခိုး မြင်တွေ့ရမှုများ အင်္ဂါနေ့နှင့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့အကြားတွင် ကယ်ဆယ်ရေးဝန်ဆောင်မှုများသည် မီးနှင့် မီးခိုးမြင်တွေ့ရမှုများနှင့် ပတ်သက်သော ဖြစ်စဉ် ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကို တုံ့ပြန်ခဲ့ရပြီး ကယ်ဆယ်ရေးသမားများကို အလုပ်များစေခဲ့သည်။ နယ်ခြားစောင့်တပ်မှ ရဟတ်ယာဉ်နှစ်စီးနှင့် Kouvola အနီးရှိ Utti မှ ဖင်လန်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့မှ ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးတို့သည် မီးငြှိမ်းသတ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပစ္စည်းကိရိယာများ သယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် အကူအညီပေးလျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် Lapland အနှံ့အပြားမှ စာချုပ်ချုပ်ထားသော မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင် အများအပြားလည်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
မီးဖွင့်ခြင်းကို တားမြစ်ထား ကယ်ဆယ်ရေးဝန်ထမ်းများက Lapland ၏ မကြာသေးမီက အပူလှိုင်းပြီးနောက် ဒေသတွင်း မြေမျက်နှာပြင်သည် အလွန်ခြောက်သွေ့နေဆဲဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။ မိုးကြိုးမုန်တိုင်းများစွာ ဖြတ်သန်းခဲ့သော်လည်း မိုးရေများစွာ မရွာသွန်းခဲ့ပေ။ "အခုအချိန်မှာတော့ အရမ်းဂရုစိုက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် စီးကရက်ဖင်က ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ မီးစလောင်နိုင်ပါတယ်" ဟု Lapland ကယ်ဆယ်ရေးဌာနမှ တာဝန်ကျ မီးသတ်အကြီးအကဲ Kimmo Partanen က ပြောကြားခဲ့သည်။
တာဝန်ရှိသူများက မီးခိုး သို့မဟုတ် မီးများကို သတင်းပို့သော နိုင်ငံသားများကို မီးငြှိမ်းသတ်ရေးလုပ်ငန်းများကို အရှိန်မြှင့်တင်နိုင်ရန် တိကျမှန်ကန်သော တည်နေရာကို ဖော်ပြပေးရန်လည်း တောင်းဆိုခဲ့သည်။ တိကျသောတည်နေရာများကို မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းများရှိ မြေပုံအက်ပ်များမှတစ်ဆင့် စစ်ဆေးနိုင်သည်။ ဌာနက တောမီးသတိပေးချက်များ အသက်ဝင်နေစဉ်အတွင်း မီးဖွင့်ခြင်းကို တင်းကြပ်စွာ တားမြစ်ထားကြောင်းလည်း မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် သတိပေးချက်များသည် Enontekiö မှလွဲ၍ Lapland တစ်ခုလုံးကို အကျုံးဝင်သည်။ မီးဖွင့်ခြင်းဆိုသည်မှာ စခန်းမီး သို့မဟုတ် အခြားမည်သည့် မီးတောက်မဆို ဖြစ်သည်။
၅။ ဟယ်လ်စင်ကီး ရဲတပ်ဖွဲ့- ဆယ်ကျော်သက် မိန်းကလေးနှစ်ဦး သေဆုံးမှုအတွက် လူမှုမီဒီယာ စစ်ဆေးမှု
ဟယ်လ်စင်ကီး ရဲတပ်ဖွဲ့သည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကုန်က Jätkäsaari ရပ်ကွက်ရှိ အဆောက်အဦခေါင်မိုးပေါ်မှ ပြုတ်ကျ၍ သေဆုံးခဲ့သော ဆယ်ကျော်သက် မိန်းကလေးနှစ်ဦး၏ လူမှုမီဒီယာ စကားဝိုင်းများကို အခြားသူများ ပါဝင်ပတ်သက်မှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် အနီးကပ် စိစစ်နေသည်။
စနေနေ့က ၁၅ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးနှစ်ဦးနှင့် ပတ်သက်သော ဝမ်းနည်းဖွယ် ဖြစ်စဉ်ပြီးနောက် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု စတင်ခဲ့ရာတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ၎င်းတို့၏ သေဆုံးမှုတွင် ရာဇဝတ်မှု သို့မဟုတ် မတော်တဆမှု ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိဟု သံသယမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ Yle ၏ အချက်အလက်များအရ ရဲတပ်ဖွဲ့သည် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှု ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်သော်လည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုသည် အစောပိုင်းအဆင့်တွင်သာ ရှိနေသေးပြီး အချက်အလက်များ ပိုမိုလိုအပ်နေသည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့က ဤသဘောသဘာဝ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အများပြည်သူသိအောင် ထုတ်ပြန်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသော ဥပဒေကို ကိုးကား၍ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို မှတ်ချက်ပေးခြင်း မရှိသေးပေ။
