**၂၉.၀၄.၂၀၂၅ ** ဖင်လန်သတင်းစာများ၏ ခေါင်းစီးသတင်းများ

ကျောင်းသားဝတ်စုံ (haalarit) တားမြစ်ခံရ  

Helsingin Sanomat (HS) သတင်းစာက ဟယ်လ်ဆင်ကီမြို့ရှိ ဘားများစွာသည် May Day (Vappu) ပွဲတော်ကာလတွင် အစုလိုက်ဝတ်ဆင်လာသည့် ကျောင်းသားဝတ်စုံ (haalarit) များကို ဝင်ခွင့်မပြုတော့ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဤဝတ်စုံများသည် ဖင်လန်ကျောင်းသားဘဝ၏ ရိုးရာဓလေ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး အသင်းအဖွဲ့အလိုက် အရောင်အမျိုးမျိုးဖြင့် ဝတ်ဆင်လေ့ရှိသည်။  

သို့သော် ဘားပိုင်ရှင်များက 

"ကျောင်းသားအုပ်စုများသည် နေရာယူထားပြီး သောက်စရာနည်းနည်းသာ ဝယ်လေ့ရှိသည်"

ဟု ဆိုသည်။ HS နှင့်အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ဘားမန်နေဂျာတစ်ဦးက 

"ကျောင်းသား ၁၀ ဦးလာလျှင် ၂ဦး ၃ ဦးသာ သောက်စရာဝယ်ပြီး ကျန်သူများက သူတို့ယူလာသည့် အရက်ကိုသာ သောက်ကြသည်"

ဟု ရှင်းပြခဲ့သည်။  

May Day ရာသီဥတု  

Iltalehti ကတော့ May Day ပွဲတော်အတွက် ရာသီဥတုအေးမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး သုညဒီဂရီအောက်ပင် ရောက်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။  

ဖင်လန်၏ အန္တရာယ်အများဆုံး အလုပ်များ  

IltaSanomat (IS) က အလုပ်ခွင်တွင် ဖြစ်ပွားသော မတော်တဆမှုများနှင့် အန္တရာယ်အရှိဆုံး အလုပ်အကိုင်များကို လေ့လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် အလုပ်ခွင်မတော်တဆမှုဖြင့် ၄၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ရာမှ ၂၀၂၃ တွင် ၁၅ ဦးအထိ ကျဆင်းလာခဲ့သည်။  

အန္တရာယ်အရှိဆုံး အလုပ်များမှာ  

•  ထရပ်ကားမောင်းသူများ (ကုန်တင်ကုန်ချအချိန် မတော်တဆမှုများ)  
•  စက်ကိရိယာများနှင့် အလုပ်လုပ်သူများ  
•  အမြင့်တွင် အလုပ်လုပ်ရသူများ (ဥပမာ  ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်သား)  

IS နှင့်အင်တာဗျူးထားသော ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက 

"အလုပ်ခွင်တွင် အမျိုးသမီးသေဆုံးမှု မှတ်တမ်းမရှိသလောက်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသားများသာ အန္တရာယ်များသောအလုပ်များကို လုပ်ကိုင်လေ့ရှိသည်"

ဟု ဆိုသည်။  

Kela ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အသစ်ရွေးချယ်ရေး  

သတင်းစာအားလုံးက Kela ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အသစ်ကို အင်္ဂါနေ့တွင် ကြေညာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြသည်။ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်နေပြီး အလုပ်ဝန်ကြီးဟောင်း Arto Satonen (အမျိုးသားညွန့်ပေါင်းပါတီ) ကို Kela ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်ရန် မျှော်လင့်ထားသည်။  

Kela ၏ အုပ်ချုပ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့က Heli Backman ကို အရည်အချင်းအပြည့်ဆုံးဟု ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံရေးသမားများက Satonen ကို ရွေးချယ်ရန် ဖိအားပေးနေသည်။  

Uutissuomalainen ၏ စစ်တမ်းအရ ဖင်လန်နိုင်ငံသား ၇၆% က နိုင်ငံရေးအရ ခန့်အပ်မှုကို ကန့်ကွက်နေသည်။  

အံ့ဖွယ်အပြောင်းအလဲ

Yle ၏ သတင်းအရ အစိုးရပါတီများက HUS Diagnostics ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး Lasse Lehtonen ကို Kela ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဖြစ် အဆိုပြုထားသည်။  

 ဖင်လန်၏ ပျမ်းမျှသက်တမ်း စံချိန်တင်မြင့်တက်  

Statistics Finland ၏ အချက်အလက်များအရ ဖင်လန်နိုင်ငံသားများ၏ ပျမ်းမျှသက်တမ်းသည် ၂၀၂၄ တွင် စံချိန်တင်မြင့်တက်လာသည်။  

•  ယောက်ျားကလေး: ၇၉.၆ နှစ် (၂၀၂၃ ထက် ၀.၇ နှစ်တိုး)  
•  မိန်းကလေး: ၈၄.၈ နှစ် (၂၀၂၃ ထက် ၀.၆ နှစ်တိုး)  

၂၀၂၃ တွင် ဖင်လန်နိုင်ငံ၌ ၅၈,၂၆၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ထက် ၅% ကျဆင်းခဲ့သည်။ သို့သော် မွေးဖွားနှုန်းသည်လည်း ၁၇၇၆ နှစ်မှစတင်ကာ အသက်ရှူသံပြတ်လုနီးပါး နိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။  

အဓိကအချက်များ 

•  ၂၀၂၄ တွင် မွေးဖွားနှုန်း ၁.၂၅ (သမိုင်းတလျှောက် အသက်ရှူသံပြတ်လုနီးပါး အနိမ့်ဆုံး)  
•  Tampere နှင့် Turku ကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများတွင် မွေးဖွားနှုန်း ၁.၀၆ အထိ ကျဆင်း  
•  မွေးဖွားသည့် ကလေး ၅ ဦးတွင် ၁ ဦးသည် ခြားနားသောဘာသာစကားပြောမိခင်မှ မွေးဖွားလာခြင်း  

(Yle News သတင်းဖော်ပြချက်များကို အခြေခံပြီး ဘာသာပြန်ဖော်ပြထားသည်။)