သွေးတိုးနှင့် နှလုံးခုန်ခြင်း စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးရန် ပညာရှင်များ တိုက်တွန်း

ပညာရှင်များက သွေးတိုးရောဂါ (hypertension) နှင့် နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း (atrial fibrillation) တို့ကို တွဲစပ်စစ်ဆေးသင့်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ ထိုသို့စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် လေဖြတ်မှုထောင်ချီကို ကာကွယ်နိုင်မည်ဟု ဆိုသည်။  

တူရ်ကူးတက္ကသိုလ် (University of Turku) မှ ထုတ်ပြန်သော သတင်းတွင် နိုင်ငံတကာ ပညာရှင် ၂၉ ဦး၏ အစီရင်ခံစာကို ကိုးကားဖော်ပြထားပြီး၊ သွေးတိုးနှင့် နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း အကြား ဆက်နွယ်မှုကို အလေးထားဖော်ပြထားသည်။ အစီရင်ခံစာ၏ ဦးဆောင်ရေးသားသူမှာ တူရ်ကူးတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ တီမု နီရာနန် (Teemu Niiranen) ဖြစ်သည်။  

သွေးတိုးရောဂါနှင့်မတူဘဲ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းကို ပုံမှန်စစ်ဆေးလေ့မရှိသဖြင့် များစွာသော လူနာများတွင် ရောဂါမတွေ့ရှိဘဲ ကျန်ရစ်နေတတ်သည်။ ပါမောက္ခ နီရာနန်က သွေးတိုးနှင့် နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း ပေါင်းစပ်မှုကို "အချိန်နှင့်အမျှ ပေါက်ကွဲနိုင်သော ဗုံး" ဟု သဘောထားသည်။  

"သွေးပေါင်ချိန်စစ်ဆေးရာတွင် နှလုံးခုန်နှုန်းကိုပါ တွဲစစ်ခြင်းဖြင့် အန္တရာယ်ရှိသူများကို အချိန်မီသိရှိကာ ကုသမှုပေးနိုင်ပြီး အသက်များစွာကို ကယ်တင်နိုင်မည်" ဟု နီရာနန်က ပြောကြားသည်။  

နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းသည် အဖြစ်များဆုံး နှလုံးရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက္ခဏာမပြဘဲ လေဖြတ်မှုဖြစ်မှသာ သိရှိတတ်သည်။  

နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းနှင့် မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းမှု ဆက်စပ်နေ  

သုတေသနအရ သွေးတိုးရောဂါသည် နှလုံးခုန်မမှန်သူများတွင် အဖြစ်များရုံသာမက ၎င်းကို ဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သွေးတိုးကို အချိန်မီကုသခြင်းဖြင့် နှလုံးခုန်မမှန်မှုကို သိသိသာသာ လျှော့ချနိုင်မည်ဟု ဆိုသည်။  

"နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းက လေဖြတ်နိုင်ခြေကို ၅ ဆမြင့်စေပြီး မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းမှု (dementia) နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည့် အထောက်အထားများ တိုးပွားလာသည်။ ထို့ကြောင့် အချိန်မီရောဂါရှာဖွေရန် အရေးကြီးသည်" ဟု နီရာနန်က ဆိုသည်။  

သုတေသီများ၏ အစီရင်ခံစာကို American Heart Association ၏ ဂျာနယ် Circulation တွင် ဤအပတ်က ဖော်ပြခဲ့သည်။  

အဓိကတွေ့ရှိချက်  

 သွေးတိုး (Hypertension) နှင့် နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း (Atrial Fibrillation/AF) တို့သည် လေဖြတ်နိုင်ခြေကို ဆယ်ဆမြင့်စေသည်။  

 Turku တက္ကသိုလ် မှ ပါမောက္ခ Teemu Niiranen ဦးဆောင်သော နိုင်ငံတကာကျွမ်းကျင်သူ ၂၉ ဦး၏ အစီရင်ခံစာအရ၊ ဤအခြေအနေ ၂ ရပ်ကို တစ်ပြိုင်တည်းစစ်ဆေးခြင်းဖြင့် လေဖြတ်မှုထောင်ပေါင်းများစွာကို တားဆီးနိုင်သည်။  

ဘာကြောင့် အရေးကြီးသနည်း။  

1. နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းကို မကြာခဏ မသိရှိကြ  

•     AF သည် လက္ခဏာမပြဘဲ ဖြစ်နေတတ်ပြီး၊ လေဖြတ်မှသာ သိရှိလေ့ရှိသည်။  
•     သွေးတိုးရှိသူများတွင် AF ဖြစ်နိုင်ခြေ ၂ ဆမှ ၃ ဆ အထိ ပိုများသည်။  

2. နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ  

• AF သည် လေဖြတ်နိုင်ခြေကို ၅ ဆ၊ အယ်လ်ဇိုင်းမားနှင့် အခြားနှလုံးရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း မြင့်စေသည်။  

3. ရိုးရှင်းသော ဖြေရှင်းနည်း  

သွေးပေါင်ချိန်တိုင်းတဲ့အခါ နှလုံးခုန်နှုန်းကိုပါ တစ်ချိန်တည်း စစ်ဆေးခြင်း ဖြင့် AF ကို အချိန်မီသိရှိနိုင်သည်။  

ကျွမ်းကျင်သူများ၏ အကြံပြုချက်  

1. တွဲဖက်စစ်ဆေးရန်  

ဆရာဝန်များအနေဖြင့် သွေးတိုးစစ်ဆေးသည့်အခါ EKG (သို့) နှလုံးခုန်စက်ဖြင့် AF ကိုပါ စစ်ဆေးသင့်သည်။  

2. အချိန်မီကုသမှု  

AF ကို စောစောသိပါက သွေးကျဲဆေး (Anticoagulants) နှင့် အခြားကုထုံးများဖြင့် လေဖြတ်မှုကို ၇၀% အထိ လျှော့ချနိုင်သည်။  

3. ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးမူဝါဒ  

အစိုးရနှင့် ကျန်းမာရေးဌာနများက ဤစစ်ဆေးမှုကို ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများတွင် ထည့်သွင်းသင့်သည်။  

သုတေသနနောက်ခံ  

 ထုတ်ဝေခဲ့သည့် ဂျာနယ်: Circulation (American Heart Association)  

 လေ့လာမှုအရ:  

သွေးတိုးသည် AF ၏ အဓိကအကြောင်းရင်း ဖြစ်ပြီး၊ သွေးတိုးကို ထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် AF ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်။  

သတိပေးချက်  

"သွေးတိုးနှင့် AF ပေါင်းစပ်ခြင်းသည် ဗုံးနှင့်တူသည်။ အချိန်မီမထိန်းပါက အသက်အန္တရာယ်ရှိသည်"  

 ပါမောက္ခ Niiranen   

(ဤသုတေသနကို [University of Turku ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်](https://www.utu.fi) တွင် ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။)

https://yle.fi/a/74-20152294