ဒစ်ဂျစ်တယ် ခြေရာခံများ ရဲတပ်ဖွဲ့ဌာန၏ ဦးဆောင်စုံစမ်းစစ်ဆေးသူ စုံထောက်စစ်ဆေးရေးမှူး Crista Granroth က စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် ဖြစ်စဉ်တွင် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့သည်ဟု သံသယမရှိဘဲ သေဆုံးရခြင်း အကြောင်းရင်းအဖြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ဖြစ်စဉ်၏ အခြေအနေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ကောင်းစွာနားလည်ထားကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
Granroth က ရဲတပ်ဖွဲ့သည် မိန်းကလေးများ၏ လူမှုမီဒီယာ စကားဝိုင်းများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပြီး ၎င်းတို့သည် အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုနှင့် သက်ဆိုင်သည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည့် အီမိုဂျီများကို အသုံးပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် မည်သည့်အသိုင်းအဝိုင်းဖြစ်သည်ကို ၎င်းက သတ်မှတ်မပြောကြားခဲ့ပေ။ Granroth ၏ အဆိုအရ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် အခြားသူများ ပါဝင်ပတ်သက်မှု ရှိသည်ဟု ညွှန်ပြသည့် အထောက်အထားများ မတွေ့ရှိရသေးပေ။ "အီမိုဂျီတစ်ခုခုကို တစ်နေရာရာမှာ အသုံးပြုခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဲဒါက တခြားအခြေအနေတွေမှာ ဘာကိုဆိုလိုနိုင်သလဲဆိုတာ မရှင်းလင်းသေးပါဘူး" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
မိန်းကလေးများ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ပစ္စည်းများ စစ်ဆေးခြင်းသည် အစောပိုင်းအဆင့်တွင်သာ ရှိနေသေးကြောင်း Granroth က ပြောကြားခဲ့သည်။ "ကလေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လာရင်တော့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အခြေအနေအားလုံးကို အရမ်းဂရုတစိုက် စုံစမ်းစစ်ဆေးပါတယ်" ဟု Granroth က ဆိုသည်။ အာဏာပိုင်များက လူမှုမီဒီယာ စိန်ခေါ်မှုကဲ့သို့သော အရာများသည် ဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရပ်တွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိဟု ယခင်က ပြောကြားခဲ့သည်။ Yle ၏ ကိုယ်ပိုင်စစ်ဆေးမှုများကလည်း ထိုသို့သော သက်ရောက်မှုကို ညွှန်ပြခြင်း မရှိခဲ့ပေ။
ဖင်လန်ရှိ လူငယ်မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှု ဥရောပ၏ ကျန်နိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဖင်လန်တွင် အသက် ၂၅ နှစ်အောက် လူများအကြား မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှုနှုန်းသည် အတော်လေး မြင့်မားကြောင်း Tampere တက္ကသိုလ်မှ လူမှုစိတ်ရောဂါပညာ ပါမောက္ခ Sami Pirkola က ပြောကြားခဲ့သည်။ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှု ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ အလုပ်အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော Pirkola က နှစ်စဉ် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှုနှုန်း အတက်အကျရှိသော်လည်း လူငယ်များ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှုတွင် သိသာထင်ရှားသော မြင့်တက်မှုလမ်းကြောင်း မရှိကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။
မီဒီယာများသည် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေမှုနှင့် ပတ်သက်သော ကိစ္စရပ်များကို တတ်နိုင်သမျှ ကြားနေဖြင့် ကိုင်တွယ်သင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ဆွေးနွေးတာက ကောင်းတဲ့အရာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လူအများကြီးက ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှုပ်ထွေးနေကြလို့ပါ။ ဒါပေမဲ့ [မီဒီယာတွေအနေနဲ့] အဲဒီအကြောင်းပြောတဲ့အခါ ဒရာမာနဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေကို ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်" ဟု Pirkola က ဆိုသည်။
၆။ ဖင်လန်၌ ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း "အပူပိုင်းညများ" ဖြစ်ပေါ်မည်
ဖင်လန်တောင်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းဒေသအများစုသည် ယခုသီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်းတွင် "အပူပိုင်းညများ" ကို ကြုံတွေ့ရမည်ဖြစ်ပြီး အရှေ့တောင်ပိုင်းဒေသများသည် ၎င်း၏ သက်ရောက်မှုများကို အခံစားရဆုံး ဖြစ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။
ဖင်လန်မိုးလေဝသဌာန (FMI) က အပူပိုင်းညကို ည ၉ နာရီမှ နံနက် ၉ နာရီအကြား အပူချိန် ၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အောက် မကျဆင်းသော ညအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ "ရာသီဥတုက တည်ငြိမ်နေတဲ့အတွက် ဒီသီတင်းပတ်အတွင်း အနည်းဆုံး နေ့တိုင်း ဖြစ်ပေါ်နေမှာပါ" ဟု FMI မှ တာဝန်ကျ မိုးလေဝသပညာရှင် Jani Parviainen က ပြောကြားခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က Päijät-Häme ရှိ Lahti နှင့် Satakunta ရှိ Niinisalo ကဲ့သို့သော နေရာများတွင် အပူပိုင်းညများ သီးခြားဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဘောလ်တစ်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ရေကန်များအနီးရှိ နေရာများတွင် အပူချိန်သည် ညတွင်းချင်း ၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထက် ရောက်ရှိနေခဲ့သည်။ ရေများ ပူနွေးလာသည်နှင့်အမျှ အပူပိုင်းညများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေ တိုးလာသည်။ "ရေပြင်တွေက အပူစုပ်ယူတဲ့ နေရာတွေဖြစ်ပြီး ညဘက်မှာ အပူချိန်ကျဆင်းတာကို နှေးကွေးစေပါတယ်။ ရေငွေ့ကလည်း ပူပြင်းတဲ့ လေထုတွေ အေးသွားတာကို နှေးကွေးစေပါတယ်" ဟု Parviainen က ပြောကြားခဲ့သည်။
ကုန်းတွင်းပိုင်း မျက်နှာပြင်ရေအပူချိန်သည် လက်ရှိတွင် ၂၃-၂၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ကြားရှိပြီး Lapland တွင်မူ ၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် ဝန်းကျင်တွင် အနည်းငယ်နိမ့်သည်။ အပူပိုင်းညများသည် ဖင်လန်တွင် ထူးခြားသည်မဟုတ်ဘဲ နွေရာသီတိုင်းနီးပါး ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။
ဖင်လန်တွင် ၁၁ ရက်ဆက်တိုက် အပူရှိန် ဇူလိုင်လသည် ဖင်လန်တွင် အတော်လေး ပူနွေးခဲ့သည်။ ယနေ့သည် နိုင်ငံ၏ တစ်နေရာရာတွင် အပူချိန် ၃၀°C ကျော်လွန်သည့် ဆက်တိုက် ၁၁ ရက်မြောက်နေ့ ဖြစ်သော်လည်း ကြီးမားသော စံချိန်များ မချိုးဖောက်သေးပေ။
အပူရှိန် ဆက်လက်ရှိနေမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး လာမည့်သီတင်းပတ်တွင်လည်း အရှေ့ပိုင်းဒေသများတွင် ညများ ပူနွေးနေနိုင်သေးသည်။ "သီတင်းပတ်ကုန်မှာတော့ မရေရာမှုတွေ ရှိပါတယ်။ ပူနွေးတဲ့ လေထုက အရှေ့ဘက်ကို တဖြည်းဖြည်း ရွေ့လျားသွားမှာပါ။ ပြင်းထန်တဲ့ အပူရှိန် အကြာဆုံးကာလကတော့ နိုင်ငံရဲ့ အရှေ့ပိုင်းဒေသတွေမှာ ရှိနေမှာပါ။ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ အနောက်ဖင်လန်မှာ အနည်းငယ် အေးနိုင်ပါတယ်" ဟု Parviainen က ပြောကြားခဲ့သည်။
No comments
Post a Comment